Мына сөйлемдерді және, да, де, та, те шылаулары арқылы салалас құрмалас сөйлемге айналдырыңыз.

Күн жылынды. Қар еріді. Аспанды қара бұлт басты. Жаңбыр қатты жауды. Алтай жазды асыға күтті. Жаз келді. Суық күз жақындады. Жәндіктер азая бастады. Мұғалім келмеді. Сабақ болмады. Сәуірдің ортасы болып қалды. Қар еріді. Салтанат «Әсем» тұрмыс ұйіне барды. Аяқ киімін жөндетіп әкелді. Сәкен жолдасына сұрақ қойып жатыр. Жолдасы жауап беріп жатыр. Мен үйге келдім. Менің шешем шай дайындады.

​

Мишель Шәлі (фр. Michel Chasles; 15 қараша 1793, Эпернон, Эр және Луар, Франция — 18 қараша 1880, Париж) — француз математигі (геометр) және тарихшы математика көшбасшысы ретінде танылған француз геометриялық мектеп XIX ғасырдың ортасында. Мүшесі, Париж ғылым Академиясының 1851 жылы шетелдік мүшесі, басқа да көптеген ғылым Академияларының, оның ішінде Петербург (1861 жылы). Лауреаты Копли медалі (1865).Өмірбаян[היום-מחרДүниеге келген Эперноне, Париж маңында. Курс соңында лицей бітіріп, Политехническую париж 1812 жылы. Мұнда оған үлкен әсер қалдырды дәріс Пуассон. Ол жазған бірнеше дербес жұмыстарын геометрия қазірдің өзінде мектепте Политехникалық, басылуы 1812-1815 жж. курс соңында Политехникалық мектебі (1814) Шәлі шақырылып, Париж одақтас әскерлері қатысқан наполеоновскую армияның қорғаныс. Соғыстан кейін толығымен қамтамасыз етілген материалдық, ол соңғы шешім шығару қажет болса, онда көптеген жылдар бойы предавался сабақтарға геометриясын " Шартр.
Шәлі 1841 жылы, берік завоевавший беделіне өз мақалаларымен ғылыми Политехническую шақырылды преподавать в париж. 1846 жылы ол көшті кафедраны жоғары геометрия Сорбоннаға негізделген.
Беделі Шаля мектептегі математика тарихы мемлекеттердің жариялылық көп-шумен аяқталған теріс бұзылады өте үлкен. "Шәлі 1867-69 жылдары ғылым академиясы ұсынды Париж, толық сеніммен түпнұсқалығына, бүтін жиналысы табылған, бұл хат Галилейдің, Паскаль, Ньютон және басқа да танымал тұлғаларды қоса алғанда тіпті хат Македондық Александр - Аристотель мен Клеопатраның - Цезарю. Белгілі болғандай, барлық осы құжаттар фальшивками сомаға сатты Шалю алаяқ Дени олар үлкен Врен-Люк выдав үшін аударымдар түпнұсқалары. Бұл эпизод роман, көрініс. Доде "Өшпес"

Ұзындығы 2450 км (Қазақстандағы ұзындығы 1400 км). Дүние жүзінде екінші реттегі ең ұзын сала саналады. Су жиналатын алабы 177 мың км2. Өзеннің бастауынан сағасына дейінгі құлау еңістігі 513 м, әр 1 км-дегі еңістігі 21 см. Негізінен қар суымен (80%-дайы) толығады. Көктемде су деңгейі көтеріліп (ең жоғарғы деңгейі сәуірдің үшінші онкүндігінде байқалады), су тасқыны болып тұрады. Шілденің ортасында су деңгейі төмендеп, үшінші онкүндігінің басында сабасына түседі. Су мол жылдары Петропавл бөгені бьефіндегі нөлдік график деңгейінен 10-11 м жоғары көтеріледі.

Есіл суын бақылау кезінде 1937 жылы оның арнасы құрғап қалғаны тіркелген. Ал 1936-1939 және 1986 жылдары түбіне дейін қатып қалған. Өзеннің орташа жылдық ағымы 2,5 км3. Мұз қату қарашаның екінші жартысында басталады да оның ұзақтығы 5 айға созылады.

Есіл минералдылығы жоғары өзендерге жатады. Оған негізгі себеп - оның су жинайтын алабының құрғақ өңірде жатуынан және жер асты суларының тұздылығы саналады. Жалпы минералдануы 500-800 мг/л, сабасының төменгі кезінде 1200 мг/л-ге жетеді. Суы кермек татиды.

1960 жылдан бастап өзен суын реттеп отыру үшін Вячеслав, Сергеев және Петропавл бөгендері салынған.