Тогыз Кумалак ойынында арнаулы тақта мен жас лунок(ша тоғыз бас-басы қатарда) екі қатар-қатар және екі"қазандармен" аталатын кесек-кесек лункамипайдаланылады. Лунок төменгі (ближний) қатарыойыншының жағының саналады, кереғар қатар -қарсыластың жағының. Ойыншының "қазаны" берқарсыластың жағына болады, ал қарсыластың"қазанының" - бер ойыншының жағына.
Ара түп ойынның бас-басы жас лунке дейін тоғыз тасболады. ойыншы ара ойында жеңеді, егер ол тастың үлкен санынара өзінің қазанында жиса, еш қарсылас ара өзінің қазанжи-.
Соңында ойынның бас-басының қазандарындаойыншылардан тастың бірдей кол-во болса, сол ойынвничью бітеді. ойыншылар ша кезекке аралайды, суыра тастарды избірден из лунок олардың в сырттың лунки келесібейнемен :
ойыншы суырады барлық тастарды из бірден из лунокбас өзінің жақ және раскадывая. Таңдап ал- лунка үлкен бір тасты асыраса, сол біріншісуыр- тас кейін ара ол ал- бол- баяғы лунку қоятын.Барлық кейінгі суыр- тастар
.Алдаркөсе — қазақ ауыз әдебиетінің кейіпкері, ақылды айлакердің, зерделі қудың жиынтық бейнесі. Алдаркөсе өзінің асқан айлакерлігі арқылы мұратына жетіп отырады. Оның мақсаты – сараң байды, пайдакүнем саудагерді, озбыр ханды, т.б. әжуа ету. Мысалы, ол асқан сараңдығы үшін халық Шықбермес Шығайбай атаған байдың асын ішіп, атын мініп, қызын алады; алыпсатар саудагердің алдынан өгіздерін айдап кетеді; оның бұл әрекетін халық айыптамайды, қайта құптап, қошеметтеп отырады. Өйткені, Алдаркөсе әділетсіз билік иелерінен қиянат, қорлық көрген қарапайым халықтың өкілі.
Ара түп ойынның бас-басы жас лунке дейін тоғыз тасболады.
ойыншы ара ойында жеңеді, егер ол тастың үлкен санынара өзінің қазанында жиса, еш қарсылас ара өзінің қазанжи-.
Соңында ойынның бас-басының қазандарындаойыншылардан тастың бірдей кол-во болса, сол ойынвничью бітеді.
ойыншылар ша кезекке аралайды, суыра тастарды избірден из лунок олардың в сырттың лунки келесібейнемен :
ойыншы суырады барлық тастарды из бірден из лунокбас өзінің жақ және раскадывая.
Таңдап ал- лунка үлкен бір тасты асыраса, сол біріншісуыр- тас кейін ара ол ал- бол- баяғы лунку қоятын.Барлық кейінгі суыр- тастар