Оқылым. Бізді қоршаған орта табиғат. Адам өмірі үшін керектінің барлығын табиғаттан алады. Менің ауылым кішкентай болғанымен, маған өте ыстық. Ауылымның аты Кеңқияқ. Ауылды айнала қоршап жатқан, Темір өзені жылдың төрт мезгілінде де сәнді кербез көрінеді. Жазғы демалыста өзенді жағалап суға түсеміз. Суды ластамау керектігін анамыз әрдайым айтып отырады. Әдемі бой көтерген мектебіміз, мәдениет үйі, кітапхана ғимараттары бар. Жер қойнауынан мұнай, газ өндіріледі. Сазды топырақты жерімізде жусан, селеу өседі. Біздер болашақ ұрпақ жеріміздің байлықтарын қорғап сақтап қалуымыз керек. Табиғатты аялау бәріміздің міндетіміз. Мен ауылымның болашақта одан әрі гүлденіп, табиғатымыздың жайнап өркендеуін тілеймін.1. Берілген тұжырымдардан бір «жалған» ақпаратты анықтаңыз.
Заттар З - дауыссыз, ұяң дыбыс а - дауысты, жуан, ашық, езулік дыбыс т - дауыссыз, қатаң дыбыс т - дауыссыз, қатаң дыбыс а - дауысты, жуан, ашық, езулік дыбыс р - дауыссыз, үнді дыбыс Әзірлеу Ә - дауысты, жіңішке, ашық, езулік дыбыс з - дауыссыз, ұяң дыбыс і - дауысты, жіңішке, қысаң, езулік дыбыс р - дауыссыз, үнді дыбыс л - дауыссыз, үнді дыбыс е - дауысты, жіңішке, ашық, езулік дыбыс у - дауыссыз, үнді дыбыс Майлық М - дауыссыз, үнді дыбыс а - дауысты, жуан, ашық, езулік дыбыс й - дауыссыз, үнді дыбыс л - дауыссыз, үнді дыбыс ы - дауысты, жуан, қысаң, езулік дыбыс қ - дауыссыз, қатаң дыбыс Шырын Ш - дауыссыз, қатаң дыбыс ы - дауысты, жуан, қысаң, езулік дыбыс р - дауыссыз, үнді дыбыс ы - дауысты, жуан, қысаң, езулік дыбыс н - дауыссыз, үнді дыбыс
Менің кіндік қаным тамып, алғаш тәй-тәй басқан, алғаш «ана» деп күлім қаққан, киелі жерім, атамекенім бар, ол – тәуелсіз Қазақстан. Халық даналығы «Әркімге өз туған жері Мысыр шаһары» деп бекерге айтпаған.
Төбесі көкке тірелген таулары бар, көк-жасыл орман-тоғайлары бар, асу-асу белдері бар, қойнауы алтын астық пен малға толған кең жазира даласы бар Қазақстан әлемге әйгілі өте бай ел. Табиғаты әр алуан жан -жануарларға толы, аққулы көлдері бар, тулаған толқынды теңіздері бар, әсем қалалары бар. Биіктігі бұлттарға жетіп бірақ тоқтайтын жұмбақ таулар әрдайым жұртшылық қызығушылын арттырып келе жатқандығы көңіл қуантады. Статистикалық мәліметтерге сүйенсек, Қазақстанға қатынайтын туристер саны жыл өткен сайын артып келе жатыр. Атап өту керек, бұлардың көпшілігі табиғатты тамашалауға келгендер. Бұл қарқынмен алдағы жылдары, туристік державаларды қуып жетуіміз бек мүмкін. Елімізде Алатау, Алтай, Қарқаралы, Ұлытау секілді таулар бар. Бір - екеуіне тоқтала кетер болсақ, Алатау – жеріміздің көркі, еліміздің сәні болып саналады. Тау қойнауларындағы сандаған демалыс және сауықтыру орындары, Медеу мұз айдыны, шаңғы спортына арналған кешенді орындар Алатау мәртебесін арттыра түсіп, баурайына жұртшылықты жинай түсуде. Еліміздегі ең ірі, жануарларға бай хайуанаттар бағы да осында. Ал, Алатау бөктерінде, Алматы облысының аумағында өсімдіктер мен хайуанаттарды қорғауға, табиғатты, табиғи ескерткіштерді сақтауға арналған мемлекеттік қорықтар да бар. Бұл күнде теңізге айналған Қапшағай су қоймасы, ондаған бұлақтар мен көлдер өңір ажарын аша түсіп, тұрғын халық берекесіне айналған. Мекен еткен кісі алыс кетсе сағындыратын, көрген жанның есінен кетпейтін Алатаудың табиғаты жылдың қай мезгілінде болсын көркем, таза, қызықты.
