МәтінМЕН ЖҰМЫС ТЫҢДАЛЫМ оқылым Айтылым
-тапсырма.
3
Мәтінді тыңда. Түсінгеніңді айт. Оқы.
tascopmu
«Дастарқан
істеуге бол
АЙТЫЛЫМ
Төр — сыйлы орын
Төр — қонақбөлменің жоғарғы жағы. Ол — жасы үлкен адамдар, қонақтар отыратын сыйлы
орын. Қазақ үйге келген қонақты «Төрлетіңіз!», «Төрге шығыңыз!» — деп қарсы алады. Көрпе
төсеп, жастық қойып, төрге отырғызады, құрмет көрсетеді.
2
Қазақ халқында дастарқанға үлкендерден бұрын отыру ұят саналады. Себебі алдымен ақ
сақалды ата мен ақ шашты әжені сыйлап, төрден орын береді. Үлкен кісілер — көпті көрген,
сыйлы кісілер. Қазақта «төріңнен қарт кетпесін» деген сөз бар. Себебі қарт тілегін айтып, бата-
сын береді. Төрде қарттар, одан төмен жастар отырады. 6
Тамаққа да үлкендерден бұрын қол созуға болмайды. Ол — әдепсіздіктің белгісі.
Дастарқанда үлкендермен жарысып сөйлеу де ұят саналады. Қазақ дастарқаны дос, бауыр,
туыс қана емес, кез келген адамға ашық. Қазақтар бір-бірінің үйіне барып, жиі араласқанды
ұнатады. Әсіресе ата-анасын әрқашан құрметтеп, үйіне шақыру, төрге отырғызу
Сы үшін әрі міндет, әрі парыз. Өйткені дастарқан жақсылықтың басы, қуаныштың белгісі.
8 Татар
Жағ,
нен
тура
қазақ бала-
ОҚЫЛЫ
-таг
ү
АЙТЫЛЫМ
4
А.
-тапсырма.
Мәтіннің мазмұны бойынша
сұрақтарға жауап бер.
V1.
1. Төр — қандай орын?
2. Қазақ халқы үйге келген қонақты қалай қарсы алған?
V3. Қонаққа қалай құрмет көрсеткен?
4. Қазақ халқы төрге кімді отырғызған?
5. Қазақта қарт туралы қандай аталы сөз бар?
6. Төрде кім отырады?
7. Дастарқанға кім бата береді?
ЖАЗЫЛЫМ
