Өгіз өлген жерінде өкіреді.Бык перед смертью мычит.
Түйе — байлық, қой — мырзалық, жылқы — сәндік.Верблюд — богатство, овцы — щедрость, кони — красота.
Бақырауық демесен, бағалы көлік түйе ғой.Верблюд был бы ценным скотом, если б не кричал.
Түйе тұзға барады, жігіт қызға барады.Верблюд к соли бежит, жених — к невесте.
Жалгыз ұлы өлген жұртта қалмайды, жалғыз түйесі өлген жұртта қалады.Даже если сын единственный умрет, не останется на месте человек, если же верблюд единственный умрет, останется на месте человек.
Қой егіз туады: бірі конаққа сойылады, бірі қошқар қойылады.Двойня овец рождается, одна для гостя, другая на вырост оставляется.
Өрісіне қарай мал өсер, өзеніне қарай тал өсер.Джайлау хороший — умножается скот, река полноводная — дерево растет.
Көрші қарызын түйе қайырады, я диірмен қайырады.Долг сосед верблюдом возвращает, если не верблюдом, то зерном.
Түйеге жантақ керек болса, мойнын созады.Если верблюду колючка нужна, он к ней шею вытягивает.
Бассыз берген мал мазақ, бақсыз берген тіл мазақ.Если дашь безголового барана — издеваешься, если язык распускаешь — насмехаешься.
Қарамасаң, қатын кетер, бақпасаң, мал кетер.Если за женой не смотришь, жена уйдет, если не смотрииіь за скотом, скот пропадет.
Қарақұрт жесе, қой семіреді.Если каракурта ест овца, значит будет жирна.
Бір ауылдың малын бақпасаң, мың ауылдың малын бағарсын.Если не пасешь скот аула одного, будешь тысячи аулов скот пасти. Койын болмаса, байлықта ойын болмасын.Если нет овец, не думай о богатстве.
Белгілі малшың жоқ болса, белінді бу да, малға бар.Если нет хорошего пастуха, препояшься, и сам иди пасти.
Қой саны мыңға жетсе, керегенің басынан бас кетпейді.Если овец приплод до тысячи дойдет, на каждом коле голова будет висеть.
Қой өлсе, қозы қалады, келер жылы өзі болады.Если сдохнет овца, останется ягненок, который через год овцою станет. Құдіретін келсе, қашқан бұзауды қайтарып көр.Если силой обладаеш, верни убежавшего теленка. Өсер малда өлім жоқ.Если скот приносит приплод, значит он не перемрет. Мал ашуы — жан ашуы.Если скот пропадает, душа страдает. Мал өсірсең-қой өсір, өнімі оның көл-көсір.Если скот разводить — разводить овец своих: прибыли не счесть от них. Мал көкке тоймай, аузың аққа тимейді.Если скот травой не насытится, ты не насытишься молоком.
