Олаылым 7-тапсырма. Салыстыр. Дереккөздерді пайдаланып, Бен
Хейннің өмірбаяны туралы мәліметтерді тап. Оның өмірбаянын екі түрлі
мәтін түрінде жаз. Алдымен өмірбаяндық мәтін түрінде құра (аты-жөні,
туған жылы, туған жері, қашан, қандай білім беру мекемелеріне барды,
отбасы туралы мәлімет бер). Содан соң осы мәліметтерді көркем-әдеби
мәтінге айналдырып жаз. Екінші мәтінде суретшінің туған күн, ай,
Жылы, туған жері, оқыған білім мекемелері, отбасы туралы білетініңді
көркем тілмен баяндап жаз. Қай мәтінде бейнелі, көркемсөздер көбірек
қолданылды? Себебі неде?
КӨМЕКТЕСІНДЕР
Постучалась белочка ко второй дочери.- Ой, - отвечала та,- я сейчас побежала бы к матери, да очень занята: надо мне к ярмарке холста на ткать.- Ну и тки теперь всю жизнь, никогда не останавливаясь,- - сказала белочка.И вторая дочь превратилась в паучиху.А младшая месила тесто, когда белочка постучалась к ней. Дочь не сказала ни слова, даже не обтёрла рук, побежала к своей матери.- Приноси же ты всегда людям сладость и радость, моё дорогое дитя,- сказала ей белочка,- и люди будут беречь и любить тебя, и детей твоих, и внуков, и правнуков.И правда, третья дочь жила много лет, и все её любили. А когда пришла ей пора умереть, она превратилась в золотую пчёлку.Всё лето денӨч сеңлесе,Яшәдем-хатын-кыз иде. Көн-төн ул эшләде, чтоб накормить һәм одеть өч үз кызы. Һәм үсеп җиткән өч кыз тиз, ничек карлыгачлар, зат бу мәктәпкә охшаган бу светлую луну. Бер рәхмәт, бер чыкты, алар кияүгә дә киткән. Үтте берничә ел. Тяжко авырый башлады карчык һәм тагын әнисе, посылает ул үзенең дочерям рыжую белочку. - Әйт, дружок, чтоб миңа поспешили.—Их,- вздохнула олысы, ишетеп нче белочки яман хәбәрне,- дип әйтмәгез! Мин шат булыр иде сарыф, әйе, миңа кирәк башта почистить бу ике ләгән. — Почистить ике ләгән?! - рассердилась белочка. - Шулай шикләнмә, син алар белән вовек неразлучна! Предприятиегђ озатыла кинәт вскочили белән өстәл һәм обхватили старшую кызы өстән һәм астан. Ул кимегән, идәнгә һәм уползла өйдән зур черепахой.
Постучалась белочка ко икенче кызлары. - Их, - отвечала тегесе,- мин хәзер побежала иде к әниләр, әйе бик мәшгуль: кирәк, миңа карата ярминкәсендә, кегазь, калем бу ткать. - Ярар, һәм тки хәзер гомере буе беркайчан да останавливаясь, - диде белочка. Икенче кызы әверелде паучиху.Ә төпчек месила тесто, кайчан белочка постучалась аңа. Кызы түгел, диде дә, сүзенә, хәтта обтерла куллар, побежала үз ана. - Приноси ук син һәрвакыт кешеләргә сладость һәм шатлык, минем кадерле бала,- диде аңа белочка,- һәм кешеләр сакларга һәм яратырга сине, балалар твоих, һәм онык, оныкчыклары бар. Һәм дөрес, өченче кызы яшәдем, бик күп ел, һәм барысы да аның тарафдарлары. Ә кайчан килде, аңа вакыт үләргә, ул әверелде алтын пчелку. Барысы да җәй көне-деньской җыя пчелка бал кешеләргә. Ә зимою башлагач, барысы да тирәсендә гибнет нче соћгы ике елда, пчелка йоклый " җылылык белән улье.ь-деньской собирает пчёлка мёд людям. А зимою, когда всё вокруг гибнет от холода, пчёлка спит в тёплом улье. на татарский
1.Мәңгілік ел идеясының тарихы қанша негізден тұрады? (3 негізден)
2.Оларды ата? (1-түркі жазба ескерткіштеріндегі-<мәңгілік ел> идеясы, 2-Әл-Фарабидың <қайырымды қала тұрғындары> шығармасы, 3-Жүсіп Баласағұнның <құтты білік> дастаны)
3.Жүсіп Баласағұн дастанындағы басты кейіпкер-Күлтегінді түркі мәдениетін жалғастырушы, мәңгілік ел бағдарының қолдаушысы ретінде көрсетеді-деп кім жазды? (Д. Қаумен)
4.Тоныкөк ескерткішінде не жайлы айтылады? (мемлекет тұрақты болу үшін қаған мен ақылгөй дананың ауызбіршілігі, ел бірлігі үшін ынтымақ керек деп айтылады.