, на фотке есть ещё второй текст , и там нужно таблицу выполнить Тапсырма 1. Мәтіндерді оқып, стилін, жанрын салыстырыңыз. 1-мәтін Бәтеңке, Шұжық, Балқаймақ, Дүкенде тұрып ұрысты. Бәтеңке шықты айғайлап: Айту керек дұрысты! Сен екеуің кімсіңдер, Мені айттындар мүлік деп, Құр мақтанып жүрсіндер, Жұрт та сырттан күліп көп. … Білмейсіндер, өмірге Кім пайдалы, кім мықты, Кәне, екеуің жеңіл де, Мойындаңдар шындықты. … Таласты олар ұзақ түн, … Кетті айтыс ұзап тым, Бір бітімге келмеді… Бақта оянды әнші құс, Ай да қалғып барады. Шымқай тартты күн шығыс, Алтын арай тарады. Бәтеңке, Шұжық, Балқаймақ, Жатыр әлі айғайлап… Бірін-бірі мінеді, Керкілдесті, керісті. Жүгінетін біреуді, Табалық деп, келісті.
Біреулер денсаулықты әсемдікпен, әдемілікпен байланыстырады. Енді біреулер үшін денсаулық — күш-қуат, ерік-жігер, салауатты ой сана. Тағы бір топ ағзадағы сырқат белгілерін айта бастайды. Шындығында, біздің денсаулығымыз қоршаған ортамызға, тыныс-тіршілігімізге тікелей байланысты. Бірақ денсаулықтың нағыз анықтамасы қандай екені осы шығарма бойынша түсіндіріледі.
Дүниежүзілік Денсаулық сақтау ұйымының жарғысында «Денсаулық — физикалық ақаудың, аурудың болмауы ғана емес, адамның физикалық, психикалық, рухани және әлеуметтік тұрғыдағы толыққанды белсенділігі» ретінде түсіндіріледі. Бірақ, бұл менің ойымша, келешекке бағытталған түсіндірме.
Қазақ халқы дұрыс айтқан: «Бірінші байлық — денсаулық, екінші байлық — ақ жаулық, үшінші байлық — он саулық». Біздің зерттеуіміз бойынша, Қазақстанда, мысалы, абсолютті 100% дені сау адам жоқ. Халықтың 20%-ы салыстырмалы түрде ғана дені сау деп айта аламыз. Бірақ қатты күйзеліс, қатерлі факторлар әсер ететін болса, олар бұл санаттан шығып қалуы ықтимал. Енді 40%-ы сырқаты емделсе де, нәтижесі нашар жандар. Адамға кез-келген ішкі және сыртқы факторлар әсер етеді. Соның әсерінен әртүрлі күйзелістер пайда болған адам өз күшімен бұл жағдайдан шығып кете алмайды. 20%-ы ауру алды күйде және аурулардың созылмалы түріне өткен. Енді қалған 20%-да түрлі созылмалы сырқаттар бар. Бұл кісілердің жалпы денсаулығын қалпына келтіру оңай емес, бірақ сол аурулардың асқынуының алдын алуымыз керек. Бір ауру екінші ауруға өтіп кетпеуі керек. Тұрғын халық, денсаулық сақтау ұжымдары, басқа да кез-келген ұжым денсаулыққа көп көңіл аудару қажет.
Денсаулығына деген қажеттілік әр жаста әртүрлі көрініс береді. Жаңа туған балаға ананың сүті, жәй ғана мұқтаждық емес, денсаулығының негізгі көзі болса, кейін бала өсе келе оның орнын толықтыру үшін тағам рационынан басқа құндылықтарды керек етеді. Мысалы, май қосылған тамақтар, белок дүниесі, сосын жеңіл кәдімгі тағамдар молырақ болуы керек. Мектеп жасына келгенде бала ойнайды, яғни дене қимылы мол болғандықтан, олардың да тамағында өзгерістер болады. Денсаулығы жақсы болуы үшін, ортасына лайық болуы үшін, мысалы, отырып жұмыс істеутін ғалымдар, мұғалімдер, дәргерлердің энергия жұмсау мөлшері аз болғандықтан, тамақтың сапасын да басқаша көріністе беріп отырады.
1) Әуелгі байлық — ден саулық,
Екінші байлық — он саулық,
Үшінші байлық — ақ жаулық.
2) Таңертеңгі асты тастама,
Кешкі асқа қарама.
3) Денсаулық — зор байлық.
4) Жан ауырса тән азады,
Қайғы басса, жан азады.
5) Тазалық — саулық негізі,
Саулық — байлық негізі.