Жеңіс… Арман болған, Жеңіс! Иә, оны сан миллиондаған адамдар төрт жыл бойы минуттап, сағаттап сарыла күтті. Соғыстың алғашқы күндерінен бастап-ақ Кеңес халқы жан –тәнімен Отанын қорғады. Әрбір село, әрбір қала үшін кескілескен ұрыс болды. Қанішер неміс басқыншыларымен Кеңес азаматтары аянбай шайқасты. Ақыры олардың үміті мен сенімі ақталып армандары орындалды. Бірақ ол Жеңіс оңайлықпен келген жоқ. Жеңіс жолында да Отан үшін от кешіп миллиондаған асыл азаматтар мерт болды. Жауымен жан аямай шайқасып,ерліктің ерен үлгілерін көрсетті. Ана жарын жоғалтып жесір,бала ата-анасын жоғалтып жетім атанды. Фашистердің тұтқын лагерінде қаншама ана мен бала айуандықпен азаптап өлтірілді. Ал, тылда қалған қарт аналар бесіктен белі шықпаған балалар соғыстың қайғы қасіретін арқалай жүріп тынбай еңбек етті. Бірақ ешкімнің сағы сынбады, жігері жасымады. Олардың бойындағы отаншылдық сезімі, қолына қару алып сапта тұрған көптеген ұлт өкілдерінің тізе қосқан бірлігі мен ерлігі жеңісті жақындата түсті. Сұрқия соғыс біздің Қазақстаннан да аттап өтпеді. Жүз мыңдаған отандастарымыз соғыстың алғашқы сәтінде –ақ майданға аттанды. Жауға атылған он оқтың тоғызы Қазақстанда жасалды. Осы қан майданда мерт болған ерлердің рухына, бүгін арамызда биік шыңдай болып жүрген аталарымызға басымызды иіп тағзым етуіміз керек. Олардың саны күннен –күнге азаюда . Сұрапыл соғыста «ел басына күн туғанда, етегімен су кешкен» ерлер мен бірге қолдарына қару алып, Әлия мен Мәншүк апамыз да асқан ерлікпен қаза тапты. Қасиетті жеріміз, бейбіт жатқан еліміз, құлақ естіп, көз көрмеген апатқа ұшырады. Еліміздің жауынгерлері қасық қаны қалғанша шайқасты. Жеңіс жеңілдікпен келген жоқ. 27 млн адамның өмірін жалмады. Міне осынау елімізге лаң салған алапаттың жеңіспен аяқталғанына биыл 70 жыл толып отыр. Ешкім де, ешқашан да ұмытылмақ емес. Осы намысқой қазақтың көксегені бүгін де орындалды деп ойлаймын. Ендеше, бүгінгі ұрпақ бақытты ұрпақ. Қазақ болып туғандарыңды мақтан етумен қатар, ұлты үшін намыс пен күш- жігерін арнайтын, арлы жас болып өсу бақытын тілеймін. Сонымен, ардагерлер, ұстаздар, ата-аналар, оқушылар, Ұлы Жеңістің 70 жылдық мерекесі құтты болсын!
Иесіз есекті бөрі жейді.Бесхозного осла волки пожирают.
Өгіз өлгенше өседі.Бык до смерти растет.
Өгіз өлген жерінде өкіреді.Бык перед смертью мычит.
Түйе — байлық, қой — мырзалық, жылқы — сәндік.Верблюд — богатство, овцы — щедрость, кони — красота.
Бақырауық демесен, бағалы көлік түйе ғой.Верблюд был бы ценным скотом, если б не кричал.
Түйе тұзға барады, жігіт қызға барады.Верблюд к соли бежит, жених — к невесте.
Жалгыз ұлы өлген жұртта қалмайды, жалғыз түйесі өлген жұртта қалады.Даже если сын единственный умрет, не останется на месте человек, если же верблюд единственный умрет, останется на месте человек.
Қой егіз туады: бірі конаққа сойылады, бірі қошқар қойылады.Двойня овец рождается, одна для гостя, другая на вырост оставляется.
Өрісіне қарай мал өсер, өзеніне қарай тал өсер.Джайлау хороший — умножается скот, река полноводная — дерево растет.
Көрші қарызын түйе қайырады, я диірмен қайырады.Долг сосед верблюдом возвращает, если не верблюдом, то зерном.
Түйеге жантақ керек болса, мойнын созады.Если верблюду колючка нужна, он к ней шею вытягивает.
Бассыз берген мал мазақ, бақсыз берген тіл мазақ.Если дашь безголового барана — издеваешься, если язык распускаешь — насмехаешься.
Қарамасаң, қатын кетер, бақпасаң, мал кетер.Если за женой не смотришь, жена уйдет, если не смотрииіь за скотом, скот пропадет.
Қарақұрт жесе, қой семіреді.Если каракурта ест овца, значит будет жирна.
Бір ауылдың малын бақпасаң, мың ауылдың малын бағарсын.Если не пасешь скот аула одного, будешь тысячи аулов скот пасти.
Койын болмаса, байлықта ойын болмасын.Если нет овец, не думай о богатстве.
Белгілі малшың жоқ болса, белінді бу да, малға бар.Если нет хорошего пастуха, препояшься, и сам иди пасти.
