ОҚЫЛЫМ АЙТЫЛЫМ 11-тапсырма. Ұлы тұлғалардың айтқан пікірлерін оқы. Олардың қайсысы қай темпераменттегі адамға қатысты айтылғанын дәлелде. Мәтінде қолданылған зат есім сөздерді құрамына қарай талда. Заттанған сын есімдерді тап.
Їш жїз алпыс бес жасадым болып жуан, Ќырыќ сегіз ќызды болдым бір алуан. Ќатар ґскен бар меніѕ он екі ўлым, Бір ўлым бар олар да ерек туєан. /Бір жыл, ќырыќ сегіз жўма,он екі ай,бір ай/.
Ойдан шыќты бўл жўмбаќ, Ойшыл ерлер ойлан тап. Ґзгермейді ґзінен Бўл жаћанда бір дараќ. Ол дараќтын бойында Дјл он екі бар бўтаќ. Бўтаќтардыѕ басында, Їш жїз алпыс жапыраќ. Жапыраќты ќарасаќ, Бір жаєы ќара, бір жаєы аќ, Бўл жўмбаќты кім шешсе, Болсын дейміз жасы ўзаќ. /Жыл он екі ай,їш жїз алпыс кїн, кїн мен тїн/.
Їш жїз алпыс бес шыєыршыќ, Ќырыќ сегіз тыєыншыќ, Аќќу жылына екі рет балалайды. /Їш жїз алпыс бес кїн,ќырыќ сегіз жўма,екі айт/.
Їш жїз алпыс алты анасы, Ќырыќ сегіз болар баласы. Он сегіз бґлек ўясы, Ішінде екі аќ жўмыртќасы. /Жыл,бір жылдаєы апта,кїн,ай/.
Їй артында бір дуан, Бір ўлы бар ханєа дуан, Ќырыќ сегіз ќызы бар, Бјрі жуан. /Бір жыл,бір ай ораза,бір жылдаєы ќырыќ сегіз жўма/.
Тауда дараќ, екі бўтаќ, Біреуі гїлді, біреуі гїлсіз. /Жыл, жаз, ќыз/.
Тауда дарақ, екі бұтақ, Біреуі гүлді, біреуі гүлсіз. /Жыл, жаз, қыз/.
Базардан бір текемет алдым сатып,
Алты айдай текеметте жүрдім жатып. Бұл іске мен ғажайып болып тұрдым, Қалды ғой алты айдан соң айран қатып. /Жаз бен қыс/.
Басына биік таудың бітеді раң, Жайлайды ол раңды екі түрлі аң. Қолына өткір семсер қылыш алып, Шығады аң аулауға салып ұран. Ат мінген бұл екеуі жүгендемей, Дүниені кетпекші емес түгендемей, Астында екеуінің аты бар, Құрығы шолақ болған бөгендемей. /Жыл, жаз, қыс/.
Көрсең реңді, қарасаң көрікті, Ол болмаса жұрттың бәрі Бір бәлеге жолықты. /Жаз/.
Шақырса келмес, Жаяу жүрмес. /Жаз/.
Жерде жоқ, көкте жоқ, Бір әңгелектен әңгелек шығады. Он екі бөлек, Біреуі-ащы, Біреуі-тұщы. /Он екі ай, жаз бен қыс/.
Екі үлкен нар көрдім, Бірінің жақсы нұры бар, Бірінің жаман түрі бар, Арасында үзілмес бұйда жібі бар. /Жаз бен қыс/.
Їш жїз алпыс бес жасадым болып жуан,
Ќырыќ сегіз ќызды болдым бір алуан.
Ќатар ґскен бар меніѕ он екі ўлым,
Бір ўлым бар олар да ерек туєан.
/Бір жыл, ќырыќ сегіз жўма,он екі ай,бір ай/.
Ойдан шыќты бўл жўмбаќ,
Ойшыл ерлер ойлан тап.
Ґзгермейді ґзінен
Бўл жаћанда бір дараќ.
Ол дараќтын бойында
Дјл он екі бар бўтаќ.
Бўтаќтардыѕ басында,
Їш жїз алпыс жапыраќ.
Жапыраќты ќарасаќ,
Бір жаєы ќара, бір жаєы аќ,
Бўл жўмбаќты кім шешсе,
Болсын дейміз жасы ўзаќ.
/Жыл он екі ай,їш жїз алпыс кїн, кїн мен тїн/.
Їш жїз алпыс бес шыєыршыќ,
Ќырыќ сегіз тыєыншыќ,
Аќќу жылына екі рет балалайды.
/Їш жїз алпыс бес кїн,ќырыќ сегіз жўма,екі айт/.
Їш жїз алпыс алты анасы,
Ќырыќ сегіз болар баласы.
Он сегіз бґлек ўясы,
Ішінде екі аќ жўмыртќасы.
/Жыл,бір жылдаєы апта,кїн,ай/.
Їй артында бір дуан,
Бір ўлы бар ханєа дуан,
Ќырыќ сегіз ќызы бар,
Бјрі жуан.
/Бір жыл,бір ай ораза,бір жылдаєы ќырыќ сегіз жўма/.
Тауда дараќ, екі бўтаќ,
Біреуі гїлді, біреуі гїлсіз.
/Жыл, жаз, ќыз/.
Тауда дарақ, екі бұтақ,
Біреуі гүлді, біреуі гүлсіз.
/Жыл, жаз, қыз/.
Базардан бір текемет алдым сатып,
Алты айдай текеметте жүрдім жатып.
Бұл іске мен ғажайып болып тұрдым,
Қалды ғой алты айдан соң айран қатып.
/Жаз бен қыс/.
Басына биік таудың бітеді раң,
Жайлайды ол раңды екі түрлі аң.
Қолына өткір семсер қылыш алып,
Шығады аң аулауға салып ұран.
Ат мінген бұл екеуі жүгендемей,
Дүниені кетпекші емес түгендемей,
Астында екеуінің аты бар,
Құрығы шолақ болған бөгендемей.
/Жыл, жаз, қыс/.
Көрсең реңді, қарасаң көрікті,
Ол болмаса жұрттың бәрі
Бір бәлеге жолықты.
/Жаз/.
Шақырса келмес,
Жаяу жүрмес.
/Жаз/.
Жерде жоқ, көкте жоқ,
Бір әңгелектен әңгелек шығады.
Он екі бөлек,
Біреуі-ащы,
Біреуі-тұщы.
/Он екі ай, жаз бен қыс/.
Екі үлкен нар көрдім,
Бірінің жақсы нұры бар,
Бірінің жаман түрі бар,
Арасында үзілмес бұйда жібі бар.
/Жаз бен қыс/.