Оқылым
Мәтінді мұқият оқып, оқылым тапсырмаларын орындаңыз.
Электронды кітапхананың өзінің айдарлары бар: «Жаңа кітаптар», «Қазақ әдебиеті», «Шетел әдебиеті», «Өлеңдер мен тақпақтар жинағы» және т.б. айдарларды ашып, қажет кітабыңды іздеп, тапсырыс жасай аласың.
Сабақ кезінде кітап оқуға уақыт табыла бермейді. Сондықтан амалсыздан көркем шығарманы аз оқисың. Күзгі демалыста электронды кітапханадан бірнеше кітап оқыдым. Солардың ішінде ерекше ұнағаны – Жюль Верннің «Әлемді сексен күн ішінде шарлау» романы. Алдымен, осы ғажайып кітаптың авторы туралы қысқаша мәлімет бере кетейін.
Жюль Верн – француз жазушысы,ғылыми – фантастикалық роман жанрының негізін қалаушылардың бірі. Ол Францияның Нант қаласында 1828 жылы 8 ақпанда туған. Верн – 65 роман,повесть, әңгіме және география тарихы туралы зерттеулер жазған адам.
Мәтін не туралы? Бір сөйлеммен ғана жауап беріңіз.
Сөйлемнен оқшау сөздерді тауып,белгіле. Оқшау сөздің түрін ажырат.
Балам, наурыз көже іше ғой. Ойпырмай, не деген жорға ат! Құрметті халайық, Наурыз тойын бастайық! Әке, Наурыз мейрамына барамыз ба? Меніңше, мейрамды алдымен әннен бастаған дұрыс. Па,шіркін, не деген керемет мейрам! Әрине, біріншіден, наурыз көженің дәмін тату керек, солай емес пе,Әйгерім?!
Сөздердің аудармасын жаз.
Сүр ет – Нашарлай -
Шығыс – Сәулетші -
Өгіз – Тыңдарман -
Күншығыс – Қыр жағында -
Балқаймақ – Асыл қазына -
Реңк – Халық әндері -
Молшылық - Қажетті –
Сұрақтарға жауап бер.
22 – наурыз қандай мейрам?
Бұл қандай халықтардың мерекесі?
Қазақтар Наурыз мейрамын басқаша қалай атайды?
«Ұлыс» сөзі нені білдіреді,қай халықтың сөзі?
Қазақтар Наурыз таңын қалай қарсы алады?
Наурыз мейрамында дастарқанға қойылатын ұлттық тағамдар?
Наурыз көже неше түрлі тағамнан дайындайды?
Наурызкөжеге қандай тағамдар қосылады?
«Тілашар» бұо қандай дәстүр?
Наурызда күн мен түн Жаңа күн
Мақал – мәтелді қазақ тіліне аудар.
Земля – тарелка: что положишь,то и возьмешь.
Мақал – мәтелдерден түсіп қалған сөздерді тауып жаз.
Қажетті сөздер: Жер, жаз,егін,орасың,егін.
Не ексең, соны
тоймай, ел тоймайды.
Қыс азығын,жина
Жеріне қарай ек,
Жолына қарай жегін жек.
Қатты жерге шықпас,
Қаңғыған басқа білім жұқпас.
Наурыз көже сөзін септе. Ұлыстың ұлы күні сөзін фонетикалық талдау МНЕ
Киімі айналадағы ортаға желді, аязды болып келетін аңызақ даладағы тіршілікке бейімделген бөлігі болып табылады. Оның қарапайымдылығы, үйлесімділігі, жүріп-тұруға қолайлылығы әуел баста адамның тәнін жауып, мағынасыз және ойдан шығарылған ғаламаттардан, ал кейіннен денені ыстық-суықтан, қуаң желден, әсіресе мал айналасында болатын маса – шыбыннан қорғауға қажет болғандығын аңғартады.
Киім кию адамның сыртқы дүниесіне ғана байланысты мәселе емес екені ертеден мәлім. Адамның киген киімі оның ішкі дүниесінен хабар беріп тұратыны анық. Есі түзу адамның тойға киетінін қойға, қойға киетінін тойға кимейтіні де бесенеден белгілі. «Адам көркі шүберек», «Киіміне қарап қарсы алады, ақылына қарап шығарып салады» деген мақалдар да біраз жайдан хабар бергендей. Дүниеде әр халық пен қауымды басқа халықтардан ерекшелеп тұратын нәрселері тілі мен дінін айтпағанда: салт-дәстүрі, ішер асы мен киер киімдері сияқты нәрселер. Осыған байланысты пайғабарымыз, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, «Кім бір қауымға ұқсаса (еліктесе) ол – солардан» дейді. Яғни, осы дүниеде кім бір қауымға еліктесе, Қияметте ол солармен бірге тіріліп, солармен бірге болады. Бірақ жастарымыз, жастар ғана емес кейбір жасамыстарымыз да жаһанданудың «жемін» жеп, қағынан жерініп, ұлтсыздануға ұрынып, америкалануға аңсары ауып, батыстануға бүйректері бұрылып жүр. Жаһанданудың жеткізген тағы бір «жетістігі» - жастарды жалаңаштануға жетелеп желіктіріп жүр. Сондықтан америкаланған, жаһанданған жастар мейлінше ойын да, бойын да ашық көрсетуді ерлік санайтын сияқты. Осының кесірінен жылдан жылға жалаңаштанудың жаңа үлгілері «жетіле» түсуде. Қыздарымыз кіндігін ашып қана қоймай, кіндігіне жылтыратып сырға тағып қоятын болды, жеңіл жүрісті жезөкшелер ғана киетін киімдер әр үйдегі қыз-келіншектердің күнделікті көшеге киетін киіміне айналып, үйреншікті болып бара жатқаны үркітеді. Киімнің негізгі міндеті аты айтып тұрғандай адамды киіндіруі тиіс болса керек. Ал қыздарымызды киіндіруден гөрі шешіндіруге көбірек қызмет ететін «киімдер» бұл күндері қала қыздарын қамтып қана қоймай, ауылдарды аралап кеткелі қашан?!.