на казахском языке 1-тапсырма. Мәтіндерді мұқият оқыңыз. Мәтіндердің стилін, тақырыбын, құрылымын салыстырыңыз және қандай сипатта жазылғандығын (әңгімелеу, сипаттау, талқылау) анықтаңыз.
А мәтіні
Конвенция – бала құқығы
1989 жылы 20 карашада «Балалар күкыгы туралы Конвенция» кабылданды. Қазір бұған 191 мемлекет кірген. Конвенция деген – арнаулы мәселелер жөніндегі келісім шарт. Осы Конвенция негізінде 2002 жылы тамызда Қазақстанда «Балалар құқығы туралы» зан кабылданды. Бұл заң 9 тарау, 53 баптан тұрады. Осы ережелерді бұлжытпай орындау – біздің Отанымыз, еліміз, халқымыз алдындағы парызымыз. Біздің өмірдегі кейбір келеңсіз жағдайлардың көбі біздің осы заң талаптарын, тәртіп талаптарын білмейтінтіндігімізден туындап жататын секілді.
Бала құқықтары туралы халықаралық Конвенциядан:
- Мемлекет әрбір баланың аман – сау өсіп, жан – жақты дамуын қамтамасыз етеді;
- Бала өмірге келе салысымен тіркеуге алынады және өзіне есім мен азаматтық алуға құқылы;
- Әрбір бала өз отбасында, ата - анасымен бірге өмір сүруге құқылы;
- Отбасында әкесі мен анасы өз алдына дербес өмір сүрумен, баланы
ата - анасынан ажыратуға ешкім құқықты емес; - Бала мектепте кінәлі болғанда да оны ешкімнің ұрып жазалауға, кемсітіп
қорлауга кұкыгы жок;
- Бала тыныгуга жане мәдени демалуға құқылы;
- Әрбір баланың ой - пікір, ар ождан және дін еркіндігіне құқығы бар; - Бала өзі қалаған спорт түрімен шұғылдануға құқылы;
- Қазақстан жерінде қаншаға жуық өзендер мен бұлақтар бар. ? - Қазақстан жерінде 85 мыңға жуық өзендер мен бұлақтар бар. - Қай өзендерінің бойымен кішкене кемелер жүзеді. ? - Ертіс, Орал, Іле, Еділ өзендерінің бойымен кішкене кемелер жүзеді. - Қай өзендерінің бойымен терең жерлерінде ғана кеме жүзе алады. ? - Сырдария, Тобыл, Қаратал, Бұқтырма өзендерінің бойымен терең жерлерінде ғана кеме жүзе алады. - Бұл өзендерде нелер тіршілік етеді? - Бұл өзендерде балықтардың бағалы тұқымдары тіршілік етеді.
Менің сүйікті үй жануарым ол ит. Ит жеті қазынынң бірі деп жатады. Менің итім өте сүйкімді және мейірімді.Мені күнде мектептен кейін қарсы алады. Менің итімнің аты-Тобик.Менің ойымша әр адам өз итін шексіз жақсы көреді. Итімнің көптеген қылықтары маған қатты ұнайды. Оларды атап кетсек:жүгіру,секіру және ен басты қасиеті ол берген бұйрығынды бұлжытпай орындайды. Менімен бірге күнде ойнайды,мені қорғайды. Мен оны жақсы қараймын, күнде даладан кейін жуындырамын. Мен өз итімді қатты қатты жақсы көремін.
- Қазақстан жерінде 85 мыңға жуық өзендер мен бұлақтар бар.
- Қай өзендерінің бойымен кішкене кемелер жүзеді. ?
- Ертіс, Орал, Іле, Еділ өзендерінің бойымен кішкене кемелер жүзеді.
- Қай өзендерінің бойымен терең жерлерінде ғана кеме жүзе алады. ?
- Сырдария, Тобыл, Қаратал, Бұқтырма өзендерінің бойымен терең жерлерінде ғана кеме жүзе алады.
- Бұл өзендерде нелер тіршілік етеді?
- Бұл өзендерде балықтардың бағалы тұқымдары тіршілік етеді.