Қой саны мыңға жетсе, керегенің басынан бас кетпейді.Если овец приплод до тысячи дойдет, на каждом коле голова будет висеть.
Қой өлсе, қозы қалады, келер жылы өзі болады.Если сдохнет овца, останется ягненок, который через год овцою станет.
Құдіретін келсе, қашқан бұзауды қайтарып көр.Если силой обладаеш, верни убежавшего теленка.
Өсер малда өлім жоқ.Если скот приносит приплод, значит он не перемрет.
Мал ашуы — жан ашуы.Если скот пропадает, душа страдает.
Мал өсірсең-қой өсір, өнімі оның көл-көсір.Если скот разводить — разводить овец своих: прибыли не счесть от них.
Мал көкке тоймай, аузың аққа тимейді.Если скот травой не насытится, ты не насытишься молоком.
Иә, оны сан миллиондаған адамдар төрт жыл бойы минуттап, сағаттап сарыла күтті. Соғыстың алғашқы күндерінен бастап-ақ Кеңес халқы жан –тәнімен Отанын қорғады. Әрбір село, әрбір қала үшін кескілескен ұрыс болды. Қанішер неміс басқыншыларымен Кеңес азаматтары аянбай шайқасты. Ақыры олардың үміті мен сенімі ақталып армандары орындалды. Бірақ ол Жеңіс оңайлықпен келген жоқ. Жеңіс жолында да Отан үшін от кешіп миллиондаған асыл азаматтар мерт болды. Жауымен жан аямай шайқасып,ерліктің ерен үлгілерін көрсетті. Ана жарын жоғалтып жесір,бала ата-анасын жоғалтып жетім атанды. Фашистердің тұтқын лагерінде қаншама ана мен бала айуандықпен азаптап өлтірілді. Ал, тылда қалған қарт аналар бесіктен белі шықпаған балалар соғыстың қайғы қасіретін арқалай жүріп тынбай еңбек етті.
Бірақ ешкімнің сағы сынбады, жігері жасымады. Олардың бойындағы отаншылдық сезімі, қолына қару алып сапта тұрған көптеген ұлт өкілдерінің тізе қосқан бірлігі мен ерлігі жеңісті жақындата түсті. Сұрқия соғыс біздің Қазақстаннан да аттап өтпеді. Жүз мыңдаған отандастарымыз соғыстың алғашқы сәтінде –ақ майданға аттанды. Жауға атылған он оқтың тоғызы Қазақстанда жасалды.
Осы қан майданда мерт болған ерлердің рухына, бүгін арамызда биік шыңдай болып жүрген аталарымызға басымызды иіп тағзым етуіміз керек. Олардың саны күннен –күнге азаюда . Сұрапыл соғыста «ел басына күн туғанда, етегімен су кешкен» ерлер мен бірге қолдарына қару алып, Әлия мен Мәншүк апамыз да асқан ерлікпен қаза тапты. Қасиетті жеріміз, бейбіт жатқан еліміз, құлақ естіп, көз көрмеген апатқа ұшырады. Еліміздің жауынгерлері қасық қаны қалғанша шайқасты. Жеңіс жеңілдікпен келген жоқ. 27 млн адамның өмірін жалмады. Міне осынау елімізге лаң салған алапаттың жеңіспен аяқталғанына биыл 70 жыл толып отыр. Ешкім де, ешқашан да ұмытылмақ емес. Осы намысқой қазақтың көксегені бүгін де орындалды деп ойлаймын. Ендеше, бүгінгі ұрпақ бақытты ұрпақ. Қазақ болып туғандарыңды мақтан етумен қатар, ұлты үшін намыс пен күш- жігерін арнайтын, арлы жас болып өсу бақытын тілеймін.
Сонымен, ардагерлер, ұстаздар, ата-аналар, оқушылар, Ұлы Жеңістің 70 жылдық мерекесі құтты болсын!
Нық басайық анағырақ табанды,
Тең ұстайық ,ширақ аттап қадамды.
Кетер есе, құрыш білек жауынгер,
Рухты бол жеңілмейтін табанды!