Deva0revolution

06.05.2020 09:22 •  Қазақ тiлi

написать СОЧ Мәтінді оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз
(прочитай текст и выполни следующие задания внизу).
Ертеде бір ешкінің жеті лағы болыпты. Біреуі қара, қалғандары ақ лақ екен. Орманға баруға жиналған ешкі лақтарын шақырып алып, ақылын айтады.
- Шырақтарым ешкімге есік ашпаңдар. Орманда қасқыр жүр. Мен келгенде:
«Шырақтарым – лақтарым,
аналарың келді, сүт әкелді», - деп әндетемін. Осы кезде терезе сыртында тұрған қасқыр оның сөзін естіп қалады. Ешкі кетісімен қасқыр есікті қағып, өзінің жуан даусымен оның әнін айтады. Бірақ лақтар оның бөтен дауыс екенін біліп, есікті ашпайды. Қасқыр саудагер болып бор сатып алады. Бордың бір кесегін жегенде даусы аздап жіңішкерді. Осы дауыспен ән айтып еді, лақтар тағы алданбады. Қасқыр ұстаға барып, өзіне тамақ жасатып алды, даусы ешкінікі сияқты жіңішке болып шықты. Бірақ жаңа дауыстың да көмегі болмады – лақтар аяғын көріп қойып, ашпай қойды. Қасқыр жылдам наубайшыға барып, аяғына себетін ұн сатып алады. Қасқыр есік алдына қайтып келді, ақ аяғын лақтарға көрсете созып тұрып әнге басты:
«Шырақтарым – лақтарым, аналарың келді, сүт әкелді. Қорықпандар есік ашыңдар!» Лақтар сеніп есік ашты. Қасқыр үйге кіріп келгенде лақтар жан-жаққа қашып, тығылып қалды. Қасқыр олардың бәрін де тауып, жеп қойды. Тек біреуін ғана байқамай қалды, ол сағаттың артында тығылған еді. Қарны тойған қасқыр ағаш көлеңкесіне жата кетіп ұйқыға кірісті. Ұзамай ешкі үйге оралды. Есікті итерсе, есік ашық екен. Ешкі үйге кіріп, лақтарын шақырады. Аман қалған лақ қарсы шығып, болған жағдайды айтып береді. Ешкі мен лағы үйдің артына шығып қараса, қасқыр көгалда шалқасынан түсіп қорылдап жатыр екен. Ешкі мүйізімен қасқырдың қарнын жарып жібергенде алты лақ шыға келеді. Бәрі де аман-есен. Ешкі мен лақтардың қуанышында шек болмады. Қасқыр оянбай тұрғанда ешкі оның қарнын таспен толтырып, қайта тігіп қояды. Шөлдеген қасқыр су ішпек болып құдыққа барады. Сол кезде ішіндегі ауыр тастар оны төмен тартып, қасқыр құдыққа құлады да, батып кетті. (270 сөз).
1-тапсырма. ( )
1. Мәтіннің дұрыс атауын қойыңыз (озаглавьте текст, дай название тексту).
2. Мәтіндегі кейіпкерлерді анықтаңыз (определите главных героев в тексте).

2-тапсырма. ( )
Берілген сұрақтарға мәтін бойынша жауап беріңіз (ответьте на вопросы по тексту).
1. Ешкінің неше лағы болады?
2. Қасқыр неше рет даусын өзгертеді?
3. Қасқыр неше лақты жеп қояды?

3-тапсырма. ( )
Мәтіннің мазмұны бойынша шындық «+» және жалған «-» ақпаратты белгілеңіз (обозначьте правильные или не правильные информации «+», «- » по содержанию текста) .

Мәтіндегі ақпараттар
Шындық +
Жалған -

А
Шырақтарым ешкімге есік ашпаңдар.

В
Қорықпаңдар, есікті ашыңдар.

Г
Ұзамай ешкі үйге оралады.

Д
Шөлдеген қасқыр су ішпек болып құдыққа барады.

Ж
Орманда қасқыр жоқ.

З
«Шырақтарым – лақтарым, аналарың келді, сүт әкелді».

Жазылым
4-тапсырма ( )
Берілген тақырыптардың бірін таңдаңыз. Жазба жұмыстарында теңеу мен метафораны қолданыңыз (выберите одну из тем, которые даны внизу и напишите
либо текст, либо письмо, либо сообщение на выбор, используя «теңеу-сравнение» с суффиксами –дай, -дей, -тай, -тей: например, құс+тай – как птица. А также метафору: например, «мектеп-кеме» – «школа-корабль» ( переносное значение, т.е. школа не является в действительности кораблем).

Тақырыптар (темы):
1. Төрт түлік мал туралы мәтін жазыңыз (напишите текст о домашних животных. К ним относятся: лошадь, корова, овца, коза, верблюд) .
2. Төрт түліктің біреуі туралы досыңызға хат жазыңыз (напишите письмо другу об одном домашнем животном).
3. Балалар мен жасөспірімдер арасында «Егіншілік – ел берекесі» тақырыбында
хабарлама жазыңыз (напишите сообщение среди детей и подростков на тему «Посевное хозяйство – изобилие старны».
​