alyagipsy

11.11.2022 04:20 •  Қазақ тiлi

Оқылым 1-тапсырма. Мәтінді мұқият оқы. Мәтін бойынша сұрақтарға толық жауап бер.
Домбыра - қазақ халқының өте ерте және кең тараған, нағыз табиғи ұлттық музыкалық аспабы. Көне Шумер тілінен аударғанда «кішкене садақ» деген мағына береді.Қос ішекті шертіп ойнайтын музыкалық аспап ішекті, шертпелі аспаптар тобына жатады.Аспап әр түрлі үлгіде ағаштан ойылып жасалады.Тоғыз, он бір, он төрт, жиырма төрт пернесі болады. Күй арнайы құлақтарымен келтіріледі. Аспап үні қоңыр, құлаққа жағымды әрі жұмсақ болып келеді. Домбыра - сан ғасырлардан бері сырын сақтаған, қазақ даласында кеңінен танымал аспап. Дегенмен домбыра әр аймақта әртүрлі болып келеді.Солтүстік, орталық,оңтүстік аймақтарда домбыра көлемі шағын,жеті-тоғыз пернелі болса,Батыс Қазақстан аумағында кездесетін домбыра шанағы жұмыр, мойны ұзын, он екі, он төрт пернелі болып келеді.Домбыра аспабының негізгі екі түріне байланысты аспапта күй орындаудың екі түрі «төкпе» мен «шертпе» қағыстары қалыптасқан.Сазды күйлер Арқа өңірінде,ал төкпе күйлер батыс аймақтарда кең таралған.Домбыра аспабының екі ішекті түрінен басқа үш ішекті, қос жақты,кең шанақты, шіңкілдек немесе «Балақай домбыра» деген түрлері бар.Домбыра аспабында халық күйлерін ғана емес, батыс және шығыс классикалық шығармаларын, танымал туындыларын орындауға болады.

Сұрақтар:
Домбыра қандай аспап?

Домбырада күй ойнаудың қандай қағыстары аталады?

Домбыра қандай түрлерге бөлінеді?
​