Оқылым Мәтінді оқыңыз. Төмендегі тапсырманы
орындаңыз.
Қуат көзін дұрыс пайдалану бәріміздің
қолымыздан келеді. Оны үнемдеу де, тиімді
пайдалана да білу керек. Сонда ешкім артық
қаражат төлеп әуре болмайды. Сонымен қатар
энергияға деген үлкен сұранысқа қажетсіз
салмақ салмай, қоршаған ортаны сақтаймыз.
Қуат көзін үйде, күнделікті тұрмыста қалай
дұрыс пайдалануға болатынына тоқталайық:
ОБөлмені жылытатын не салқындататын
жабдықтарды үнемді пайдаланыңыз.
oӨз үйіңізді жылытқанда не суытқанда есік-
терезелерді жауып қойыңыз. Жылыған не
суыған ауаның сыртқа шығып кетпеуін
қадағаласақ, біраз қуатты үнемдейміз.
Оқуат үнемдейтін электр шамдарын
қолданыңыз. Қазіргі заманғы қуат үнемдейтін
шамдар қымбатырақ тұрғанымен, аз қуат
жұмсап, ұзақ уақыт қызмет етеді.
OЫстық суды үнемді қолданыңыз.Ыстық суды
суды үнемдеу оған кететін қуатты үнемдеуді
білдіреді.
О Жарықты, теледидар мен компьютер сияқты
электронды құрылғыларды өшіріп жүрген
дұрыс. Өйткені, сөніп тұрса да, қуатты жей

Ғылымдағы және техникадағы, өнер мен мәдениет, қоғамдық-әлеуметтік өмір мен әдебиет саласындағы жаналықтар лексикаға да үнемі ыкпалын тигізіп отырады. Өткен дәуірлерде болған кейбір наным-сенімдер, әдет-ғұрыптар, ескі ұғымдар, үй мүлкі, шаруашылық бұйымдары халық тұрмысының дамуына байланысты азайып, қолданудан шығып қалады.

Соларға қатысты сөздер мен атаулар да ескіреді, яғни қолданудан шыға бастайды. Мысалы: шоқпар, соқа, сойыл, найза, айбалта, күрзі, қорамса, кіреуке, малта, ояз, зындан, күң, кұл, әмеңгер, болыс, жүзбасы, сарбаз, дуан, пері, періште, ысқат, азан, барымта, дабыл тәрізді сөздер бүгінгі өмірде көп қолданыла бермейді. Бұлар белгілі бір дәуірдің, тарихи кезеңнің тілдік көрсеткіші ретінде жұмсалуы мүмкін. Олар көнерген сөздер деп аталады. Және олардың кейбірі жана ұғымдардың келуімен байланысты жаңарып қолданылуы да мүмкін.
Тіл — тілде көнерген сөздердің историзмдер және архаизмдер деп аталатын екі түрі бар. Кейбір заттар мен құбылыстар күнделікті өмірден шығып қалып, сол ұғымдарды білдіретін олардың атаулары — сөздер де көнеріп, тілде қолданбайды. Мысалы: сұлтан, атшабар, ояз, барымта, дуан басы, дүре, малай, күң, құл, бай, болыс т. б. Мұндай сөздерді историзмдер дейді. Бұрынғы атаулары ескіріп, кейін басқа атаулармен беріліп жүрген заттар мен құбылыстар бар. Мысалы: жасак, немесе қол — әскер, қол басы — әскер басы, почтабай — хат тасушы, жатак, — отырықшы, серіктік — бірлесу, қосын — ұйым, желек — орамал т. б. Қазірде осындай басқа атаулармен беріліп жүрген заттар мен құбылыстардың бұрынғы атаулары архаизмдер деп аталады.

Біздің еліміздің табағаты өте ерекше. Жыл мезгілінің қай тұсын алсаң да, я қаламыз, я ауылымыз жайнап тұрады. Қазір қыс мезгілін алсақ, терең тыныс алатын таза ауа, ақ көрпесін жамылған жер, екі беттері алмадай боп шана тепкен балалар. Ал, енді көктемге мезгіліне сипаттама берсек, жан-жақтың бәрі көгеріп, жер астынан бәйшешегіміз бүршік атып шығады, Жаз нағыз жеміс-жидектің пісіп, балалардың мәз-мейрам болатын уақыты. Күзге тоқталсақ, бұл жыл мезгілі әсіресе ақын аға-апаларымыз тілін түсіне білетін алтын уақыт.

Иә, қалай дегенде де менің өлкемнің табиғаты тамаша, кең байтақ! Мен осы елде қазақ болып туылғаныма қуанамын!