Мәтіндерді оқып, оларды тақырыбы, жалпы мазмұнын салыстырыңыз. олардың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтаңыз. [10]
1-мәтін
Қасиетті қазақ халқының салт-дәстүрлері өте көп. Соның ішінде қазіргі жастар біле бермейтіндеріне қысқаша тоқталсақ. Ат тергеу. Ол – адамды сыйлауға арналған ізеттілік әдет-ғұрып. Ұлттық болмыс бойынша әйелдер атасына, қайнағасына, қайнысына, қайын-сіңілісіне атын атамау үшін қосымша ат қояды. Мұны ат тергеу деп атайды. Мұндайда қойылатын аттардың кейбірі мынандай: «Мырза қайнаға», «бай атам», «би аға», «тентегім», «еркежан», «шебер шешей», «ақ әже», «сырғалым», «шашбаулым». Жеңгелері қайныларына әзілдеп, бойлары тапал болса «сұңғақтым», жайбасар болса «жүйрігім» деп те ат қояды. Ер адамдар да өзінен үлкендерді Мәке, Сәке деп құрметтейді. Анттасу. Жаудан кек қайтару үшін, адамдар бір-біріне деген адалдықтан айнымау үшін, еларалық тату келісімді сақтау үшін ант айтатын салт-дәстүр бар. Халық антын бұзған адамды «Ант атқан» деп жек көріп, «Уа, айтылған ант, серттескен уәде, алысқан қол қайда?»» - деп, кінәласады.
2-мәтін
Байғазы беру. Үлкеннің кішіге, яғни балаға беретін сыйы. Жас ұл-қыз, бойжеткен, бозбала жаңа киім кигенде, жаңа зат алғанда аға, апа, ата-әжесінен, туған-туыстарынан оған байғазы сұрайды. Олар байғазыға ақша, мал, мүлік, әйтеуір бір зат беріп, құтты болсын айтады. Базарлық әкелу. Алыс сапарға шыққан, қыдырып қайтқан, сауда жасап келген адамдар туған -туысқандарына, көрші-көлемдеріне, дос-жарандарына ірілі-ұсақты сыйлықтар әкеліп береді. Мұны базарлық деп атайды. Ол - жақсы көргеннің, сыйлағанның белгісі.
Бастаңғы жасау. Үйдегі үлкендер жолаушылап кеткенінде қалған жастар өздері бас қосып (келіндер, абысындар, күйеулер, балдыздар болып), немесе замандастарын шақырып ойын-суық өткізеді, әңгіме-дүкен құрады, әртүрлі дәмді тағамдар жасап ішеді. Бұл әдет-ғұрыпты бастаңғы жасау деп атайды.
Көрісу. Қазақ салты бойынша сағынысып кездескен адамдар бір-бірімен құшақтасып амандасады, кісі қайтыс болғанында құшақтасып жыласады, қыз ұзатылғанда да қимастықпен қоштасып, жылайды. Мұны көрісу деп атайды.
Осы жазда тамаша болды! Мен оның сүйікті саяжай құрылыстарының оны жұмсалған! Мен анамды көмектеседі, бірақ әлі күнге дейін демалыс көп жасады ғана емес. Мен өзенінің шомылатын, және біз атасы бар бір рет балық аулауға өтіңіз. Онда мен үлкен тұқы ұстады. Бұл өте дәмді болды! Мен сондай-ақ мен осы жұмысты ұнайды, көбелектерді аулау. Кейде балмұздақ үшін ауылға әкеме бірге жүрді. Бұл күшті болды! Мен үшін, осы жазда potresayuschim болды, бірақ мектепте Мен қабылданбаған! Мен оған қайту үшін қуаныштымын!
Қазіргі кезде көшеде болсын, қоғамдағы дәрежесі төмен сатыдағы адаммен болсын қарым-қатынас дұрыс емес болып жатыр.
Жас ұрпақтарымыздың бір-бірімен араласып, танысып, сыйласып жүруі өте маңызды.
Ол әрине тәрбиеге байланысты, сонымен қатар жас буынмен қоса қарттарымызға да көңіл бөлу керекпіз.
Қол ұшын беріп, көмектесіп жүрсек оның өзі бір сауапты іс, мысалы:жолдан өте алмай тұрған қарт адамға көмектес, сөмкесі ауыр болса көтерісіп жібер тағы басқа, бұл дегеніміз сыйластық пен тәрбиенің ең үлкен бір шегі десе де болады.
Ұрпақ арасындағы қарым-қатынас
Қазіргі кезде көшеде болсын, қоғамдағы дәрежесі төмен сатыдағы адаммен болсын қарым-қатынас дұрыс емес болып жатыр.
Жас ұрпақтарымыздың бір-бірімен араласып, танысып, сыйласып жүруі өте маңызды.
Ол әрине тәрбиеге байланысты, сонымен қатар жас буынмен қоса қарттарымызға да көңіл бөлу керекпіз.
Қол ұшын беріп, көмектесіп жүрсек оның өзі бір сауапты іс, мысалы:жолдан өте алмай тұрған қарт адамға көмектес, сөмкесі ауыр болса көтерісіп жібер тағы басқа, бұл дегеніміз сыйластық пен тәрбиенің ең үлкен бір шегі десе де болады.