ОЧЕН Тапсырма. Мәтінді оқыдым. Төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
Кекшетау жерін мекендеген елде ересен бир батыр болыпты. Тұлғасы таудай екен дейді.
Қасына сера соңына қол ертейді Елдің шетінде, жаудың бетінде әманда жалғыз жүреді
Халкы
оны Жекебатыр агайды.
Жекебатыр тірі тұрғанында қазақ еліне тұмсық сұға алмайтынына жаулардың көзі айқын жетеді.
Сондықтан оны қайтсе де өлтіруді ойлайды. Орасан үлкен садақ құрастырады. Адырнасын
қырық батыр жабытып әрең тартады. Жебесі бой қайыңның діңіндей Сөйтіп қапысыз қамданған
жау қара құрттай каттап андайды. Жекебатыр қашанғыдай оларға жалғыз өзі ғана шығады
Жаулар батырға орасан үлкен жебелерді қардай жаудырады. Өздері қаншама қырылғанына
қарамастан еселеп қаумалай береді атқылай беред
Жекебатырдың өне бойын жара басады Сорғалаған қанды тоқтатып танып-байлауға мұршасы
жоқ. Қатты қансырайды. Күнді түнге, түнді күнге ұластырған шайқастан әбден калгасырайды
Жаулар ел жаққа етіп кетсе-ақ қорғансыз халықты қойдай бауыздап, қынадай қыратыны хақ.
Жекебатыр ақтық күшін жинайды. Қылышын сермеп, жаудың ортасын тағы да ойсырата орып
түсіреді. Күндей күркіреп айғай салады. «Өткізбеймін еліме!.. Тау боп жатам жолыңа» — дейди
де, екі таудың арасындағы кең асу аңғарға көлденең түся слап яката қалады Дулығасы басында,
калың касты, қыр мұрынды, ерінді, қаба сакалы төсін жапқан Ұшар биігі 836 метрге тең...
А. Мәтіннен негізгі және қосымша ақпараттарды анықтаңыз
Негізгі ақпарат
1.
2.
3.
Қосымша ақпарат
1
2
3.
Ә. Мәтінге ат қойыңыз
Будние күндерде мен әншейін почти алты сағатта тұрамын. Мен ерте тұру жек көремін, бірақ мәжбүр, себебі бас менің маған бой күннің алқындыруға керекке көп жұмыс. Мен кереуетті заправляю, жуынамын, өзінің киімін киемін және ауыз-үйге таңғы ас іш- барамын. Менің мамам әншейін таңғы асты мен дайындайды, бірақ анда-санда мен сол өзі жасаймын. Мен өзінің таңғы асын өзі дайындасам, мен бұрын тұруға керекке. Мен кесек-кесек таңғы астарды жек көремін; мен кофенің табақшасын және бутербродты предпочитаю. Кейін мен мектепке деген барамын. Сол едәуір ұзақ менің үйімнен, қарамастан және мен анда автобуста барамын. Мен екіге дейін мектепте оқимын немесе күннің үш сағатының, сол от аптаның күнінің тәуелді болады. Кейін мен үй келемін және түстік ішемін. Мен үлкен түскі асты сүйемін; себебі, қашан мен үй мектептен келемін, мен ашпын. Кейін менің түскі асымның, тең сағат мен демаламын, ал кейін мен менің үйдің тапсырмасын жасаймын. Бас менің аз еркін уақыт болсам, мен какую-нибудь жұмысты ша үйге жасаймын. Мен еденді сыпырамын, жиһазды тазалаймын және кілемдерді мен көмек тозаңсорғыштың алдырамын. Анда-санда менің мамам сұрайды, чтобы мен соң сатып ал- кеттім. Бұдан әрі бас менің
Жай күндері мен әдетте сағат алтыға жақында тұрамын. Мен ерте тұруды ұнатпаймын, бірақ мәжбүрмін, себебі менде жұмыс көп, күні бойы жасайтын болғасын.Мен кереуетімді жинастырып, жуынып,өзімнің киімімді киіп және асханаға таңғы ас ішуге бара жатырмым.
Менің анам әдетте маған таңғы ас әзірлейді, бірақ кейде мен оны өзім жасаймын.Егер мен өзімнің таңғы асымды өзім жасасам, мен ерте тұруға тиістімін. Мен үлкен таңғы астарды ұнатпаймын; мен шыныаяқ кофе мен бутербродты дұрысырақ көремін. Кейін мен сабаққа барамын. Бұл менің ұйімнен едәуір алыс, сондықтан мен ол жаққа автобуспен барамын. Мен күндізгі екі немесе ұшке дейн мектепте оқимын, бұл аптаның күніне тәуелді. Кейін мен үйге мектептен келемін, мен ашыққанмын. Түскі астан кейін, мен екі сағат демаламын, сосын мен өзімнің үй жұмысымды жасаймын. Егер менде азғантай бос уақыт болса, мен үйдің жұмысын жасаймын. Мен еден сыпырамын, жиһаз тазалаймын және кілемдерді шаңсорғышпен жинастырамын. Кейде менің анам менен сатып алатын заттарға барып келуді сұрайды.Содан кейін менде бос уақытым болады. Мен өзімнің дострыммен серуендеуге шығамын, я теледидар қараймын, я кітап оқимын, я мен ұнататын компьютер ойындарын ойнаймын. Соңыра мен отбасыммен бірге кешкі ас ішемін. Мен кештерді өте ұнатамын, барлық отбасы мүшесі жұмыс пен сабақтардан кейін жиналғанды, және менде де сөйлесу мүмкіндігі және біздің отбасылық істерді талқылауды. Мен әдетте сағат он шамасында ұйықтауға жатамын, кейде он бірде.