Оилады, тапты, ашы, Дамыть ТЫҢДАЛЫМ ОҚЫЛЫМ
МӘТІНМЕН ЖҰМЫС
1-тапсырма. Мәтінді тыңда, оқы.
Табиғатқа қараңдаршы. Табиғатта зор жаратылған алып көп.
«Зор», — десең, кит, «күшті», — десең, піл бар. «Батыл», — десең, жолбарыс,
,
«Мықты», — десең, арыстан тұр.
Бізді қоршаған дүние қайнап жатқан мұхит. Жел соғып, дауыл
көтеріледі. Теңіз толқып, аспанға атылады. Найзағай аспанды күркіретеді.
Табиғаттың тағы басқа да толып жатқан зор, өлшеусіз мықты, мейірімсіз
күштері көп. Бұл керемет күштерге адам қалай қарсы келмек?!
Ертедегі адамдар табиғаттың сырын үйренуді армандады. Оны тану
үшін зерттеу жүргізді, керегін алу үшін еңбек етті. Еңбегін жеңілдету үшін
еңбек құралдарын ойлап тапты. Міне, адамның кәсіпке, мамандыққа
бейімделуі содан басталды.
Жаратылыстың әлі бізге ашпаған сыры өте көп. Біз бар мүмкіндігіміз-
ді әртүрлі салада дамытуымыз керек. Бұл – білімді, білікті, жақсы маман
болуды талап етеді.
Табиғаттың өзі ұлы, оның сырын тапқан адам одан да ұлы, деді
Табиғатқұмарлар үйірмесінің жетекшісі — Хасен мұғалім,
A Машанов
Қазіргі заманда нағыз досты табу өте қиын. Ия, бізбен бірге кафеге немесе киноға баратын адамдар көп, бірақ, қиын кезде қол ұшын соза алатын достарымыз аз. Менің құрдастарым, бір апта бұрын ғана танысқан адамдарды, досым немесе бауырым деп атап жатады. Менің ойымша бұл дұрыс емес, оларды дос ретінде қабылдау үшін, өмірдің сынақтарынан бірге өту керек. Ал, егер сенің жанында, уақытын, ақшасын немесе өмірін құрбан етуге дайын адамын бар болса, шынайы достық деген осы. Бұл өмірдегі өте құнды нәрсе, сондықтан оны қадірлеу керек. Шынайы достық, шынайы махаббат сияқты, сирек кездеседі. Мен үшін достық дегеніміз – бұл адалдық пен сенімділік. Нағыз дос, жолдасына ешқашан опасыздық жасамайды, ол әрқашан оған жанқияр болады. Барлық адам сізден бас тартқанның өзінде, ол сізді ешқашан тастамайды және әрқашан қасыңыздан табылады. Шынайы достар шыншыл болады, жағымпаздық пен екіжүзділікке орын жоқ. Шыңдық ашы болса да, оны жасырмай бетке айтады. Есіңізде болсын: достар – біздің айнамыз. Егер сіз адал болмасаңыз, өз досыңыздан адалдықты күтпеңіз! Достық деген не? Әр адам оны әр қалай түсінеді. Мен үшін – бұл ең алдымен, қиын уақытта көмекке келетін сенімді адамның болуы. Қуанышыма орай, менің осындай жолдасым бар! Сол үшін өзімді бақытты сезінемін! Нағыз досқа сенің әлеуметтік мәртебен маңызды емес, ол сені ренжітпейді және қызғанбайды. Артыннан жаман сөздер айтпайды. Іспен болмаса да, кеңеспен көмектеседі. Әрине, кемшілігі жоқ адам болмайды, олда қателік жасап, жүрекке ауыр тиетін сөздерді айтып қалуы мүмкін. Сондықтан, бір-біріне кешірімді болу керек.
Күн - Алланың берген ерекше жаратылысы. Біреулерге күн -жай ғана жарық пен жылу беретін материя болып көрінсе, ал енді біреулерге өмірінің жұлдызын жаққан табиғи құбылыс болып қалған. Табиғаттың бәрін жандандырып тұрған, осы бір көктегі күніміз. Бар планетаны бауырына басып, жылуымен өсірген.Күн арқылы а тіршілік жасап , табиғат дамыған.Мысалы , кішкене тұқымның өзі, күннен нәр алып гүл болады емес пе? А да сол сияқты,күннің нұрымен нұрланады. Қазаққа "Күнсұлу","Күнжамал" сияқты есімдерде бекер қойылмаса керек. Бәрі де осынау жарық дүниеге келерде күннің көзін көруге асығады.
Күн миллион жылдар бойы тек адамға ғана емес, табиғатқа, өсімдікке,жан-жануарға,жәндіктерге,құр-құмысқаға дейін маңызды рөл атқармақ.
Күннің жылуын қазіргі таңда үлкен энергия көзіне айналдырып, халыққа пайдалануда.Тіпті ауылдық жерлердің өзінде, күннен қуат алып ауыл ішін жарықпен қамтамасыз ететін батареялар бар.Бұл да табиғи тіршілікке, күннің маңызды рөл атқаратынының айғағы.
Әр нәрсенің екі жағы болады емес пе.Бірі пайдасы, ал екіншісі зияны.Сол сияқты күннің пайдасы зор болғанымен, зияны да жоқ емес. Әрине ол орналасу қашықтығына қарай болмақ.Планетамызға күн алыс орналасса,жер беті суып мұзға айналар еді.Ал тіпті жақын орналасар болса, жер планетасы жоғары температурадан балқып, бүкіл мұздық еріп, жер беті күл талқандалатын. Мінекей, күннің қашықтығы да метрмен өлшеніп жасалғандай.Әрине, бұл тек құдыретті күштің қолынан келері анық.