Ортасы Орындауға 35- жаттығу Мәтіндегі негізгі ой мен тақырыптың не туралы екенін анықта.
Мәтіннің соңғы бөлігіне ат қой.
Мәтіннен біріккөн сөзі бар сөйлемді тауып жаз.
Максим Зверевтің «Мен қалай жазушы болдым?» мәтінін түсініп оқы.
1903 жылы мен сегізде едім. Әкем «Баламды көктемгі аңшылыққа апарам» дегенде шешемнің көзі шарасынан шықты. Сонда қос ат жеккең арбаның лайсаң батпаққа күпшегінен кіріп келе жатқанын үмытпаппын. Табиғатпен қоян-қолтық келгенім" - тасыған су жиегіндегі көгалда қарсы алған таңым жадымда өшпестей болып қалыпты. Үйге келген соң, жаңағы сапарымды жазғым келді. Үлкен сызықты дәптерге тұңғыш рет «әңгіме» жазып, әкеме көр-сеттім. Менің емле қателерімді көргенде, әкем жағасын ұстап, қызыл қарындашпен түзете бастады.
Арада бірнеше жыл өтті. Жаздыгүні тал түсте иісі аңқыған пішен маясының төбесіне шықтым. Тұс-тұстан құстар сайрайды. Өз көзіммен көргенімді жазсам қайтеді деген құштарлық ерікке қоймады. Бір өшіріп, бір жаздым. Қате қаптап жүр екен. Қателерімді түзеп, жазғанымды әдемілеп көшірдім. Содан кейін барып әкеме көрсеттім. Ол кісі оқып шықты да, көзілдірігінің үстінен маған таңдана қарады.
Мен ғалым-зоолог болсам да, жазсам-ау деген құмарлығым бәсеңдеген жоқ. Бүгін, міне, балалар, менің табиғат жайында жазған 120 кітабым бар. Менің кішкентай оқырмандарым, оқудан, үйренуден жалықпаңдар,
Аударган Мұзафар Әлімбай
Алаколь - Қазақстанда ағынсыз Балхашско-Алакольской ойпатта пейілді ащы көл, бұл Алматинской және шығыс-қазақстандық облыстардың шекарада болады, шұқырдың Балхаш-Алакольской күншығыс бөлігінде. Баста- ХII ша XIX ғасырдың, көлде бірнеше атау - Алактагол болды, Турге-ін(мен монг. "көпір-көл"), Алакта және Алатениз.
Көлге 15 тарау негізгі болып табыл- өзен Уржар, Катынсу, Емелькуйса, Ыргайты, Жаманты, Жаманотколь, Тасты.
Сулы беттің ауданы - ең көп тереңдік 2200 километр², - 45 м. Алаколь және Ұялының көлі, Сасықкөл және Жалаңашкөл көлді жүйені тәрбиелейді, нешіншінің бассейнінің ауданы до 55 мың километрді²келеді.
Судың көлемі - 58,56 текше.километр
Ұзындық - 104 километр
еңі - 52 километр
Ортаның тереңдігі - 22 м
ең үлкен тереңдігі - 54 м
Жағаның сызығының ұзындығы - 348 километр
Көлге өзен Эмель, Тасты(бер шығыстың), Хатынсу (солтүстіктен впадают, Ыргайты (оңтүстіқ батыс).
"Алаколь" деген қазақ тілден сияқты "әлеміш көлді" аударылады.
Балық - омыртқалы жануар.
Балықтардың орталық жүйке жүйесі мидан және жұлыннан құралады. Ми-бас сүйектегі ми сауытында орналасады. Сондықтан балықтар жануарлардың бассүйектілер тип тармағына жатады.
Балықтар өмір бойы желбезен арқылы тыныс алады.
Балықтар негізінде үлкен топқа бөлінеді. Оған шеміршекті балықтар класы, шеміршек - сүйектілер, сүйекті балықтар класы, саусақ қанатты балықтар класына бөлінеді.
Балықтар тек суда ғана тіршілік етеді, сондықтан олардың дене пішіні мекен ететін орны мен тіршілік жағдайларына байланысты алуан түрлі болып келеді. Шапшаң жүзетін аккула, албырт, көксерке тәрізді балықтардың денесі ұршық-сопты жұмыр болса, баяу қозғалатын сазан, тобан, тұқы, мөңке тәрізділердің екі бүйірі қызыңқы, жоны көтеріңкі болады. Ал су түбінде тіршілік ететін балықтардың құрсағы арқасына қарай қабысып, денесі талпайып кетеді.