Ок ы л ы м
6-тапсырма. Мәтінді оқы. Мәтінге тақырып қойып, жоспар құру
дегі етістіктердің қалай жасалып турганын айтып, құрамына
ажырат.
Фантазия - өмірдің гүлді, көрікті болуының түпкі діңгегі, Ф.
зиясыз адам - тұсаулы есек, Фантазия ақылды кеңейтеді, фанта.
сыз жаңадан бір нәрсені ойлап табу мүмкін емес. Фантазия кул
түзейді. Біз құлықсыз адамның орнына өзімізді қойып, кулы
дықтан жиренеміз. Фантазия әдемілік сезіміне тереңдетеді: бір
түрлі әдеміліктерден фантазия арқылы Ләззат аламыз. Фантази
адам өмірі өңсіз, түссіз бір нәрсеге айналады. Мылқау өмірге у
рге үн бе.
ретін, сақау өмірге тіл беретін, жоқты бар қылатын, барды
көрікті қыла алатын, бізді арыға аяқ басқызып, төңірімен ті
тіретін – сол фантазия.
Қиял терең һөм бай болу үшін жанды суреттеулер көп болу ке
Адам неғұрлым білімді, тәжірибелі болса, қиялы да сонша бай бол
болмақ.
Міне, осы себептерден баланың қиялы терең, бай болсын десек,
сек, оның
білімді болуына иждиһат қылу керек. Бала тұрмыспен көзбе-ке
ныссын, оның есінде, жанында көп білім болсын, жан-жануарлы
мысын бақыласын, жаратылыстың тұрмысымен таныс болсын ма.
сонда баланың қиялы өткір һәм бай болмақ.​

Салалас құрмалас сөйлем— құрамындағы жай сөйлемдері салаласа байланысқан құрмаластың түрі. Салалас құрмалас сөйлем баяндауыштары тиянақты тұлғада келіп, бір-бірімен тең дәрежеде байланысады. Салалас құрмалас сөйлемнің жай сөйлемдері өзара мағыналық тұтастықта болып, интонация (жалғаулықсыз) және жалғаулық шылаулар арқылы байланысады. Жалғаулықсыз (іргелес байланысқан) салалас мезгілдес, себептес, қарсылықты, түсіндірмелі, шартты, салыстырмалы түрлерге жіктеледі. Салалас құрамындағы жай сөйлемдерді бір-бірімен байланыстыратын жалғаулық шылауларға қатысты салалас құрмалас сөйлемдер бірнеше топқа бөлінеді: мезгілдес (Мысалы, Құнанбай Ұлжанның қасына барды да, Мәкіш бен Абайдың жүзіне қарады (М.Әуезов))[2], себептес (Оның бұл сөзді не үшін егіле айтқанын Тайман сезген жоқ, өйткені ол Сәуленің өзінің болашақ келіні екенін білмейтін-ді (Ә.Әбішев)), қарсылықты (Алыстан әлдекімдердің күбірлеген дауысы естіледі, бірақ қай жақтан естілетінін шамалай алмаймын (С.Мұқанов)), талғаулықты (Бұл істің шындығын не көзімен көрген айтар немесе құлағымен есіткен айтар (Ә.Әбішев)), кезектес (Нұрғали біресе Тәкеге қарап кіжінеді, біресе Аманға қарап мүләйімсиді (Ғ.Мұстафин)).

Қасиетті қарағаш

Жуандығына алты адамның құшағы әрең жететiн 700 жастағы ерекше ағаш Жаркент қаласынан 30 шақырымдағы Әулие-ағаш ауылы маңында өседі. Бұл – кәдімгі қарағаш тұқымы. Мұндай алып ағаштар әлемнiң үш елiнде ғанабар. Олардың бiрi – Қытайда, бiрi – Меккеде болса, үшiншiсi – бiздiң жерге тамыр жайған екен. Киелi ағаштың қасында бiр тамырдан нәр алып тұрған жетi жас ағаш бар. Жұрт оларды жетi ағайынды деп атап кеткен. Және «Бозбала мен бойжеткен» аталған қос шынар да осы киелi ағаштың ұрпағы саналады. «Бозбала мен бойжеткеннiң» арасынан өткен әйелдер сәби сүю бақытына ие болады, ал Әулиеағаштың көз жасындай болып тамшылап тұрған көптеген сулартүрлі ауруларға ем деседі. Аталған ағашты тамашалау мақсатымен Америка, Австралия, Германия және басқа да шетелдерден туристер жиi келiп тұрады.