Мәтіндерді оқып, төменде берілген сұрақтарға жауап беріңіз. [5] А мәтіні
1875 жылы 12 маусымда Бостон
университетініңпрофессорыгрехем Белл ең алғаш рет байланыстырушы сымдардың көмегімен өзкөмекшiсiнiңдаусын естиді. Өнертапқыш
шотландтықтың бұл жаңалығы «телефон» деген атпен тарихта қалады. Бір қызығы, өнертапқыштың есiмi ағылшын тілінен аударғанда "қоңырау" деген мағананы білдіреді. Арада бір ғасырға жуық уақыт өткенде ең алғашқы ұялы телефондар пайда болды.Иллинойс технологиялык университетінің түлегі Мартен Купердiң өнертапқыштық бұл жаңалығын (ұялы тедефон) қазіргі әлем халқының жартсына жуығы күнделікті қолданып отыр.
В мәтiнi
- Сәлем, Аяна. Сен қайда бара жатырсың?
- Сәлем, Дина!Мен кітапханаға бара жатырмын
-Мен де кітапханаға бара жатырмын. Сен қандай кітап оқыдың?
-Мен <<Абай жолы» романын оқыдым. Ал сен ше?
-Мен Ыбырай Алтынсариннің өлеңдерін оқыдым, Енді қандай кітап оқисың?
-Енді Мұқағали Мақатаевтың өлендерің оқимын.
-Жарайсың! Сәттілік!
- Рахмет, сау бол!
1. Жоғарыда берілген екі мәтінді оқып, тақырыбын, мазмұнын, тілдік ерекшелігін салыстырыңыз.
[3]
1) А мәтінінің тақырыбы, мәтінінің қысқаша
мазмұны
В мәтінінің тақырыбы, қысқаша мазмұны
2) А және В мәтіндерінің тілдік ерекшелiгi
Объяснение:– Жомарт, құдай бергей дәулетiңiз бар, ашқа – тамақ, жалаңашқа – киiм, үйсiздерге – үй болдыңыз, сөйтiп тұрып өз басыңызды кемшiлiкке салып, жете алмаған жарлыша отын кесiп, шөп тасығаныңыздың мағынасы не? – деп.
Жомарт айтты дейдi:
– Төрт түрлi себеп бар. Әуелгiсi: әдемi ат, асыл киiм, асқан дәулеттi өне бойы әдет етсең, көңiлге жел кiргiзедi; сол желiккен көңiлмен өзiмнен терезесi төмен бейшаралардан жиренiп, көз салмай, кем-кетiкке жәрдем берудi ұмытармын деп қорқамын. Екiншiсi: бар бола тұрып мен жұмыс қылсам, мұның кемшiлiк емес екенiн бiлiп, кейiнгiлер әбiрет алсын деймiн. Үшiншiсi: күн сайын өз бейнетiммен тапқан бiр-екi пұлға нан сатып алып жесем де бойыма сол тамақ болып тарайды, еңбекпен табылған дәмнiң тәттiлiгi, сiңiмдiлiгi болады екен. Төртiншiсi: құдайтағаламның берген дәулетiн өзiмсiнiп, тиiстi орындарына жаратпай, көбiсiн өзiм iшiп-жеп, өзiм тұтынсам, мал берген иесiне күнәлi болармын деп қорқамын, – дедi.
ответьте на вопросы
1 Әңгіме түйінін табындар
2 Атымтай Жомартнеліктен елмен қатар еңбек еткенді ұнатады?
3 Әңгіме мазмұнын ашатын мақал-мәтерлерге мысалдар келтіріңдер
байлықтың бір көзі еңбек пен қанағат
1 Жарық сәуле, Айды, Күнді көрмеймін,
Жарты өлік, толық өмір сүрмеймін.
Қуанышты, азат жүрген халықтың
He істегенін, не дегенін білмеймін.
Қор болды ғой қалың қайрат, есіл күш,
2 Орман міні,
Мұның да үні
Кейде жұмсақ, кейде шу.
Кейде тынық,
Кейде сұлық,
Кейде дауыл гу де гу.
Қалың орман,
Ойға толған,
Тұнжырайсың иіліп,
Еңбек сырлас,
Сәулем құрдас,
Әр рудан жиылып.
Жоқ бір қалып,
Кейде ырғалып,
Сен де көлше шулайсың.
Басты шайқап,
4 Қыс қандай әсем еді, қара, далам,
Бір арман-ақ боз жеккен шана маған.
Ағызып жұлдыздайын
Дүниенің
Не жетсін күніне бір аралаған.
Қар қандай!
Қарып көзді шағылады,
Жамылған тау,
даласы,
бағы-бәрі.
5 Қор болған жылдарым-ай, күндерім-ай!
Асауға ауыздықсыз мінгенім-ай!
Мына қасқа бәрін де біле тұрып,
Мына қасқа бірін де білмеуін-ай!
Шынымен түсінбей ме мына қасқа,
Мына - көз, мына - жүрек, мына - басқа
Подробнее - на -