55brb

22.07.2020 21:56 •  Қазақ тiлi

Оқу мақсаты: Т6. Тыңдалым материалдарының мазмұны негізінде өз пікірін өзгелердің пікірімен салыстыра отырып жауап беру А4. Шығармадағы кейіпкерлерге автор берген мінездеменің тілдік құралдарын талдау Бағалау критерийі: Білім алушы

 Өз пікірін өзгелердің пікірімен салыстырады  Автор берген мінездемені анықтайды

 Мінездемедегі тілдік құралдарды талдайды

Ойлау дағдыларының деңгейі: Жоғары деңгей дағдылары

Орындау уақыты: 15-20 минут

1-тапсырма

Мәтінді мұқият оқып, не туралы айтылатынын анықтаңыз. Өз пікіріңізді толықтырып жаз.

Ұлы Жібек жолы

Байырғы заманда жердің түкпір-түкпірінде тұратын адамдар бір-бірімен сауда жүргізген. Алғашында ол қажетті заттармен айырбас ретінде жүзеге асқан. Мысалы, асыл тастар, алтын, күміс, тұз, шипалы өсімдіктер мен хош иіс сулары, азық-түлік және басқа да тауарлармен алмасқан. Кейіннен ақшаға сауда-саттық басталып, базар, жәрмеңке, сауда жолдары ашылды.

Ұлы Жібек жолының Қазақстан жерінен өткен жолы Сауран қаласы болды. Қазақстан жеріндегі орта ғасырдағы ірі қалалардың бірі. Жібек жолындағы тағы бір тарихи қала – Иасы, кейіннен Түркістан атанған. Түркістан ертеден «екінші Мекке» деп аталып кеткен. Қожа Ахмет Иассауидің кесене ғимараты – бүкіл Орта Азиядағы сәулет өнерінің керемет үлгісі болып табылады.

Жібек жолындағы даңқты қалалардың бірі Отырар еді. Бүкіл Шығысқа аты әйгілі қала ең алғаш Фараб деп аталды. Әл Фараби атанған ұлы ғалым Әбу Насыр Ибн Мұхаммед шыққан қала.

Ұлы Жібек жолында тарихи қалалардың қатарына Испиджап, яғни, Сайрам да жатады. Сайрам ұзақ жылдар бойы Жібек жолы бойындағы саяси жағынан да, экономикалық жағынан да, мәдени жағынан да еңсесі биік қалалардың бірі болып қалған. Сол тұстағы аса ірі сауда орталығы Тараз болды. Елдер оны саудагерлер қаласы деп атаған. Тараздың жүрегі – мешіттері, керуен сарайлары болса, базардың айналасында түрлі шеберханалар, наубайханалар орналасқан. Ертеде Тараз қаласындағы сауда базарын көргендер «Тараз базары – әлем айнасы» дейтін. Себебі, бұл жақта кез келген

дүниені айырбастауға, сату мен сатып алуға болатын.

2-тапсырма

Ұлы Жібек жолының тарихи маңызы туралы өз пікіріңізді «ПОПС» формуласын пайдаланыңыз.

«ПОПС» формуласы:

 Бірінші сөйлем «Менің ойымша, ... »

 Екінші сөйлем «Себебі, мен оны былай түсіндіремін … »

Үшінші сөйлем «Оны мен мына фактілермен, мысалдармен дәлелдей аламын … » Соңғы сөйлем «Осыған байланысты мен мынадай қорытынды шешімге келдім ... »

3-тапсырма.

Аударма сөздікті пайдаланып, Мұрад Аджидің сөзін қазақ тіліне аудар. «Ғалым» сөзінің мағынасын өз ойыңмен толықтырып жаз.

И как бы не называли эту культуру- половецкая, печенежская, булгарская или иная,- корень ее был один, потому что степи на одном языке- на тюркском. Жили под одним культурным традициям- по тюркским. Исповедовали одни духовные ценности -тюркские.

Бағалау критерийі № тапсырма Дескриптор

Білім алушы

Өз пікірін өзгелердің пікірімен салыстырады.

1-2 мәтіннің тақырыбын анықтайды; 1

өз пікірін жазады 1

пікір білдіреді, салыстырады (ПОПС формуласын қолданады). 2

Аударма сөздікті пайдаланып, Мұрад Аджидің сөзін қазақ тіліне аударады. «Ғалым » сөзінінің мағынасын өз ойымен толықтырады.

3-4 Мұрад Аджидің сөзін қазақ тіліне аударады 2

«Ғалым»сөзінің мағынасы өз ойларымен толықтырады. (2-3 сөйлем )

2

Барлығы 8

​