? о
6. Деңгейлік тапсырманы орындаңдар.
1-деңгей. Мәтіннің бірінші бөліміне ат қойып, қосымшалардын, жуан немесе жіңішке
жалғануын түсіндіріңдер.
вы --
Сөйлеу әдебіне жататын сөздердің бірі – қоштасуға қатысты сөздер легі:
«Сау болыңыз!», «Қош болып тұрыңыз!», «Келесі кездескенше!» немесе «Кез-
дескенше!», «Керіскенше күн жақсы!» немесе «Көріскенше!», «Жайлы жатып,
ақсы тұрыңыз!», «Жолыңыз болсын!», «Сапар сәтті болсын!», «Аман болып
тұрыңдар!», «Жақсы!», т.б.
Жағдаятқа қарай қолданылатын мұндай сөздерде де мағыналық реңк,
айырма бар. Мәселен, бүгін-ертең немесе таяу күндерде кездесетін, хабарла-
сатын қызметтес адаммен «Көріскенше күн жақсы!», «Аман барып, сау қай-
тыңыз!» деп қоштаспайтыны белгілі. Ал алыс жол, ұзақ сапарға аттанып бара
жатқан жолаушыға «Сау болыңыз!» деп қана қою салғырттықты білдіреді.
Сондықтан мұндайда «Сапар сәтті болсын!», «Жолыңыз болсын!» тәрізді сөз
орамдарын қолданамыз.
а.
2-деңгей. Мәтіннің екінші бөліміне ат қойыңдар. Аралас буынды сөздерді тауып, қо-
сымша жалғандар, қосымша жалғану заңдылығын түсіндіріңдер.
Il
Амандық сұрасу – тұрмыста жиі қолданылатын, құлаққа жиі есті-
летін сөздеріміз. Бірақ бұларды талғап, таңдап өз орайында, өз орнында
қолдану қажет. Мысалы, «Сәлеметсіз бе!» деп амандасу үлкен-кішіге,
таныс-бейтанысқа ресми жағдайда да, еркін жағдайда да қолданыла береді.
Ал «Ассалаумағалейкүм!» деп амандасуды жасы үлкен ақсақалдар жөн
санап, ұнатып тұрады. Ал үлкен апалар мен әжелер бір-бірімен «Армы-
сыңдар!», «Аманбысыңдар?», «Қалайсыңдар?» деген секілді амандасу түр-
лерін қолданады.
Бұл қоғамдағы әр алуан топтардың өздеріне лайық амандасу түрлері бар
екенінен хабар береді.
(Нұргелді Уәли)​

Абай туралы шығарма эссе

Абай Құнанбайұлы (1845 — 1904) жылы бүгінгі Шығыс Қазақстан облысының Шыңғыс тауы баурайында дүниеге туылған. Абай қазақтың әдебиетінде қайталанбас ұлы ойшы, философ, ақын. Абай өз балалық кезін әжесі мен анасының жанында өткізген. Абай санасына қатысты бар шуақты қасиеттер мен ақындыққа деген ұмтылыс сезімі әжесі мен анасының әсерінен сіңген.

Абай ауылдық молдадан білім алып, сауат ашып, кейіннен Семейге сауатты дамыту мақсатпен аттанады. Абай ақын медресе оқуында жүрген уақытында Шығыс поэзиясына қызықтанып, Шығыстың ақындары секілді өлеңдер жазуға талпынады. Сексенінші жылдар орталығында Абай ақындық жолына бағыт бұрады. Абай өлең және шығармаларын үзіліссіз жазуға тырысты. Дегенімен, сонау кездердегі халықтың ішіндегі тартыстар ақындық өнермен айналысуды қиындатаны. Абай ақындыққа бағыт бұрғанда өлеңдерін білім, өнер және мәдениетке бағыттады. Абай 1885 жылда «жасымда ғылым бар деп ескермедім» - деп атаған тұңғыш шығармасын жазды. Осы өлеңі тұңғыш Абайдың шығармасы болып, Абайдың ақындық жолдағы ізденісін танытты.

Абай Құнанбаев(Ыбырақым Құнанбаев) (1845 - 1904) -, сазгер, қоғамдық қайраткер қазақ жазушы, ақын.

1845 жылдың 29 шілдесінің Ыбырақымы Қазақстанда байдың аристократтық отбасысында туды. Прозвище Абай Құнанбаевтың ғұмырнамасында бол- ал- тағы балалықта анадан.

Ал- жақсы білімді - семипалатенском медреседе оқыды, ал да орыс мектепте. Құнанбаев жастық кездің жастарынан әдебиет(орыс, еуро), ал да күншығыс ғалымның жұмыстарымен түртектеді. Көп күшті өзінің ғұмырнамасында Абай Құнанбаев орыс және қазақ дақылдардың жанасушылық үшін тосты. Ол өзінің халқының орыс тілдің байқауына баж етті.

Құнанбаевтың өлең-жырларының арасында маңызды жерді әлеуметтік әділетсіздікпен күрес қарызға алады. Да ақынның Абая Құнанбаева ғұмырнамасы сияқты жаңашыл поэзияде белгілі. Тап Құнанбаев қазақтар арасында шестистишья және восьмистишья пайдалан- бірінші ақынмен стал. Абай несколько дастанды жазып қойды, больше полутора сотни өлең-жыр, более 50 аударманы орындады. Ең белгілінің арасында

Объяснение: