Мәтіндегі негізгі және қосымша ақпараттарды сәйкестендір. Жануарлар мен өсімдіктер
Жануарлар дүниесі әр алуан болып келеді. Бізге белгілі жануарлардың түрлері жылдан
жылға көбеюде. Жалпы жануарлардың 2 млн. түрі зерттелінді.
Адамның өмір сүруі үшін жануарлардың маңызы зор. Олардан әртүрлі тамақ
өнімдерін (ет, сүт, жұмыртқа) және өнеркәсіп шикізаттарын (жүн, тері, былғары,
талшық) алады.
Ал өсімдіксіз жануар да, адам да өмір сүре алмайды. Өсімдіктердің ең үлкен
маңызының бірі – барлық тіршілікке қажетті оттегін бөліп шығаруы. Өсімдіктер ауаны
әртүрлі шаң-тозаңдардан тазалайды. Қарағай, пияз, сарымсақ сияқты өсімдіктер
ерекше фитонцид деген затты бөліп шығарып, ауру қоздырушы бактерияларды
жояды.
Жер бетіндегі барлық тірі ағзалар сияқты өсімдіктер де ауаны қажет етеді.
Адамның өмір сүруі үшін
жануарлардың маңызы зор.
Олардан әртүрлі тамақ өнімдерін
және өнеркәсіп шикізат
Негізгі ақпарат
Адам ағзасына судың көп пайдасы бар. Себебі мидан бастап асқазанға дейінгі барлық
мүше суды қажет етеді. Сондықтан күнде таңертең су ішу керек. Дәрігерлер судың
төмендегідей пайдасын атап көрсетеді:
• дене температурасын тұрақты ұстап тұр;
оттегі тасымалдайды;
• бүйрек пен бауырдағы қалдықтарды (шлан) тазалайды;
дәрумен мен минералдарды таратады;
денені жарақаттанудан қорғайды;
жасушалар мен бұлшықеттерді біріктіреді;
• тері жасушаларын ылғалдандырып, сауықтырады.
Су ас қорытуға жақсы көмектеседі. Ересек адамның денесінде 40-50 литр су
болады. Қанның 83%, бұлшық еттердің 75%, мидың 74%, сүйектердің 2296 судан тұрады.
Денеде 20% су жетіспесе, адам өміріне қауіп төнеді. Адам қажет мөлшерде су ішпесе,
миының жұмысы баяулайды. Қан қоюланады. Жүрек көп жұмыс істеуге мәжбүр болады.
Іші қатады. Адамның басы айналып, ауырады. Тез шаршап, әлсіздік пайда болады. Тамақ
ішуге тәбеті болмайды.
Адам тұмаумен ауырғанда, биік жерлерде болғанда, күн ыстықта көп су ішуі қажет.
Күнде таңертең тұрғанында 2 стакан су ішкен пайдалы
1. Мұхтар Мұқанұлы Мағауин — тарихшы, жазушы, қазақтың ауыз әдебиетін зерттеушісі ғалым.
2. 2 ақпан 1940 жылы
3. 1962 жылы Қазақ мемлекеттік университетінің филология факультетін, 1965 жылы оның аспирантурасын бітірген.
4. Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты, жазушы, әдебиет зерттеушісі. Қазақстан Жазушылар одағы басқармасының хатшысы.
"Аласапыран" тарихи роман-дилогиясы үшін Қазақ КСР-інің Абай атындағы мемлекеттік сыйлығы берілді. (1984). Қазақстанның Халық жазушысы, Түркияның Халықаралық "Түркі дүниесіне қызмет" сыйлығының сахибы.