Оқылым. Берілген мәтінді мұқият оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз. «Бауыржан бұрын Дзержинский көшесінде, шағындау пәтерде тұрса керек. Қалалық
советтен кеңірек пәтер сұрайды. Бір күні оған қалалық советтің қызметкері телефон соғып,
сіздің өтінішіңіз орындалды, келіп кең пәтердің ордерін алыңыз дейді. Пәтерімді көрейін
деп жаңа үйге барса, есік алдында мұңайып тұрған қартаң орыс әйеліне кездеседі.
– Неге мұңайып тұрсыз, шешей? – дейді ойында ештеңе жоқ Бауыржан әйелдің
қасына тоқтап.
Әйел қалалық советтің осыдан екі бөлмелі пәтер бермек боп уәде етіп келгенін, бірақ
дәл ордер берерде ол уәделерінен тайып қалғандығын айтады.
– Маған деген үйді бір үш бөлмелік пәтермен біріктіріп, бір полковникке беріпті.
Қайтейін, менің де балам соғыста өліп еді. Әрине, ол солдат еді, – дейді.
Мұны естігенде Бауыржанның барлық түгі сыртына теуіп шыға келеді. Жирен мұрты
едірейіп, электр сымының біріне бірін жақындатқан екі ұшындай болып, шытыр-шытыр ете
қалады.
Мұңаймаңыз, шеше, қазір ордер беретін жерге барыңыз – пәтеріңіз өзіңізге тиеді, –
дейді де Бауыржан мініп келген машинасына отырып алып, қайтадан қалалық советке
тартады.
– Мен маған біреуге берілген пәтерлерді бер деген жоқпын, – дейді ол бағана қолына
ордер ұстатқан қызметкерге келіп. – Мына ордерді жыртыңыз да, пәтерде бұрын уәде
етілген адамдарға беріңіз!
1. Мәтіндегі ақпараттардың дұрыс, дұрыс еместігін анықта.
ақпарат Дұрыс Дұрыс
емес

Бауыржан қалалық советтен пәтер сұрайды
Бауыржан Момышұлы орыс әйелге екі бөлмелі пәтер беремін деп
уәде береді.
Мен маған біреуге берілген пәтерлерді бер деген жоқпын, - деп
айтады қызметкер.
2. Мәтін бойынша жоспар құрастырыңыз.
1.
2.
3.
Тілдік бағдар. Берілген сан есімдермен сөйлем құра.
сегізінші, бес-бестен, отызға жуық, алтау

Менің анам – жер бетіндегі ең аяулы жан. Мен оны шексіз жақсы көремін. Оны белгілі бір нәрсе үшін жақсы көремін деп айта алмаймын. Оған бар болғаны менің өмірімде бар болғаны үшін алғыс айтамын. Мен оны мақтан тұтамын. Одан асқан маған жақын жан жоқ. Ол өте сұлу. Оның сылдырлаған күлкісі мен қоңыр көздерін жақсы көремін. Аялы алақанындағы жылуын сөзбен айтып жеткізе алмаймын. Менің анам өте мейірімді. Ол барлық адаммен тіл табыса алады. Қиын-қыстау кезеңде алақанымен аялап, қолдау көрсете біледі. Анам шыр етіп осы дүниеге келген сәттен бағып-қағып келеді. Анама маған осы күнге дейін жасағандарының барлығы үшін алғыс айтамын. Өзім де оған көмек қолын созып отыруға тырысамын. Әдетте үй ішін жинап, ауыр сөмкелерді көтерісуге көмектесемін.

Ол 1929 жылы тапсырма беруші сияқты негізделді. Ал 1939 жылға 10 желтоқсан күні мемлекеттік қорықтың мәртебесін алды. Теңіздің құрғауына байланысты судың тұздылығы нормасынан шектен шықты. Тұщы судың жоқтығы малдың өмір сүруін қиындатады. 1982 – 1991 жылдар аралығында 260 астам құландар республиканың басқа қорықтарына ауыстырылған. 137 бастардағы жемісі қалған 50 ерекшерек қиырлар. Қазіргі таңда жылдық қорытынды бойынша құлан саны 20-25 басқа көбейді. Барсакелмес қорығында флора және фаунаның сирек кездесетін түрі бар. Балықтар саны жылдан жылға өсуде. Жуырда Қорқыт ата атындағы мемлекеттік университеттің ғалымдары студенттермен бірлесіп экономика,экология және ботаниканы жаңартуда. Қорық бай кітапхананы арқасында өз оқырмандары және оны табады жануартану және өсімдіктануды табиғи лабораторияға айналып кетеді. Бүгінгі күннің басты мәселесі: 100-150 000 га және 400 000 га жерді сақтап, өсімдіктерді көбейту. Барсакелмес – республикадағы 9 қорықтың ішіндегі ең ерекшесі және оның өркендеуіне барлық қазақстандықтар қызығуы керек.