Ойлау дағдыларының деңгейі Білу және түсіну тапсырма
Мәтінді мұқият оқып 6 тірек сөз бен сөз тіркесін анықтап, бағдарсызық бойына жазыңыз. 6 б
Қостанай облысының Сарыкөл ауданында тұратын бір кәсіпкер ауылда жиі жарық өше бергендіктен, өз қолымен желден қуат өндіретін өондырғы құрастырып алған. Қәзір ауласында тұрған құрылғыдан күніне 3 киловатқа дейін электр энергиясын алады. Былтыр осы бастамасы үшін Бизнестің жол картасы бағдарламасы бойынша 2 миллион теңге қайтарымсыз грантқа ие болды. Содан бері тағы 7 жел қуатын өндіретін құрылғы жинап шығарды. Тұтынушылар - негізінен жергілікті тұрғындар мен жеке шаруашылық иелері. Алғашқыда желден энергия өндіріштің шағын түрін жасады. Қәзіргілері қуаттырақ секундына 15-20 метр жел соққанда бір құрылғы күніне 2-3 килловат электр энергиясын өндіреді.
Тірек сөз
2. Тірек сөздердің негізінде мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын аңықтаңыз. 2б
Тақырып Негізгі ой
3. Мәтіннің ішінен есімдікті тауып, түрін анықтаңыз. 2 б
Дискриптор: Білім алушы
-мәтін құрауға негіз болған 6 тірек сөзді анықтайды;
-анықталған тірек сөздерді кластерге орналастырады;
-тірек сөздердің көмегімен мәтінге ат қояды;
-мәтіндегі негізгі ойды 1 сөйлеммен береді; есімдікті тауып, түрін анықтайды. 10 б
Сюжеті
Фабула
1.Ханның хабар беруі
2.Жаман адамның ханды сынауы
3.Жаман адамның үйленуі
4.Жаманның «Аяз биге» айналуы
Сюжеті
1.Оқиғаның басталуы: Ханның уәзірлерге берген тапсырмасы.
2.Оқиғаның дамуы:Ханның Жаманмен кездесуі.
3.Оқиғаның байланысуы:Жаманның Меңді сұлуға үйленуі.
4.Оқиғаның шиеленісуі:Ханның Жаманды Барсакелмес аралына жіберуі.
5.Оқиғаның шарықтау шегі:Ханның 40 уәзірін Жаманның ақылына сүйеніп жазалауы.
6.Оқиғаның шешімі:Хан өз тағын Жаманға беруі.Аяз би атануы
ҚБ. «Қолдау сөздері»
Дескриптор:
Ертегінің фабуласын, сюжеттік дамуын анықтайды.
Объяснение:
Гипербола — күшейту деген мағынаны білдіреді. Гипербола қиял бейнелерін жасауға қатысатын әдістердің бірі. Гипербола деп нәрсенің жеке сипаттары, белгілері үлкейтіліп көрсетілуін айтады. Сөйткенде бейне ашық, мәнерлі болып шығады. Гиперболада белгілі бір бейнелердің алға шығып айқын байқалуына жағдай жасалады. Ертегілерді, қиял-ғажайып бейнелерді жасауда гипербола көп қолданылады. Мысалы, үнді мифологиясындағы көп қолды құдайлармен, жетібасты айдаһардың бейнелері осы әдістің көмегімен құрастырылған. Қазақ әдебитіндегі оның жарқын мысалыдары: жоғарғы ерні көк тіреп, төменгі ерні жер тіреп; айшылық алыс жерлерді бір күнде өтіп жеткені.