Мәтіндегі сөйлемдерге бірнеше нұсқада сұрақ қой. Осы
сұрақтарды пайдаланып, көршіңмен сұхбат құр.
«Мәңгілік ел» идеясының тарихы үш негізден тұрады. Оның бірінші
көне түркі жазба ескерткіштеріндегі «МӘҢГІЛІК ел» идеясы. Тонымен
ескерткішінде мемлекеттің тұрақты болуы үшін билікті ұстап отырған
қаған мен ақылгөй дананың ауызбіршілігі, елдің бірлігі үшін ынтыман
болу қажеттігі айтылады. Екіншісі – Әл-Фарабидің «Қайырымды қала
тұрғындары» шығармасы. Үшіншісі — Жүсіп Баласағұнның «Құтты білік»
дастаны. Жүсіп Баласағұн дастандағы басты кейіпкер — Күлтегінді түркі
мәдениетін жалғастырушы, мәңгілік ел бағдарының қолдаушысы ретін-
де көрсетеді (Д. Қауменнен).
Қазақ халқының қонақ күтуі мен қонақжайлығы туралы.
Баяғы заманнан бері осы күнге дейін жеткен дәстүріміздің бірі мен бірегейі – келген қонаққа дастарқан жаю. Бұл дәстүр тек қонақжай қазақ халқына ғана тән дүние десем, артық айтпаспын, себебі үйге қандай кісі келмесін «ең болмаса нан ауыз тиіп кету керек» деген ұғым санамызда бала кезімізден қалыптасқан. Қазағым қашан да бар асылын, бар тәттісін «қонақ жесін» деп сақтаған. Қазақ халқы үшін дастарқаннан үлкен, дәмнен үлкен нәрсе жоқ. Ақсақалдар да үнемі «Дастарқан тек қуанышты себептермен жайылсын! Дастарқан мол болсын! Осындай үлкен дастарқан басында жинала берейік!» деп бата беріп, тілектерін айтып жатады.
Дастарқан жайғанда міндетті түрде ең алдымен нан қойылады. «Ас атасы – нан» деген мақал осыдан шықса керек. Ұннан жасалынған тағамдар бағзыдан-ақ ақ дастарханымыздың сәні болып келген. Қазақ өзінің шаңырағындағы кез келген жиында дастархан үстінен нанды алыстатпайды.
Сыйлы қонақ келсе, бұрынғы кезде мал сойылып, ет асылса, қазіргі заманда мал сойылмаса да, қазанды отқа қойып, қонақтың кәдесін асып береді. Күн демей, түн демей қазан асуға келгенде қарап қалмайтын қазақ аналары мен келіндері ет тамақты нақышын келтіріп дайындайды. Бүгіндері қырық күн тойын, отыз күн ойын жасамасақ та, кез келген жиында осы ас бірінші мәзірде тұрады.
Жалпы алғанда, қазақтың дастарханы – киелі нәрсе. Бұл тек жайылған шүберек немесе оған қойған ас-ауқат қана емес, бұл – адамның пейілі, ішкі жан-дүниесі, мейірім-шапағаты. Ендеше дастарқанымыз тек қуанышқа жайылсын!
Құндылықтар» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Тапсырма № Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Мәтіннің негізгі ойын анықтап, тақырыппен сәйкестендіреді 1 Мәтіннің негізгі ойын тұжырымдауда, мәтінге тақырып қоюда қиналад ы. Мәтіннің негізгі ойын тұжырымдауда/ мәтінге ат қоюда қателіктер жібереді Мәтіннің негізгі ойын тұжырымдау арқылы тақырыппен сәйкестігіі дәлелдейді. і
Оқыған мәтін бойынша мазмұндама жазады 2 Мәтіннің мазмұнын жоспарға сәйкес, жүйел жазуда қиналады. і Мәтіннің мазмұнын жоспа сәйкес жазуда/сөйлемнің құрылымын сақтауд