З - дауыссыз, ұяң дыбыс
а - дауысты, жуан, ашық, езулік дыбыс
т - дауыссыз, қатаң дыбыс
т - дауыссыз, қатаң дыбыс
а - дауысты, жуан, ашық, езулік дыбыс
р - дауыссыз, үнді дыбыс
Әзірлеу
Ә - дауысты, жіңішке, ашық, езулік дыбыс
з - дауыссыз, ұяң дыбыс
і - дауысты, жіңішке, қысаң, езулік дыбыс
р - дауыссыз, үнді дыбыс
л - дауыссыз, үнді дыбыс
е - дауысты, жіңішке, ашық, езулік дыбыс
у - дауыссыз, үнді дыбыс
Майлық
М - дауыссыз, үнді дыбыс
а - дауысты, жуан, ашық, езулік дыбыс
й - дауыссыз, үнді дыбыс
л - дауыссыз, үнді дыбыс
ы - дауысты, жуан, қысаң, езулік дыбыс
қ - дауыссыз, қатаң дыбыс
Шырын
Ш - дауыссыз, қатаң дыбыс
ы - дауысты, жуан, қысаң, езулік дыбыс
р - дауыссыз, үнді дыбыс
ы - дауысты, жуан, қысаң, езулік дыбыс
н - дауыссыз, үнді дыбыс
Қазақстан таулары туралы.
Менің кіндік қаным тамып, алғаш тәй-тәй басқан, алғаш «ана» деп күлім қаққан, киелі жерім, атамекенім бар, ол – тәуелсіз Қазақстан. Халық даналығы «Әркімге өз туған жері Мысыр шаһары» деп бекерге айтпаған.
Төбесі көкке тірелген таулары бар, көк-жасыл орман-тоғайлары бар, асу-асу белдері бар, қойнауы алтын астық пен малға толған кең жазира даласы бар Қазақстан әлемге әйгілі өте бай ел. Табиғаты әр алуан жан -жануарларға толы, аққулы көлдері бар, тулаған толқынды теңіздері бар, әсем қалалары бар. Биіктігі бұлттарға жетіп бірақ тоқтайтын жұмбақ таулар әрдайым жұртшылық қызығушылын арттырып келе жатқандығы көңіл қуантады. Статистикалық мәліметтерге сүйенсек, Қазақстанға қатынайтын туристер саны жыл өткен сайын артып келе жатыр. Атап өту керек, бұлардың көпшілігі табиғатты тамашалауға келгендер. Бұл қарқынмен алдағы жылдары, туристік державаларды қуып жетуіміз бек мүмкін. Елімізде Алатау, Алтай, Қарқаралы, Ұлытау секілді таулар бар. Бір - екеуіне тоқтала кетер болсақ, Алатау – жеріміздің көркі, еліміздің сәні болып саналады. Тау қойнауларындағы сандаған демалыс және сауықтыру орындары, Медеу мұз айдыны, шаңғы спортына арналған кешенді орындар Алатау мәртебесін арттыра түсіп, баурайына жұртшылықты жинай түсуде. Еліміздегі ең ірі, жануарларға бай хайуанаттар бағы да осында. Ал, Алатау бөктерінде, Алматы облысының аумағында өсімдіктер мен хайуанаттарды қорғауға, табиғатты, табиғи ескерткіштерді сақтауға арналған мемлекеттік қорықтар да бар. Бұл күнде теңізге айналған Қапшағай су қоймасы, ондаған бұлақтар мен көлдер өңір ажарын аша түсіп, тұрғын халық берекесіне айналған. Мекен еткен кісі алыс кетсе сағындыратын, көрген жанның есінен кетпейтін Алатаудың табиғаты жылдың қай мезгілінде болсын көркем, таза, қызықты.