Оқылым. Мәтінді мұқият оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
...Қызылқала ‒ көне қала. Есте жоқ ескі дəуірдің ескерткіші боп қызғыш лайдан соғылған қорған күн нұрына шағылыса қызыл жалын шашып тұрғандай. Ертеде бұл жерде ел тұрғаны анық. Алайда, осы қаланы салып, абат өмір сүрген елдің қайда кеткенін ешкім айтып бере алмайды. Талай ғасырлардан бері қаңырап жатқан қала тілсіз. Қала деген аты ғана. Соңғы жүз жылдықта бұл өңірге ел қоныстана бастаған. Суы мол, жері құнарлы. Шаруашылықпен шұғылдануға қолайлы. Бірте-бірте көбейген ел əжептəуір ауылға айналған. Ауыл атауы да осы ескі қаланың атынан алынған. Ауылдың теріскейінде шөккен нардай боп Қаратау созылып жатыр. Дəл іргеде Кесіктау бар. Аты затына сай. Қаратаудың құдды кесіп алынғандай бір сілемі. Омарқұлдың үйі Кесіктаудың етегінде. Бар ғұмыры осында өткен. Жалындаған жиырма бес жасында Гүлдəуренге үйленген соң біразға дейін бала сүйе алмады. Жары үш рет түсік тастады. Əулие Сұлтан бабаға барып, Жаратқанға жалбарынды. Жолбарыс аттағанға түнеді. Сөйтіп жүргенде Алланың шапағаты түсіп, қошқардай ұлды болды. (182 сөз)
Б.Ұзақов«Жантаза» ( үзінді)
№1-тапсырма. Мәтін мазмұны бойынша 2 сұрақ құрастыр.
1.
2.
№2-тапсырма.Сөйлемдердің «шын», «жалған» екенін анықтаңыз.
сөйлемдер шын жалған
А) Ауылдың теріскейінде шөккен нардай боп Қаратау созылып жатыр.
Ә) Қызылқала- жаңа қала.
№3-тапсырма.Мәтіннің түрін ажыратыңыз.
А) очерк
Б) әңгіме
В) мақала
Г) сұхбат
№4-тапсырма. Берілген сөйлемдерді мәтін бойынша сәйкестендіріңіз.
1.Жиырма бес жасында А той жасайды
2. Үйленген соң, бала В. сүйе алмайды
3. Жолбарыс аттағанда С . үйленеді
4.Ұлды болғанына ат шаптырып Д. түнейді
Жазылым.
1. «Мен жақсы көретін спорт түрі» тақырыбына күрделі сөздерді қолдана отырып, шағын мәтін жазыңыз. Мәтінде етістіктің (бұрынғы және ауыспалы өткен шақ ) шақтарын қолданыңыз.
соч
(досыныздың аты),сәлем!
Қалың қалай? Сабағын қалай?
Менде барлығы жақсы. Мен сабақта беске шықтым. Бүгін мен өз хатымда саған мектебім жайлы айтқым келеді. Мен мектебім үлкен. Ол үш қабатты. Ауласында футбол ойнауға арналған жер, транажёрлар бар. Мектептін алдында гүлдер, ағаштар өсіп тұр. Олар өте әдемі! Ал мектептін ішінде асхана, спорт залы, хореография залы, акт залы, кітап оқитын жер және көптеген кабинеттер бар. Олар кең, жарық әрі таза. Сыныптардың ішінде парта, орындық, тақта, терезе, компьютер, шкаф, мұғалім үстелі және гүлдер бар. Маған өзімнін мектебім ұнайда.
Ал сенің мектебін қандай?
Сау бол,(досыңыздың аты)
Сәлеммен,(сіздің есімініз)!
Алатау — Орталық Азия мемлекеттері мен Ресей Федерациясының Сібірдегі тау жоталарының жалпы атауы. Оларға Күнгей Алатауы, Кузнец Алатауы, Талас Алатауы, Қырғыз Алатауы, Жетісу Алатауы, Iле Алатауы, т.б. жатады. Алыстан қарағанда мұндай таулардың төбесінен етегіне қарай мұздықтар мен көп жылдық қар жапқан ақтаңдақтары тау жоталарына ала түс береді. Атауы соған байланысты. Әдетте, мұндай таулар заңғар биік болып келеді. Тау етектерінде орман, аңғарында таулық шалғын және дала белдемдері алма-кезек орналасқан