Оқылым тапсырмалары. Мәтінді оқып, төменде берілген сұрақтарға жауап беріңіз.
Қазіргі жағдайды байыппен барлап, бағамдайтын болсақ, алыс көкжиектен бақытты да
баянды болашақтың сұлбасы ағараңдайды. Ғылым мен техника өз жетістіктерімен адамзатқа
бейне бір «ізгілік үшін игілігіңе жарат» деп үн қатқандай... Бір өкініштісі, осынау ұлан-асыр,
көл-көсір мүмкіндікті қажетінше пайдалана алмай жатқанымыз да белгілі. Бүгінге дейін
жанын шүберекке түйген ізгілік жаршыларының адамзатқа бағыт-бағдар беру секілді
салмақты да салиқалы жауапкершілікті мойнына алмауы жалпыға ортақ баянды өмірдің
орнауын кешеуілдеткенімен қоймай, мәңгілік өмірде қауышар игілігі тұрғысынан да көңілді
күпті ететін көптеген күдік-күмәндардың шырмауына түсуіне сеп болды.
Қазіргі жағдайға қарап, «алған бетінен жарылқасын» деп қалыс қалу түбінде құрдымға
батыратын батпаққа өз еркімізбен кіргенмен бірдей. Ендеше, алтын бесік, аялы дүниеміздің
бойын ғылым-білімнің көмегімен түзеп, сәні мен мәнін келтіреміз не болмаса «көппен көрген
ұлы той» деп өз-өзімізді құздан тастап жібереміз...
Базбіреулер ғылым мен технологияға негізделген дүниені тұтастай жатсынып, адам
баласының бұл беталыспен тобырлық санасыздыққа ұшырайтындығын алға тартады. Бұл,
әрине, дұрыс емес. Тарихқа көз жүгіртсек, өткеніміз ғылымнан кенде болмаған, ендеше
болашақты да ғылым-білімсіз елестету мүмкін емес. Ғылым болмаса, дүниенің адамға берер
ештеңесі де жоқ. Себебі, бұл дүниедегі көптеген нәрсенің түйіні ғылым-білімге барып
тіреледі.
Ашығын айту қажет, қазіргі таңда қалаларда адамның сана-сезімі қаланың қым-қуыт
тіршілігінің дырдуынан жаттанып, жадағайланғандығы, ой-пікірі көмескі тартып,
денсаулығының да күрт нашарлағаны, бәрінен бұрын адамдық құндылықтардың аяқ асты
болғандығы қынжылтады. Дегенмен, барлық кінәратты ғылым мен технологияға аудара салу
да жөн емес. Бұған кінәліні алыстан іздеудің қажеті жоқ. Қандай да бір кінәрат іздеу қажет
болса, ар-ожданы таза, нағыз ғалымдардың жауапкершіліктен жалтаруынан іздеген жөн.
Өйткені, қоғам игілігін ойлап, өзінің қадір-қасиетін бағалаған нағыз ғалымдар өздеріне
жүктелген осынау жауапкершілікті сезініп, міндеттерін орындаса, қазіргідей қиын жағдайға
душар болмас па едік?
Ғылым дегеніміз – ғалам мен ондағы құбылыстардың астарына үңіліп, шынайы мәнін
ұғыну және оның арқасындағы Ұлы Құдіреттің мұратын сезіну. Табиғатты өзіне
бағындырарлықтай мүмкін-дікте жаратылған а ғаламды танып-білуге, білгендерін
көкейінде түюге тиісті. Көңілге түйіп, көкейге тоқығандары арқылы табиғатты құрық атып
бас білдірген тайыншадай дегеніне көндіріп, ықпал жасаудың жолдарын қарастырады. Бұл
табиғаттың адамға аманат етілуі, ал адамның Жаратушының әмір-леріне мойынсұнып, құл
екенінсезінуі дегенге саяды.
1. Автор «ғылым» ұғымына анықтама берген абзацты көрсетіңіз.
A) 1
B) 2
C) 3
D) барлық абзацта
[1]
2. Мәтінге қатысты тақырыпты табыңыз.
А) Болашақ технология
В) Ғылым мен технология туралы
С) Жаңа технология жетістіктері
Д)Адамзат дамуының артықшылығы
[1]
3. Берілген сөздердің синонимін мәтіннен тауып жазыңыз.
дерт, ауру
қозғалыс
түсіндіру
қорқу
[2]
4. Мәтіндегі негізгі және қосымша 3 ақпараттарды ажыратыңыз.
Негізгі ақпарат Қосымша ақпарат
1. 1.
2. 2.
3. 3.
[3]
5. Мәтінге қатысты ой-тұжырымыңызды жазыңыз.
[3]
Жазылым тапсырмасы.
Төменде берілген екі тақырыптың бірін таңдап, жазба жұмысын орындаңыз. Жазылым
жұмысында тақырыптан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып, көркемдегіш
құралдарды орынды қолданып, орфографиялық, пунктуациялық нормаға сай жазыңыз.
1. Ғылым мен технология дами келе адамзаттың орнын басады деген пікірге келісу-
келіспеу себептерін көрсетіп жазыңыз.
2. Қазіргі кезде қазақтың салт-дәстүрлерін өзгертіп жатады, бұл дұрыс па? Көтерілген
мәселе бойынша өз пікіріңізді нақты мысалдар келтіріп жазыңыз.
шо