Жарнама:
Егер сіздің басыңыз ауырып температураңыз көтерілсе онда сіз- Ибупрофен,Нурофен,Бурана қабылдасаңыз болады.Қазіргі таңда адамдар денсаулықтарын мүлдем ойламағандықтан,біз дәрігер ретінде қатты уайымдаймыз сол себептен күніге су және тамаш ішіп жүріңіздер.Нағыз дәрі ол:ет, қойдың сорпасы,және ыстық үй
Сусыз тіршілік жоқ, ол бүкіл тірі жан иесіне тән. Тамақсыз бірнеше күн өмір сүруге болады, ал сусыз сонша уақыт өмір сүру мүмкін емес. Адамның, сондай-ақ көптеген жан-жануарлар денесінің 2/3-і, ал кейбір өсімдіктердің 4/5-і судан тұрады.
“Су-тіршілік көзі, жердің нәрі”-деп дана халқымыз текке айтпаған. Халықтың денсаулығы ең бірінші ауыз суға байланысты болса, ал ауыл халқының әл-ауқаты, тұрмыс-тіршілігі өсірген егіні мен алған өніміне байланысты екендігі айтпаса да түсінікті.
Таза ауыз су-адам денсаулығының кепілі. Үкімет соңғы жылдары халықтың әл-ауқатын, білімі мен денсаулық жағдайын жақсартуға бағытталған бірқатар мақсатты бағдарламаларды қабылдап, жүзеге асырып келеді. Соның ең өзектісі -ауыз су мәселесі болып табылады. Бұл мәселені Мемлекет басшысы Н. Назарбаев өзінің Қазақстан халқына арнаған әр жылдардағы Жолдауының басым бағыттарының бірі ретінде қарастырып жүр. Сондықтан да осы мәселені шешудің маңызды бір жолы ретінде елімізде Елбасының тапсырмасымен 2002-2010 жылдарға арналып “Ауыз су” бағдарламасы қабылданған болатын. Бұл бағдарлама өзінің алдына қойылған міндеттерді негізінен орындап, халықтың қолын орталықтандырылған таза ауыз суға жеткізу барысында бірқатар түйінді мәселелердің оңды шешілуіне ықпал етті. Бұдан соң 2011-2020 жылдарға арналған “Ақбұлақ” мемлекеттік бағдарламасы қабылданып, оны жүзеге асыру қызу қолға алынды. Жобаның негізгі мақсаты – халықты таза ауыз сумен қамтамасыз ету.Осы бағытта ауданымызда да біраз игілікті шаралар іске асырылуда. Бүгінгі таңда ауданымыздағы 12 елді мекен ауыз сумен қамтамасыз етілген.
Бүгінгі күнге дейін ауданымызда 742 отбасының үйіне су кіргізіліп, су есептегіш құрал орнатылған. Атап айтқанда, Бурыл ауылдық округінде-204. Құмжота ауылында- 6, Қызыл жұлдыз ауылдық округінде- 84, Ынтымақ ауылдық округінде- 95, Қарасу ауылында- 109, Жақаш ауылында -124, Көкөзек ауылында- 120 отбасы ауыз судың игілігін көріп отыр. Аталмыш ауылдың тұрғындары су есептегіш құралдарын орнату арқылы біріншіден суды үнемдеуге, екіншіден ысырып етпеуге қол жеткізуде. Негізінен суды үнемдеудің тиімді жолы-су есептегіш құралдарын орнату. Бұл бағытта халықпен түсінік жұмыстары жүргізілуде.
Иінағашты мойныңа асып алып, елді мекеннен жырақта орналасқан құдық, бұлақтардан су тасу – бүгінгі күннің адамдарына жат шаруа саналады. Себебі, мына ғылым мен техника дамыған кезеңде ауылдық жерлерде де су үйге дейін келетіндей құбыр тартылған. Қалалықтар секілді ауылдықтар да үйде отырып-ақ мұздай және ыстық судың игілігін көруге қол жеткізді. Әрине, мұның бәрі адамның игілігі үшін жасалынған дүниелер десек те кейбір ауылдық округтерде көше бойларына су құбырлары тартылғанымен, әркім өз отбасына суды кіргізіп алуға, немесе пайдаланған суға ақы төлеуге келгенде “сараңдықтары ұстап”, “ауламыздағы құдықтар аман болсын” деп отырғандар жоқ емес.
-Осыған дейін пайдаланып келген ауыз судың кермектігі басым болғандықтан, бауыр, бүйрек, өт секілді ағзаларға тастың жиналуына әсер етеді. Сондықтан түтікше құдықтардың суларын пайдаланып отырған тұрғындар суды мейлінше тереңдіктен алып пайдаланғаны абзал. Қазіргі таңда Сарыкемер ауылында ауыз суды түтікше құдық арқылы 5,6 метрден, ал Ақшолақ ауылында 20 метр және одан да тереңіректен алынуда. Салыстырмалы түрде алғанда орталықтандырылған құбыр арқылы тартылған ауыз суды пайдаланудың маңызы зор,- дейді МСЭҚБ Байзақ аудандық бөлімінің мамандары.
