sarranuryeva

02.09.2021 17:56 •  Қазақ тiлi

Оқылым Мәтінді мұқият оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.

Таза бұлақ
Ыбырай Алтынсарин
Үш жолаушы бір бұлақтың басында бір-біріне кез болыпты. Бұлақтың суы мұздай, салқын, шыныдай жылтылдап тұрған сонша әдемі, таза екен. Су шыққан жеріне бір қазандай тасты біреу ойып қорғаныш қылып, тастың суағар жеріне жазу жазыпты:
- Әй, жолаушы, болсаң осы бұлақтай бол,- деп. Манағы үш жолаушы бұлақтан ішіп қанған соң жазуды оқып, біреуі саудагер екен, ол айтты:
- Бұл жазылған ақыл сөз екен, бұлақ күн-түн тынбай ағып, алыс жерлерге барады, бара-бара кеңейіп, үлкейеді, бұған бөтен бұлақтар құйып, сөйте бара үлкен өзен болып кетеді. Мұнан мұрат сол: сен де, адам, тынбай қызмет қыл, ешуақытта жалқауланып тоқтап қалма, сөйтсең, сен де мұратыңа жетесің дегені ме деп білемін, - деді.
Екінші жолаушы мүсәпір молда екен, басын шайқап:
- Жоқ , бұл бұлақ: кім-кімге болса да даяр, ыстықтағанды салқындатып, жанын рақаттандырады, сусағанның сусынын қандырады, оның үшін ешкімнен ақы дәметпейді; біреуге жақсылық етсең, ол жақсылығыңды ешкімге міндет етпе дегені болса керек,- деді.
Үшінші жолаушы көркем келген бір әдемі жігіт екен, бұл үндемей тұрды. Жолдастары: «Сен не ойлайсын?» -деп сұрады.
Жігіт айтты:
- Бұл бұлақтың суы бір орында тынып тұрып, шөп-шалам түсіп, лай-қоқым болса, бұған адам мен айуан мұнша ынтық болмас еді.Олай болса, жазудың мағынасы: көңіліңді, бойыңды осы бұлақтай таза сақта дегені ме деймін,- деді

1.Қандай жолаушылар бұлақтың басында кездесіпті?
А) оқушы,ұстаз,саудагер
В) саудагер,балықшы,жұмысшы
С) Молда,саудагер,әдемі жігіт

[1]
2. «Біреуге жақсылық етсең, ол жақсылығыңды ешкімге міндет етпе дегені болса керек»,-деп айтқан қай жолаушы?
А) молда
В) әдемі жігіт
С) саудагер

[1]
3. Бұлақтың суы қандай?
А) таза,жылы
В) салқын,таза
С) жақсы,көгілдір [1]
4-5. Сөздерді дұрыс орналастырып, қосымшаларды түрлендіріп, сөйлем құрап жазыңыз.
4. Әй, бол ,осы, бұлақтай, жолаушы, болсаң
[1]
5. екен, суы, Бұлақтың, салқын, мұздай, таза ​