Оқылым «Астана-Бәйтерек» сәулет кешені
2002 жылы Астана төрінде «Астана-Бәйтерек» монументі салынды. Бұл
монумент қазақ елі тамырын жер түбіне жіберген бәйтеректей тарихы
тереңде жатқан ел екендігінің дәлелі.
Монументтің басындағы шар самұрық құсының жұмыртқасы
образында. Бірнеше жылда біррет қана жұмыртқалайтын самұрық құс
жұмыртқасын басарда қауіпсіз, тыныш орын іздейді. Міне, сол самұрық
қауіпсіз, тыныш әрі бейбітшіл жер деп Астананың төрін таңдап, алып діңгекті
бәйтерек ағашының басына жұмыртқалапты.
Бәйтерек Астана төрінде көк тіреп тұр. Биіктігі – 97 метр, ХХ ғасырда
дәл осы жылы қазақтың елордасы Ақмолада шаңырақ көтерді. Бәйтеректің
сәулеткерлік шешімі үш буыннан тұрады:
Бірінші бөлік – жерасты бөлігі, ол 4-5 метр тереңге кеткен,
Екінші бөлік – Бәйтеректің діңгегі, металл конструкциялары.
Үшінші бөлік -диаметрі 22 метр алып шар Самұрықтың алтын
жұмыртқасы. Бәйтеректің ең биік тұсы–97 метрдегі «Аялы алақан»
композициясына асықпайтын жан кем де кем, осында келгендердің бәрі оны
көргенше асығады. Онда Қазақстан Республикасы тұңғыш Президентінің
алақаны таңбаланған. Соған саусағың тисе «Менің елім» әуені шалқи
жөнеледі, бүкіл Қазақстан ән салып жатқандай. (146сөз)
}
1
1-тапсырма. Мәтіндегі 1 негізгі және 1 жанама ақпараттарды анықтаңыз
(Найдите одну основную и одну дополнительную информацию).
Негізгі
ақпарат
Жанама ақпарат
(основная
(дополнительная
информация) Hнформация)
2002 жылы Астана торiнде
«Астана-Бәйтерек»
монументісалынды
XX гасырда дәл осы жылы
қазақтың елордасы Ақмола да
шаңырақ көтерді.
2
1 ұпай
Лексикалық талдау
Талдау реті:
Сөйлемді оқы, ондағы өзің қалаған сөздің қандай мағынаны білдіріп тұрғанын анықта.
Сол сөздің сөйлемде кандай мағынада жұмсалып тұрғанын анықта (тура ма, әлде ауыспалы ма)
Мүмкіндігіне қарай, сөздің синонимін, антонимін, омонимін тап
Сөздің қазақ тілі сөздік құрамының қай тармағына жататынын дәлелде.
Талдау үлгісі:
Аманның жылы сөздері ерекше әсер етті.
жылы — жағымды, мейірімге толы деген мағынада, ауыспалы мағынада.
жылы, шуақты, ыстық, мейірлі — синоним; жылы — суық — антоним:
жылы — жалпылама қолданылатын сөз.
Сөз мағыналарының шартты белгілері:
омоним O ←→ O
синоним O ≈ O
антоним O →← O