ССалалас құрмалас сөйлем - құрамындағы жай сөйлемдердің баяндауыштары тиянақты тұлғада келіп , өзара бір-бірімен тең дәрежеде байланысқан құрмаластың түрі. Салаластың құрамындағы жай сөйлемдер бір – бірімен бағынбай, тең дәрежеде байланысып, баяндауыштары тиянақты келіп жай сөйлемдерді жеке – жеке қолдануға болады.
Салалас құрамластың құрамындағы жай сөйдемдер өзара бір – бірімен екі түрлі жолмен байланысады.
1. Интонация арқылы мағыналарының жаңындағына қарай іргелесе байланысады.
2. Салалас құрмаластың құрамындағы жай сөйлемдер бір – бірінен өзара жалғаулық щылаулар арқылы байланысады.
Ыңғайлас мәнді да, де,та, әрі, және , мен жалғаулық шылаулар.
Қарсылық мәнді бірақ, алайда , дегенмен, сонда да, әйтсе де, сөйткенмен, ал тәрізді жалғаулық шылаулар.
Себеп – салдар мәнді өйткені , себебі, сол себепті, сондықтан, неге десеңіз тәрізді жалғаулық шылаулар;
Талғау мәнді не, немесе, я, яки, не болмаса, я болмаса, яеи болмаса, әлде тәрізді жалғаулық шылаулар.
Кезектес мәнді кейде, бірде , біресе тәрізді жалғаулық шылаулар.
3. Салалас құрмалас сөйлемнің түрлері .
Салалас құрмаластың құрамындағы жай сөйлемдер бір – бірімен өзара белгілі мағыналық қарым – қатынаста айтылады. Мағыналық қарым-қатынаста жұмсалуына қарай салалас құрмалас сөйлем мынадай алты түрге бөлінеді :
Алтынның Сараның-қақпасының өзінің жүрегінде тұянадай Қарқаралы орналасты . Оны анда-санда "қазақстандық Швейцариямен" величают. Ақиқат, сол атауды наразылық бас жергілікті отаншылдардың шақыртады және тіпті шамды. Неғып ол жер-сулерді Швейцариямен салыстырады, ал емес наоборот? Ғой бірден-бір, біртұма және тамаша, Қарқаралы - ғаламшардың жемчужина, тек Қазақстанның.
Көп пікір туралы Қарқаралының сөзінің мағынаның мағынасының. Бір аңыздардан гласит, не шырайлым баян, өзін бас киімді - аяулы Қарқараны осы аймақтарда құлатып алды. Ақиқаттық, осы жер сияқты үлкен қымбат тәж біздің ананың-жеріміздің басында.
Қарамастан және тағы. Ұғым Қарқаралы-Қарқаралы многозначно. қашан олай айтады, арада көріністе да өзінің қаласының, та ол қапта- тамаша табиғатты, тауларды, қармақбауларды, жазықтарды, және барлық осы аймақты, барлық, нешінші на сотни километр на барлық төрт жақ от қала деген созылатын осы жер имеют.
Аз емес мәз-мейрам сөздер Қарқаралыға многие ақын, жазушылар және оған деген жайдан-жай құштар тәуелдеді. "Атыңнан айналайын, Қарқаралы.".
Салалас құрамластың құрамындағы жай сөйдемдер өзара бір – бірімен екі түрлі жолмен байланысады.
1. Интонация арқылы мағыналарының жаңындағына қарай іргелесе байланысады.
2. Салалас құрмаластың құрамындағы жай сөйлемдер бір – бірінен өзара жалғаулық щылаулар арқылы байланысады.
Ыңғайлас мәнді да, де,та, әрі, және , мен жалғаулық шылаулар.
Қарсылық мәнді бірақ, алайда , дегенмен, сонда да, әйтсе де, сөйткенмен, ал тәрізді жалғаулық шылаулар.
Себеп – салдар мәнді өйткені , себебі, сол себепті, сондықтан, неге десеңіз тәрізді жалғаулық шылаулар;
Талғау мәнді не, немесе, я, яки, не болмаса, я болмаса, яеи болмаса, әлде тәрізді жалғаулық шылаулар.
Кезектес мәнді кейде, бірде , біресе тәрізді жалғаулық шылаулар.
3. Салалас құрмалас сөйлемнің түрлері .
Салалас құрмаластың құрамындағы жай сөйлемдер бір – бірімен өзара белгілі мағыналық қарым – қатынаста айтылады. Мағыналық қарым-қатынаста жұмсалуына қарай салалас құрмалас сөйлем мынадай алты түрге бөлінеді :
1. Ыңғайлас салалас.
2 Қарсылықты салалс.
3. Себеп – салдар салалас.
4. Ілектес салалас.
5. Талғаулы салалас.
6. Кезектес салалас.
Алтынның Сараның-қақпасының өзінің жүрегінде тұянадай Қарқаралы орналасты . Оны анда-санда "қазақстандық Швейцариямен" величают. Ақиқат, сол атауды наразылық бас жергілікті отаншылдардың шақыртады және тіпті шамды. Неғып ол жер-сулерді Швейцариямен салыстырады, ал емес наоборот? Ғой бірден-бір, біртұма және тамаша, Қарқаралы - ғаламшардың жемчужина, тек Қазақстанның.
Көп пікір туралы Қарқаралының сөзінің мағынаның мағынасының. Бір аңыздардан гласит, не шырайлым баян, өзін бас киімді - аяулы Қарқараны осы аймақтарда құлатып алды. Ақиқаттық, осы жер сияқты үлкен қымбат тәж біздің ананың-жеріміздің басында.
Қарамастан және тағы. Ұғым Қарқаралы-Қарқаралы многозначно. қашан олай айтады, арада көріністе да өзінің қаласының, та ол қапта- тамаша табиғатты, тауларды, қармақбауларды, жазықтарды, және барлық осы аймақты, барлық, нешінші на сотни километр на барлық төрт жақ от қала деген созылатын осы жер имеют.
Аз емес мәз-мейрам сөздер Қарқаралыға многие ақын, жазушылар және оған деген жайдан-жай құштар тәуелдеді. "Атыңнан айналайын, Қарқаралы.".