Сәлем, Джон! Қалың қалай? Менің жағдайым жақсы. Қазақстанға қашан келесің? Досым, менің елімдей керемет ел көрдіңбе?! Сен соңғы кездескенімізде Қазақстанның көрікті жерлері туралы білгің келіп еді ғой. Мен саған айтып берейін.
Еліміздің астанасы - Нұр-Сұлтан. Бұл есім алғашқы президентіміздің құрметіне қойылған. Астанамызда бәйтерек, ханшатыр, арал теңізі бар. Алматыда медеу мұз айдыны, қапшағай бар. Жер жанаты дегендей Жетісуымыз да бар. Бурабай деген өте танымал жер, табиғаты керемет! Суы таза, ағаштары биік, көздің жауын алатын таулары бар. Айта берсек көрікті жерлері өте көп.
Мен өз елімді қатты жақсы кқремін және мақтан етемін. Келіп көрсеңші, өкінбейсің! Жауабыңды күтемін! Сау бол!
Сөз ішінде немесе сөздер аралығында кейінгі дыбыстың өзінен бұрынғы дыбысқа әсер етіп өзгертуін кейінді ықпал дейміз.
Сөздің соңғы дыбысы қатаң п, қ, к болып, жалғанатын қосымша дауыстыдан басталса, олар ұяң сыңарларына (п-б, к-г, қ-ғ болып) айналады, кейде п дыбысы у-ға айналады.
Мысалы:- күрек — күрегі, доп — добы, тарақ — тарағы, тап — таба, тауып — (тапып емес).
Кейінді ықпалдың жазуда ескерілмейтін түрі де бар:
а) Сөздің соңғы дыбысы н болса, жалғанатын қосымшалар қ, ғ, г, б, п дыбыстарынан басталғанда, н өзгеріп ң не м болып айтылады, бірақ жазғанда түбірі сақталады. Осылайша дауыссыздардың үндесуі біріккен сөздер мен сөз тіркестерінің арасыңца да болады.
Мысалы:
АЙТЫЛУЫ: Жанпейіс, Ермағанбет,
ЖАЗЫЛУЫ: Жампейіс, Ермағамбет,
ә) Түбірдің соңғы с, з дыбыстарының бірі ш дыбысының алдынан келсе, олар айтылуда ш дыбысы болып естіледі.
Мысалы:
АЙТЫЛУЫ: асшы, колхозшы
ЖАЗЫЛУЫ: ашшы, колхошшы
б) Түбірдің соңгы дыбысы з болып, одан кейін с, ж дыбыстарының бірі келсе, з дыбысы с дыбысына не ж дыбысына айналады.
Сәлем, Джон! Қалың қалай? Менің жағдайым жақсы. Қазақстанға қашан келесің? Досым, менің елімдей керемет ел көрдіңбе?! Сен соңғы кездескенімізде Қазақстанның көрікті жерлері туралы білгің келіп еді ғой. Мен саған айтып берейін.
Еліміздің астанасы - Нұр-Сұлтан. Бұл есім алғашқы президентіміздің құрметіне қойылған. Астанамызда бәйтерек, ханшатыр, арал теңізі бар. Алматыда медеу мұз айдыны, қапшағай бар. Жер жанаты дегендей Жетісуымыз да бар. Бурабай деген өте танымал жер, табиғаты керемет! Суы таза, ағаштары биік, көздің жауын алатын таулары бар. Айта берсек көрікті жерлері өте көп.
Мен өз елімді қатты жақсы кқремін және мақтан етемін. Келіп көрсеңші, өкінбейсің! Жауабыңды күтемін! Сау бол!
І/т сенің досың Әсем!
ответ:КЕЙІНДІ ЫҚПАЛ
Сөз ішінде немесе сөздер аралығында кейінгі дыбыстың өзінен бұрынғы дыбысқа әсер етіп өзгертуін кейінді ықпал дейміз.
Сөздің соңғы дыбысы қатаң п, қ, к болып, жалғанатын қосымша дауыстыдан басталса, олар ұяң сыңарларына (п-б, к-г, қ-ғ болып) айналады, кейде п дыбысы у-ға айналады.
Мысалы:- күрек — күрегі, доп — добы, тарақ — тарағы, тап — таба, тауып — (тапып емес).
Кейінді ықпалдың жазуда ескерілмейтін түрі де бар:
а) Сөздің соңғы дыбысы н болса, жалғанатын қосымшалар қ, ғ, г, б, п дыбыстарынан басталғанда, н өзгеріп ң не м болып айтылады, бірақ жазғанда түбірі сақталады. Осылайша дауыссыздардың үндесуі біріккен сөздер мен сөз тіркестерінің арасыңца да болады.
Мысалы:
АЙТЫЛУЫ: Жанпейіс, Ермағанбет,
ЖАЗЫЛУЫ: Жампейіс, Ермағамбет,
ә) Түбірдің соңғы с, з дыбыстарының бірі ш дыбысының алдынан келсе, олар айтылуда ш дыбысы болып естіледі.
Мысалы:
АЙТЫЛУЫ: асшы, колхозшы
ЖАЗЫЛУЫ: ашшы, колхошшы
б) Түбірдің соңгы дыбысы з болып, одан кейін с, ж дыбыстарының бірі келсе, з дыбысы с дыбысына не ж дыбысына айналады.
Мысалы:
АЙТЫЛУЫ:тұз сал, жазса, бозжігіт
ЖАЗЫЛУЫ: түс сал, жасса, божжігіт