Үн. 5. Қою қаріппен жазылған сөздердің ережесін еске түсіріп, қандай
принцип бойынша жазылғанын анықтаңдар.
1. Төмен сырғанақтаған бөшкені бүктетіле тіреп, сілеусін
көзі ызғар шаша қарап қалғаны Танабайдың көз алдынан кет-
пей қойды (Ш.А.). 2. Бейшара несіне жетіседі, мұның халінде
бетегеден биік, жусаннан аласа тірліктен басқа не бар? (Ш.А.).
3. Биыл Қарауыл суы мол тасып, Жидебай, Мұсақұл үстін-
дегі кең қорық көк жайқын қалың шалғын боп келе жатыр
еді (М.Ə.). 4. Дәл бүгін осы қонысқа жеткенше бұл ауылдар
өзге Шыңғыс бөктерінен көшкен Бөкенші, Жігітектi қуып
жете алмаған (М.Ə.). 5. Сөйтіп, қазаннан жаңа түскен ет бір
қолдан бір қолға лып-лып етіп, салқындамай, тоңазымай
лезде жетіп тұрды (М.Ə.). 6. Бердіқожаның көнген хабарын
алысымен, Құнанбай қалыңмалды, жыртысты бір-ақ жіберт-
ті (М.Ə.). 7. Көлқайнардың суы мол болғанымен, кең қоныс
емес еді (М.Ə.). 8. Кітап әпер, оқысын балаң, қолына, Малды
аяма оқу-білім жолына (М.Ж). 9. Өзіне таныс Буратиген, Көк-
үйірім сияқты қоныс-құдықтардың тұсына келгенде, астын-
дағы жарау бестісін ағызып-ағызып алады (М.Ə.).​

- Маған сұрағың бар ма?

- Қазақ халқы қызды ерекше құрметтеген. Неге?

- Өйткені, қыз баласыз өмір болмайды. Осы қыз баласы болмағанда батыр да,ақын да,ғалым да дүниеге келмеуші еді. Қыз нәзік жаратылыс. Оларды ренжітпеу керек.

- Саған қазіргі қыздардың киім үлгісі ұнайды ма?

- Жоқ. Себебі,киімдері тым ашық әрі жыртық киімді көп киеді. Бұл ерсі көрінеді. Саған ше?

- Маған ұлттық киімдер ұнайды. Қазіргі заманға лайықталып тігілген сән үлгілері өте әдемі. Бірақ кейбір ұлттық көйлектердің етек-жеңін қысқа етіп тігеді. Және кейбір көйлектердің түстері үйлеспейді. Маған сондай көйлектер ұнамайды.

- Солай ма? Екеуіміздің ойымыз бір жерден шықты. Мағанда қысқа көйлектер ұнамайды.

тапсырма.Мәтінді 2 рет мұқият оқыңыз.

мәтін мазмұнына сай ақпараттардың дұрыс- бұрыстығын анықтаңыз.

Ең үлкен байлық

Ертеде бір жас жігіт өзінің кедейлігін айтып, әрдайым мұңын шағудан жалықпайды екен.

- Шіркін-ай, егер менің байлығым көп болса, жақсы өмір сүрер едім, - деп зарлауын қоймапты.

Бір күні жігіттің лашығының алдынан қарт тас қашаушы өтіп бара жатып, зарлап отырған жігіттің қасына келеді.

- Саған не болды сонша жылап? Сен нағыз бай адам емессің бе? – дейді.

- Мен баймын ба? – деп жігіт таң қалады. – Ол қандай байлық?

- Сенің көздерің ше? Бір көзіңді біреуге қаншаға сатар едің? – деп сұрайды қарт.

-Оның не?! – деп шошып кетеді жігіт, - көзімді ешқандай байлыққа айырбастамаймын.

- Ал енді екі қолың мен аяғыңның біреуін алтынға айырбастар ма едің?

- Жоқ, ешқайсысын да алтынға айырбастамаймын, - дейді жігіт.

- Міне, көрдің бе, сен өте бай адамсың. Адамның ең үлкен байлығы — күш- қуаты мен денсаулығы, — дейді қарт. – Оны ақшаға сатып ала алмайсың.

Қарт осыны айтады да, жөніне кетеді.

(137 сөз)

Ақпараттар + дұрыс - бұрыс

Жігіт өзінің кедейлігін айтып ренжіді.

Жігіттің алдынан жас тас қашаушы өтіп бара

жатты.

Көзімді ешқандай байлыққа алмастырмаймын.

Қолы мен аяғын алтынға айырбастауға келісті.

Ең үлкен байлығы — күш-қуаты мен

денсаулығы.

2 тапсырма. Мәтін мазмұны бойынша сұрақтарға жауап бер.

1. Мәтінде не туралы айтылған?

2. Мәтінге қандай ат лайық?

3. Қария неге денсаулықты байлық деп бағалады?

3 тапсырма. Сөздердің аудармасын жаз

• Жоғары кеңес –

• Мойындау -

• Қиыншылық –

• Қарыштап даму –

• өркенің өссін —

• Шыққан жылы –

• Бейне –

• Төл теңге –

• Өңір –

• Мерейтой –

• Арнайы –

• Ерекше –

• тексеру-

• Қан тапсыру-

• дәрігерлік кеңес-

4 тапсырма. Сөздерге тиісті тәуелдік жалғау қосымшасын жалғап жаз

Ақша, теңге, ел, Отан

Менің Біздің

Сенің Сендердің

Сіздің Сіздердің

Оның Олардың

У МЕНЯ СОР