Демек сапалы да таза ауыз суды пайдаланғанға не жетсін. Олай болса, әркім өз денсаулығын ойлап, таза ауыз сумен достасуға асығайық, ағайын!
Біреулер денсаулықты әсемдікпен, әдемілікпен байланыстырады. Енді біреулер үшін денсаулық — күш-қуат, ерік-жігер, салауатты ой сана. Тағы бір топ ағзадағы сырқат белгілерін айта бастайды. Шындығында, біздің денсаулығымыз қоршаған ортамызға, тыныс-тіршілігімізге тікелей байланысты. Бірақ денсаулықтың нағыз анықтамасы қандай екені осы шығарма бойынша түсіндіріледі.
Дүниежүзілік Денсаулық сақтау ұйымының жарғысында «Денсаулық — физикалық ақаудың, аурудың болмауы ғана емес, адамның физикалық, психикалық, рухани және әлеуметтік тұрғыдағы толыққанды белсенділігі» ретінде түсіндіріледі. Бірақ, бұл менің ойымша, келешекке бағытталған түсіндірме.
Қазақ халқы дұрыс айтқан: «Бірінші байлық — денсаулық, екінші байлық — ақ жаулық, үшінші байлық — он саулық». Біздің зерттеуіміз бойынша, Қазақстанда, мысалы, абсолютті 100% дені сау адам жоқ. Халықтың 20%-ы салыстырмалы түрде ғана дені сау деп айта аламыз. Бірақ қатты күйзеліс, қатерлі факторлар әсер ететін болса, олар бұл санаттан шығып қалуы ықтимал. Енді 40%-ы сырқаты емделсе де, нәтижесі нашар жандар. Адамға кез-келген ішкі және сыртқы факторлар әсер етеді. Соның әсерінен әртүрлі күйзелістер пайда болған адам өз күшімен бұл жағдайдан шығып кете алмайды. 20%-ы ауру алды күйде және аурулардың созылмалы түріне өткен. Енді қалған 20%-да түрлі созылмалы сырқаттар бар. Бұл кісілердің жалпы денсаулығын қалпына келтіру оңай емес, бірақ сол аурулардың асқынуының алдын алуымыз керек. Бір ауру екінші ауруға өтіп кетпеуі керек. Тұрғын халық, денсаулық сақтау ұжымдары, басқа да кез-келген ұжым денсаулыққа көп көңіл аудару қажет.
Денсаулығына деген қажеттілік әр жаста әртүрлі көрініс береді. Жаңа туған балаға ананың сүті, жәй ғана мұқтаждық емес, денсаулығының негізгі көзі болса, кейін бала өсе келе оның орнын толықтыру үшін тағам рационынан басқа құндылықтарды керек етеді. Мысалы, май қосылған тамақтар, белок дүниесі, сосын жеңіл кәдімгі тағамдар молырақ болуы керек. Мектеп жасына келгенде бала ойнайды, яғни дене қимылы мол болғандықтан, олардың да тамағында өзгерістер болады. Денсаулығы жақсы болуы үшін, ортасына лайық болуы үшін, мысалы, отырып жұмыс істеутін ғалымдар, мұғалімдер, дәргерлердің энергия жұмсау мөлшері аз болғандықтан, тамақтың сапасын да басқаша көріністе беріп отырады.
1) Әуелгі байлық — ден саулық,
Екінші байлық — он саулық,
Үшінші байлық — ақ жаулық.
2) Таңертеңгі асты тастама,
Кешкі асқа қарама.
3) Денсаулық — зор байлық.
4) Жан ауырса тән азады,
Қайғы басса, жан азады.
5) Тазалық — саулық негізі,
Саулық — байлық негізі.
Жарнама:
Егер сіздің басыңыз ауырып температураңыз көтерілсе онда сіз- Ибупрофен,Нурофен,Бурана қабылдасаңыз болады.Қазіргі таңда адамдар денсаулықтарын мүлдем ойламағандықтан,біз дәрігер ретінде қатты уайымдаймыз сол себептен күніге су және тамаш ішіп жүріңіздер.Нағыз дәрі ол:ет, қойдың сорпасы,және ыстық үй
Объяснение:
я старалась
Сусыз тіршілік жоқ, ол бүкіл тірі жан иесіне тән. Тамақсыз бірнеше күн өмір сүруге болады, ал сусыз сонша уақыт өмір сүру мүмкін емес. Адамның, сондай-ақ көптеген жан-жануарлар денесінің 2/3-і, ал кейбір өсімдіктердің 4/5-і судан тұрады.
