Оқшау сөздер – сөйлемде басқа сөздермен грамматикалық байланысқа түспей, тек айтылатын ойға қатысы бар сөздер кездеседі. Олар сөйлем мүшесі бола алмайды, себебі басқа сөздермен грамматикалық байланысқа түспейді. Олар: қаратпа сөз, қыстырма сөз, және одағай.
Мысалы: Жолдастар, (қаратпа сөз) майданда біздің әскерлер жан аямай соғысуда. Демек, (қыстырма сөз) біз жеңеміз. Алақай, (одағай сөз) біз жауды жеңдік!
Мәтіндегі оқшау сөздерді тауып, түрлерін ажыратыңдар.
Менің жастығым а ң қызметіне берілді. Мүмкін, мен жастығымды қайыра алмаспын. Бірақ ол босқа кетпейді, менен кіші інілерімнің еншісіне тиеді. Кейінгі жастар, жас інілерім, сендер бақыттысыңдар. Сендер соғыс дегенді білмей өтетін
боласыңдар. Біз жастығымызды сендердің бақыттарыңның жолына құрбан еттік.
Мен өз елімді қорғаймын. Менің момын да бауырмал, ардақты елім бар. Сол елім мен аттанарда былай деген болатын:
– Тас түлегім, қиын бір кезең келіп қалды: жау жағадан, бөрі етектен алғалы тұр.Аттан, қуып-жойып қайт! Ұлым, сен кәрлі кезең, соғысты заманның жігітісің, жауынгерше қимылдай біл! – деген. Мен мұны ұмытпаймын.
Мен – шығыс адамымын, батысқа кетіп барамын. Менің елім жақтан шығатын алтын күн мені күні бойы жылытады. Міне, кеш бола бастады. Күн мені қимағандай, ұясына қона қоймай тұр. Маған көзін тура қадап: «Шығыс ұлы, жолың болсын! Шығысқа жеңіспен қайт! Мен сені Алатаудың аясында қарсы алармын!» – деп тұр. (Баубек Бұлқышев)
Деңгейлік тапсырма
1«Меніңше, жеңіс ол...» деген тақырып бойынша өз ойларыңды ассоциациялық кестеге түсіріңдер
2. Оқшау сөздерді топтстыр.
Сәкен Сейфуллин 1894 жылы 15 қазанда Қарағанды облысының Жаңаарқа ауданында туды. Оның нақты аты - Садвакас. Алайда танымал қазақ жазушысы, ақын және қоғам қайраткері Сәкеннің есімі атымен аталатын болады.Ол кедей отбасында дүниеге келген. Сәкеннің әкесі музыкалық құлағы бар және виртуоздық домбырашысы болды. Ана Жамал - ауызша халық шығармашылығының сарапшысы.
Сәкен алғашқы ауылдық молдада оқыды. 11 жасында Нильдинский (Успен) кенішінің орыс дипломын игеру мектебіне жіберілді.
«Мен Нильдте үш жыл болдым. Бір жағынан, мектептен сабақ алдым, екінші жағынан өмірден білім алғанмын: адамдар қалай жұмыс істейтінін көрдім, олар жер асты шахталарында қалай жұмыс істейді, олар көмір мен рудадан таулар салған кезде оларға қаншалықты қиын ; Мен жатақханада, жұмысшылардың үйінде болдым, олардың өмір салтын білетінмін. Мен олардан көп естідім. Мұның бәрі мені өшпес әсер қалдырды » ұлттық проблемаларға терең алаңдаушылықпен қарайтын болса, 1923 жылы ол күрестің жолына батыл қадам басқан, ұлттық тағдырдың тіл тағдырына тәуелді екенін түсініп, бұл тәуелсіздік болмаса, толыққанды болмайды. Ол 1923 жылғы 17-25 сәуірде өткізілген, ұлттық мәселе көтерілген, большевиктік партияның он екінші конгресінің соңғы кездесуімен қатты алаңдатты.
жерде орыс мәдениеті ерте ме, кеш пе, басқа ұлт мәдениеттерінен асып түсетіндіктен, орыс ұлтының артықшылығын күшейту керек деп ашық айтылды.
Мұны естігеннен қатты сілкініп жүрген Сәкен халықтың тағдыры үшін осындай маңызды мәселелерді шешу жолдарын іздестіре бастады.Ол қазақ тілін мемлекеттік тіл мәртебесін беру мәселесі бойынша күрделі мәселелерді көтере бастады.
Өзінің халқының жақын және алыс тарихын қарап, жазушы өз ісін осы мәселеде үлгі бола алатын адамдарды іздей бастады. Сәкен халықты тәрбиелеуге көп күш жұмсаған Алаш Ахмет Байтұрсыновтың басшыларының бірі.