«Ұят - жасаған әрекетіңнің жөнсіздігін түсінушілік. Намысқа кір келтірушілік, моральдық рухтың асқақтығын қорлау – масқара болушылық. Бізде «ар» сөзіне ғылыми тұрғыдан қандай анықтама беріледі? «Шәкәрім» энциклопедиясында А.Тоқсамбаева: «Ар - адамгершілік сана, этика-философиялық категория. Адамгершілік (адамшылық, адамдық) қазақ халқында адам бойындағы жақсы қасиеттердің жиынтық мағынасын білдіретін ұғым-өлшем болса, Ар оның шығу тегі, бұлақ бастауы. Арды адам бойындағы жақсы қисиеттердің өлшемі, адамгершілік санасы деуге негіз бар», - дейді. Намыс адамның жан дүниесі мен Отанының, отбасының, ұлтының, қоршаған орта мен қоғамының мәнін сезінуімен оянып, соның амандығы мен бүтіндігі үшін күресінен көрініс табады. Өзін-өзі танудан бастау алған адамның рухани ізденісі оның қоршаған ортасын меңгеруіне ұласады. “Малым – жанымның садағасы, жаным – арымның садағасы” деген қағидадан көрініс тапқан, яғни ар-иманның қадірін білумен айқындалатын намыстың бір түрі адамның адамдық келбетін айқындайтын асыл қасиеті. Адам өз бойындағы ең асыл құндылық иман, ар-ождан қазынасы екенін танып білгеннен кейін, оны қорғау, ұлғайту қамымен ғылым, білім іздеп еңбектенсе ол шын мәніндегі намысты тапқаны күмәнсіз.
Бізде «ар» сөзіне ғылыми тұрғыдан қандай анықтама беріледі? «Шәкәрім» энциклопедиясында А.Тоқсамбаева: «Ар - адамгершілік сана, этика-философиялық категория. Адамгершілік (адамшылық, адамдық) қазақ халқында адам бойындағы жақсы қасиеттердің жиынтық мағынасын білдіретін ұғым-өлшем болса, Ар оның шығу тегі, бұлақ бастауы. Арды адам бойындағы жақсы қисиеттердің өлшемі, адамгершілік санасы деуге негіз бар», - дейді.
Намыс адамның жан дүниесі мен Отанының, отбасының, ұлтының, қоршаған орта мен қоғамының мәнін сезінуімен оянып, соның амандығы мен бүтіндігі үшін күресінен көрініс табады. Өзін-өзі танудан бастау алған адамның рухани ізденісі оның қоршаған ортасын меңгеруіне ұласады. “Малым – жанымның садағасы, жаным – арымның садағасы” деген қағидадан көрініс тапқан, яғни ар-иманның қадірін білумен айқындалатын намыстың бір түрі адамның адамдық келбетін айқындайтын асыл қасиеті. Адам өз бойындағы ең асыл құндылық иман, ар-ождан қазынасы екенін танып білгеннен кейін, оны қорғау, ұлғайту қамымен ғылым, білім іздеп еңбектенсе ол шын мәніндегі намысты тапқаны күмәнсіз.
Қазақстанда тұратын немістердің
өз араларында тойлайтын ұлттық
мейрамдары бар.
Мысалы, аптаның соңғы күндерінде
«ата-аналар күні» деп аталатын
мейрамын тойлайды. Қайтыс болған
кісілердің аруақтарына бағыштап түрлі
тәтті тоқаштар мен бәліштер пісіріп,
туыстарына таратады.Жаз айының 24 жұлдызында Иванов
күнін атап өтеді.Бұл мейрамда
иониттер мен мальталық серілер
лаулатып алау жағып, бір-бірінің
қолдарынан ұстасып отты айнала
алуан ойын-сауық құрады.Лаулап
жанған отты үш рет айналып,
малдарын айдап өткендер бақытқа
кенеледі деген сенімді ұстанады.Оттан
қалған шоқты мал қораға шашудың
мақсаты малды, малшыларды
жамандықтан қорғау болып табылады.
Қазақстандағы немістер әлі де шіркеуәулиелеріне табынып келеді.
Мұсылман елдеріндегі күзде
тойланатын «сабан тойына» ұқсас
немістерде әр науқан аяқтала келе
мереке жасайды. Сондай-ақ, жаңа
жыл шыршасын әсемдеуге еліміздегі
немістердің балалары да атсалысып,
ерекше мән береді. Мейрам
барысында үлкен-кіші жайнаған
дастарқан басына түгел жиналып,ән
айтып, би билеп, ойындар ойнайды,
бір-біріне сыйлықтар ұсынады. Бұл
балаларды ізгілікке, шеберлікке
үйретудің халықтық дәстүрі.