“Су-тіршілік көзі, жердің нәрі”-деп дана халқымыз текке айтпаған. Халықтың денсаулығы ең бірінші ауыз суға байланысты болса, ал ауыл халқының әл-ауқаты, тұрмыс-тіршілігі өсірген егіні мен алған өніміне байланысты екендігі айтпаса да түсінікті.
Таза ауыз су-адам денсаулығының кепілі. Үкімет соңғы жылдары халықтың әл-ауқатын, білімі мен денсаулық жағдайын жақсартуға бағытталған бірқатар мақсатты бағдарламаларды қабылдап, жүзеге асырып келеді. Соның ең өзектісі -ауыз су мәселесі болып табылады. Бұл мәселені Мемлекет басшысы Н. Назарбаев өзінің Қазақстан халқына арнаған әр жылдардағы Жолдауының басым бағыттарының бірі ретінде қарастырып жүр. Сондықтан да осы мәселені шешудің маңызды бір жолы ретінде елімізде Елбасының тапсырмасымен 2002-2010 жылдарға арналып “Ауыз су” бағдарламасы қабылданған болатын. Бұл бағдарлама өзінің алдына қойылған міндеттерді негізінен орындап, халықтың қолын орталықтандырылған таза ауыз суға жеткізу барысында бірқатар түйінді мәселелердің оңды шешілуіне ықпал етті. Бұдан соң 2011-2020 жылдарға арналған “Ақбұлақ” мемлекеттік бағдарламасы қабылданып, оны жүзеге асыру қызу қолға алынды. Жобаның негізгі мақсаты – халықты таза ауыз сумен қамтамасыз ету.Осы бағытта ауданымызда да біраз игілікті шаралар іске асырылуда. Бүгінгі таңда ауданымыздағы 12 елді мекен ауыз сумен қамтамасыз етілген.
Бүгінгі күнге дейін ауданымызда 742 отбасының үйіне су кіргізіліп, су есептегіш құрал орнатылған. Атап айтқанда, Бурыл ауылдық округінде-204. Құмжота ауылында- 6, Қызыл жұлдыз ауылдық округінде- 84, Ынтымақ ауылдық округінде- 95, Қарасу ауылында- 109, Жақаш ауылында -124, Көкөзек ауылында- 120 отбасы ауыз судың игілігін көріп отыр. Аталмыш ауылдың тұрғындары су есептегіш құралдарын орнату арқылы біріншіден суды үнемдеуге, екіншіден ысырып етпеуге қол жеткізуде. Негізінен суды үнемдеудің тиімді жолы-су есептегіш құралдарын орнату. Бұл бағытта халықпен түсінік жұмыстары жүргізілуде.
Иінағашты мойныңа асып алып, елді мекеннен жырақта орналасқан құдық, бұлақтардан су тасу – бүгінгі күннің адамдарына жат шаруа саналады. Себебі, мына ғылым мен техника дамыған кезеңде ауылдық жерлерде де су үйге дейін келетіндей құбыр тартылған. Қалалықтар секілді ауылдықтар да үйде отырып-ақ мұздай және ыстық судың игілігін көруге қол жеткізді. Әрине, мұның бәрі адамның игілігі үшін жасалынған дүниелер десек те кейбір ауылдық округтерде көше бойларына су құбырлары тартылғанымен, әркім өз отбасына суды кіргізіп алуға, немесе пайдаланған суға ақы төлеуге келгенде “сараңдықтары ұстап”, “ауламыздағы құдықтар аман болсын” деп отырғандар жоқ емес.
-Осыған дейін пайдаланып келген ауыз судың кермектігі басым болғандықтан, бауыр, бүйрек, өт секілді ағзаларға тастың жиналуына әсер етеді. Сондықтан түтікше құдықтардың суларын пайдаланып отырған тұрғындар суды мейлінше тереңдіктен алып пайдаланғаны абзал. Қазіргі таңда Сарыкемер ауылында ауыз суды түтікше құдық арқылы 5,6 метрден, ал Ақшолақ ауылында 20 метр және одан да тереңіректен алынуда. Салыстырмалы түрде алғанда орталықтандырылған құбыр арқылы тартылған ауыз суды пайдаланудың маңызы зор,- дейді МСЭҚБ Байзақ аудандық бөлімінің мамандары.
Демек сапалы да таза ауыз суды пайдаланғанға не жетсін. Олай болса, әркім өз денсаулығын ойлап, таза ауыз сумен достасуға асығайық, ағайын!