мәтіндерді оқып, стилін, жанрын салыстырыңыз. 1-мәтін бәтеңке, шұжық, балқаймақ, дүкенде тұрып ұрысты. бәтеңке шықты айғайлап: айту керек дұрысты! сен екеуің кімсіңдер, мені айтындар мүлік деп, құр мақтанып жүрсіндер, жұрт та сырттан күліп көп. ...білмейсіндер, өмірге кім пайдалы, кім мықты, кәне, екеуің жеңіл де, мойындаңдар шындықты. ...таласты олар ұзақ түн, ...кетті айтыс ұзап тым, бір бітімге келмеді... бақта оянды әнші құс, ай да қалғып барады. шымқай тартты күн шығыс, алтын арайтарады. бәтеңке, шұжық, балқаймақ, жатырәліайғайлап... бірін-бірімінеді, керкілдесті, керісті. жүгінетінбіреуді, табалықдеп, келісті 2-мәтін дәстүрлі қазақ отбасында ата-баба тәрбиесі ерекше. қазақ отбасында ата-әжені, әке-шешені ерекше құрметтеген. олардың тікелей үрім-бұтақтары ата-аналарын қартайғанда қамқорлыққа алуға міндетті. қазақстан республикасының конституциясында ата-аналар мен олардан тараған балалардың құқықтық қарым-қатынастары заң түрінде бекітіліп, өркениетті жолдармен қорғалады. ата-ана балаларының тәлім-тәрбиесіне қаншалықты жауапты болса, балалар да кейін әке-шешелері қартайғанда оларға қамқорлық жасауға міндетті. қазақ отбасында әкенің орны ерекше. әке –отбасының тірегі. ананың орны да ерекше. әке де, балалар да ананы сыйлайды, құрметтейді. әке мен шеше ақылдасып, үйленген ұлдарына енші бөледі. тұрмысқа шыққан қыздарына жасау береді.
1. Дұрыс жазылған сөзді белгілеңіз.
D) Күлай.
2. Туынды сын есімді табыңыз.
E) Аспалы.
3. “Он төрт” – сан есiмнiң қай мағыналық түрi екенін белгілеңіз.
B) Есептiк.
4. Өздік есімдігі қатысқан сөз тіркесін көрсетіңіз.
C) Өзіміздің балалар.
5. Жай сөйлемнің қай түрі, көрсетіңіз.
Жүйрік ат – ердің қанаты.
A) Жалаң.
6. Мақалдың тақырыбын анықтаңыз.
Білімді өлмес – қағазда аты қалар,
Ұста өлмес – істеген заты қалар.
B) Өнер-білім.
7. Антоним сөздерді көрсетіңіз.
C) Аштық — тоқтық.
8. Заттық ұғымның атауы болатын сөзді табыңыз.
D) Демеуші, егінші.
9. Күрделі сөзді көрсетіңіз.
C) Таза киім.
10. Негізі екі буыннан құралған еліктеуіш сөзді табыңыз.
C) Тыртың.
11. Тұрлаулы мүшелердің екеуі де сан есімнен болғанда қойылатын тыныс белгісін табыңыз.
A) Сызықша.
12. Сөйлемдегі анықтауыштың жасалу жолын белгілеңіз.
Мектепте алты жүз бала оқиды.
D) Сан есім.
13. Көп бағыныңқы сабақтас құрмалас сөйлемді көрсетіңіз.
A) Күн түс ауа жылынып, сызды дала бусанып, ауыл сыртында әдемі бір көрініс туып еді.
14. Шешенге ең қажетті қасиетті табыңыз.
A) Сөзге тапқырлық.
15. Омоним бола алмайтын сөзді көрсетіңіз.
A) Найза.
16. Ілгерінді ықпалды табыңыз.
D) Қамысбай.
17. Сөз аралығындағы кейінді ықпалды көрсетіңіз.
E) Қиындықтан қашса.
18. Қосымшалы қос сөзді көрсетіңіз.
A) Балалы-шағалы.
19. Көмектес септіктің көнеленуінен қалыптасқан үстеуді белгілеңіз.
E) Кезекпен.
20. Күшейткіш демеулікті табыңыз.
C) -ау
21. Тыныс белгісі дұрыс қойылған төл сөзі бар сөйлемді табыңыз.
E) – Бұл үйдің жаны нешеу?- деді Итбай.
22. Кімің келіп кетті?
Сұраулы сөйлемнің жасалу жолын табыңыз.
D) Сұрау есімдігі.
23. Сен келіп қойғанбысың?
Сұраулық шылаудың түрлену түрін анықтаңыз.
B) Жіктелді.
24. Сызықша қай жерде қойылатынын анықтаңыз.
D) Бастауыш пен баяндауыштың арасында.
25. Орфографиялық заңдылыққа қайшы сөзді көрсетіңіз.
E) Қиян-гескі.
26. Көптік жалғауының дұрыс жалғанбағанын көрсетіңіз.
E) Ұндар.
27. Түбір тұлғасы өзгеріске ұшырап біріккен сөзді табыңыз.
B) Әкел.
28. Тұрақты сөз тіркесін табыңыз.
A) Тас жүрек.
29. Жай сөйлемдер арасына тыныс белгісін қойыңыз.
Күн бесіндіге келген кезде Көркемтайдың аулы астаң-кестең болды кемсеңдеп кемпір-шал жылады, қанын тартып сұрланып жастар тұрды.
B) Қос нүкте.
30. Тыныс белгісі дұрыс қойылған қыстырма сөзді сөйлемді көрсетіңіз.
C) Бұл даусыз, бірақ осы қағиданың өңін айналдырмау керек.
Мәтінде табылған антонимдер: үлкен - кіші, жаман - жақсы, жай - жылдам, ертеңгілік - кешкілік, аштықтан - тоқтықтан, кеше - бүгін.
Объяснение:
Антоним - мағынасы бір-біріне қарама-қарсы болып келетін сөздер. Антоним қарама-қарсы мағына арқылы сөздердің мағыналық тұтастығы мен біртектілігін де білдіреді. Антоним сөздің дәл, нақты мағынасын салыстыру тәсілі арқылы айқындап, стилистикалық қызмет атқарады. Әсіресе, мақал-мәтелдерде жиі қолданылады. Мысалы, «Көз — қорқақ, қол — батыр», «Өтірік — қаңбақ, шын — салмақ».