Достық – ең ұлы сезімдердің бірі.Доссыз өмірді елестетуге келмейді десек те болады.Халқымыз "жүз теңгең болғанша,жүз досың болсын" деп бекер айтпаған.Достармен сен қуанышыңды да,қайғыңды да бөлісе аласың.Олармен бірге кез келген қиындыққа төтеп беру – ең үлкен жеңіс боп саналады.
Достардың арасында мызғымас,берік қарым-қатынас болса,алынбайтын асу жоқ дер едім.Мысалы,мына жағдаят сөзіме дәлел бола алады.Асан,Берік,Бағдат – үшеуі кішкентайларынан бері айрылмас достар.Бірге мектепке барып,бір үйірмелерге қатынасады.Бір күні мектепте оқушылар бір жерге үйіліп,у-шу боп жатыр екен.Үш дос барып қараса мектепте жобалар сайысының ұйымдастырылатынын және жеңімпаз еліміздің көрікті жерлеріне экскурсияға жолдама алатыны туралы хабарландыруды көреді.Осы кезде Асан:
– Эх,мен экскурсияға қатысқым-ақ келіп тұр.Әттең,қолымнан жоба жасау келмейді...-деп күрсінеді.Сонда Берік пен Бағдат Асанға жалт қарап:
– Біз саған жеңімпаз атануға көмектесеміз,біз біргеміз!-деп арқасынан гүрс-гүрс қағып,қолдау қолдау көрсетеді.Кейін үш дос не істеп,не қоятындарын ақылдаспақшы болып Асанның ауласындағы үйшікке жиналады. Үйшіктен гүбір-гүбір әңгіме,сылқ еткен күлкі,жобаға керекті неше түрлі материалдардың тарс-тарс еткен дыбысы естіледі.Осылайша үш дос жұмыла жұмыс жасап,жеңімпаз атанып,Асанның арманын орындайды.
Ия,достық ол көптеген нәрселерге көзімізді жеткізеді.Әрине,досың көп болғанымен,олардың адал әрі нағыз достар екеніне назар салғайсың.
Қосымша:
Еліктеу сөздер — табиғат құбылыстары мен жан-жануарларда болатын әр алуан дыбыстарға және олардың сын-сипат, қимыл-әрекеттеріне еліктеуден туған сөздер. Қазақ тілінде еліктеу сөздердің екі түрі бар:
1) еліктеу есту қабілеті арқылы пайда болған еліктеуіш сөздер. Мысалы: тарс-тарс, салдыр-гүлдір, дыр-дыр, гүрс, шолп;
2) еліктеу көру қабілеті арқылы пайда болған бейнелеуіш сөздер.Мысалы: жалт, жарқ, лып, маймақ, көлбең,ербең-ербең.
ответ:Даналық сөздер
Абай
Адамды жөн бiлетiн дана деп бiл,
Iстерiн жалқау жанның шала деп бiл.
Құр жасы елулерге келсе-дағы,
Бiлiмсiз сондай жанды бала деп бiл
Төле би
Ақылмен ойлап білген сөз,
Бойына жұқпас, сырғанар.
Ынталы жүрек сезген сөз,
Бар тамырды қуалар.
Ж.Баласағұн
Баланы ең әуелі мейір-шапағатқа, одан соң ақыл-парасатқа,ақырында нағыз пайдалы ғылымға,еңбекке баулы.
Ақыл,қайрат,журекті бірдей ұста.
Сонда толық боласың елден бөлек.
А.Құнанбаев.
Әр халықтың ана тілі-білімнің кілті.
А.Жұбанов.
Адамның басшысы-ақыл,жетекшісі-талап,шолушысы-ой,жолдасы нәсіп,қорғаны-сабыр,қорғаушысы-мінез,сынаушысы-халық.
Саққұлақ шешен.
Ақылды қанша қараңғы болса даалысты көреді.Ақылды адамға екі дуниеде де жол ашық.
Ж.Баласағұни
Ақылдының айналасы-Гүлстан.
Ақылды кісі азбайды.
Ақылды адам ақымақтан да бірдеңе үйренеді.
Ақылдының сөзі қысқа.
Ақылдының сөзі-ақ дарияның өзі.
Ақылмен алтын табылар,алтынмен ақыл табылмас.
Ақыл мен білімнің тілмашы тіл.
Эссе
Жолдасы көптің - олжасы көп.
Достық – ең ұлы сезімдердің бірі.Доссыз өмірді елестетуге келмейді десек те болады.Халқымыз "жүз теңгең болғанша,жүз досың болсын" деп бекер айтпаған.Достармен сен қуанышыңды да,қайғыңды да бөлісе аласың.Олармен бірге кез келген қиындыққа төтеп беру – ең үлкен жеңіс боп саналады.
Достардың арасында мызғымас,берік қарым-қатынас болса,алынбайтын асу жоқ дер едім.Мысалы,мына жағдаят сөзіме дәлел бола алады.Асан,Берік,Бағдат – үшеуі кішкентайларынан бері айрылмас достар.Бірге мектепке барып,бір үйірмелерге қатынасады.Бір күні мектепте оқушылар бір жерге үйіліп,у-шу боп жатыр екен.Үш дос барып қараса мектепте жобалар сайысының ұйымдастырылатынын және жеңімпаз еліміздің көрікті жерлеріне экскурсияға жолдама алатыны туралы хабарландыруды көреді.Осы кезде Асан:
– Эх,мен экскурсияға қатысқым-ақ келіп тұр.Әттең,қолымнан жоба жасау келмейді...-деп күрсінеді.Сонда Берік пен Бағдат Асанға жалт қарап:
– Біз саған жеңімпаз атануға көмектесеміз,біз біргеміз!-деп арқасынан гүрс-гүрс қағып,қолдау қолдау көрсетеді.Кейін үш дос не істеп,не қоятындарын ақылдаспақшы болып Асанның ауласындағы үйшікке жиналады. Үйшіктен гүбір-гүбір әңгіме,сылқ еткен күлкі,жобаға керекті неше түрлі материалдардың тарс-тарс еткен дыбысы естіледі.Осылайша үш дос жұмыла жұмыс жасап,жеңімпаз атанып,Асанның арманын орындайды.
Ия,достық ол көптеген нәрселерге көзімізді жеткізеді.Әрине,досың көп болғанымен,олардың адал әрі нағыз достар екеніне назар салғайсың.
Қосымша:
Еліктеу сөздер — табиғат құбылыстары мен жан-жануарларда болатын әр алуан дыбыстарға және олардың сын-сипат, қимыл-әрекеттеріне еліктеуден туған сөздер. Қазақ тілінде еліктеу сөздердің екі түрі бар:
1) еліктеу есту қабілеті арқылы пайда болған еліктеуіш сөздер. Мысалы: тарс-тарс, салдыр-гүлдір, дыр-дыр, гүрс, шолп;
2) еліктеу көру қабілеті арқылы пайда болған бейнелеуіш сөздер.Мысалы: жалт, жарқ, лып, маймақ, көлбең,ербең-ербең.