Алтын орда әдебиеті жас ұрпақты патриоттық отаншылдыққа тәрбиелейтін құнды мұра.Осы ретте тарихи жырлардың («Еңсегей бойлы ер Есім», «Абылай хан», «Қаракерей Қабанбай батыр», «Қанжығалы Бөгенбай батыр», «Шақшақ Жәнібек батыр», «Райымбек батыр», «Ер Жәнібек», «Олжабай батыр», «Өтеген батыр», «Исатай-Махамбет», «Досан батыр», «Сұраншы батыр», «Бекет батыр», «Кенесары-Наурызбай», «Жанқожа батыр», «Арқалық батыр», «Ер Әжібай», т.б.) негізгі идеялық мазмұны елді басқыншы жаулардан қорғап, ел мен жердің бүтіндігін сақтау болып келеді.
Әдебиетте батырлар (Ер Есім, Төле би, Қабанбай, Бөгенбай, Абылай, Шақшақ Жәнібек, Райымбек, Олжабай, Ер Жәнібек, Барақ, Ер Әжібай, т.б.) қорқуды білмейтін, жаужүрек жандар. Сонымен қоса батырлардың жекпежектері мен мінген аттарына ғана мән беріліп қоймай, олардың сыртқы тұлға-бітімдеріне де назар аударып, жалпы жұртқа үлгі ете жырлаған. Сөйтіп, елдік пен ерлік туралы халық идеясын жарқырата ашқан. Батырларға портреттік сипаттама берумен бірге олардың адамгершілік қасиеттері де қаға беріс қалмаған. Осы ретте хандар да жырдың негізгі қаһармандары қатарында көрінеді. Ханның әділ болуы – елдің бағы. Елін құрап, ерін біріктіріп берекеге шақырса, бұл – ханның ақылдылығы. Ел тағдырын ойлап, әр істі ақылдасып шешу де ханға қажет әрекет. Біз сөз еткен жырлардағы хандар – ел мүддесін алғы кезекке қойған жақсы істерімен жарқырап көрінетін тұлғалар. Сондықтан олардың іс-әрекеттері мадақ етіледі, барынша шынайылықпен өрнектеледі.
Ат — ер қанаты» деп жеті қазынаның біріне балаған, «ат-аруақ» деп бір жүйрікті бүкіл ел, ауыл намысына санаған. Сондықтан ол жүйріктің егесі ат өзінің жеке меншігі болғанымен оны басқа жаққа сатуға құқы, қақысы болмаған. Ол — елдің аты, ел намысы сынға түсер айтулы аламанға бүкіл бір ру, бүкіл бір аймақ, өңір сол аттың тілеуін тілеп баратын болған. Бүкіл тілеулес ағайын күңіреніп аруақ шақырып сол аттың тілеуін тілеген. Атқа шапқан өрімтал балалар соңғы айналымда әр қайсысы өзінің ұраны болған баба атын шақырып шырылдағанда екі көздерінен жас парлап, келе жататын. Қазақтың бар тірлігі қанатты тұлпарлармен біте қайнасып келген. Қазіргі таңда қазекең жылқы жануарын «мінсең — көлік, жесең — ас» деп біліп, қадірін ұмыта бастағандай. Ал бәйге жарыстары, сәйгүлік ұстау байлардың ермегіне айналып барады…
Алтын орда әдебиеті жас ұрпақты патриоттық отаншылдыққа тәрбиелейтін құнды мұра.Осы ретте тарихи жырлардың («Еңсегей бойлы ер Есім», «Абылай хан», «Қаракерей Қабанбай батыр», «Қанжығалы Бөгенбай батыр», «Шақшақ Жәнібек батыр», «Райымбек батыр», «Ер Жәнібек», «Олжабай батыр», «Өтеген батыр», «Исатай-Махамбет», «Досан батыр», «Сұраншы батыр», «Бекет батыр», «Кенесары-Наурызбай», «Жанқожа батыр», «Арқалық батыр», «Ер Әжібай», т.б.) негізгі идеялық мазмұны елді басқыншы жаулардан қорғап, ел мен жердің бүтіндігін сақтау болып келеді.
Әдебиетте батырлар (Ер Есім, Төле би, Қабанбай, Бөгенбай, Абылай, Шақшақ Жәнібек, Райымбек, Олжабай, Ер Жәнібек, Барақ, Ер Әжібай, т.б.) қорқуды білмейтін, жаужүрек жандар. Сонымен қоса батырлардың жекпежектері мен мінген аттарына ғана мән беріліп қоймай, олардың сыртқы тұлға-бітімдеріне де назар аударып, жалпы жұртқа үлгі ете жырлаған. Сөйтіп, елдік пен ерлік туралы халық идеясын жарқырата ашқан. Батырларға портреттік сипаттама берумен бірге олардың адамгершілік қасиеттері де қаға беріс қалмаған. Осы ретте хандар да жырдың негізгі қаһармандары қатарында көрінеді. Ханның әділ болуы – елдің бағы. Елін құрап, ерін біріктіріп берекеге шақырса, бұл – ханның ақылдылығы. Ел тағдырын ойлап, әр істі ақылдасып шешу де ханға қажет әрекет. Біз сөз еткен жырлардағы хандар – ел мүддесін алғы кезекке қойған жақсы істерімен жарқырап көрінетін тұлғалар. Сондықтан олардың іс-әрекеттері мадақ етіледі, барынша шынайылықпен өрнектеледі.
Ат — ер қанаты» деп жеті қазынаның біріне балаған, «ат-аруақ» деп бір жүйрікті бүкіл ел, ауыл намысына санаған. Сондықтан ол жүйріктің егесі ат өзінің жеке меншігі болғанымен оны басқа жаққа сатуға құқы, қақысы болмаған. Ол — елдің аты, ел намысы сынға түсер айтулы аламанға бүкіл бір ру, бүкіл бір аймақ, өңір сол аттың тілеуін тілеп баратын болған. Бүкіл тілеулес ағайын күңіреніп аруақ шақырып сол аттың тілеуін тілеген. Атқа шапқан өрімтал балалар соңғы айналымда әр қайсысы өзінің ұраны болған баба атын шақырып шырылдағанда екі көздерінен жас парлап, келе жататын. Қазақтың бар тірлігі қанатты тұлпарлармен біте қайнасып келген. Қазіргі таңда қазекең жылқы жануарын «мінсең — көлік, жесең — ас» деп біліп, қадірін ұмыта бастағандай. Ал бәйге жарыстары, сәйгүлік ұстау байлардың ермегіне айналып барады…
Объяснение:
Вот=)