Переведите
енисей өзенінің бойынан құпия жазуы бар құлпытастар табылғаны туралы алғашқы хабарды н.к. видзен, с. у. ремезев айтқан. сондай-ақ сібірде айдауда жүрген швед офицері и. т. страленберг пен немістің белгілі ғалымы д. г. мессершмид те ақпарат берген. олар құпия жазулар туралы деректерді xviii ғасырдың бас кезіне жазған мақалалары мен хаттарында келтірген. бұл жазулардың құпиясы бір жарым ғасырға жуық ашылмады. ғалымдар қанша үңілсе деб оның әліпбилік негізінтаба алмады. сондықтан алғашқыда олар "руна (белгісіз) жазу" деп аталды. алайды ғылыми херттеулер олардың түркі жазулары екенін анықтады.
1893 жылғы қарашада дания корольдігі ғылым академиясыны мәжілісінде вильгельм томсен ғылыми әлемді дүр сілкіндірген мәлімдеме жасады. ғалым ұзақ зерттеп, зерделеп, орхон мен енисей өзендірген бойынан табылған ескерткіштердегі құпия жазуды оқудың кілтін тапқанын хабарлады. ғалым ең алдымен "тәңір" және "түрік" сөздерін оқыған еді.
дәл осы кезде академик в. в. радлов та өз бетінше ізденіп, руна жауздың он беске жуық әрпін анықтаған еді. арада көп уақыт өтпей, в.в. радлов орхон өзенінің бойынан табылған үлкен тастардағы мәтінді толық оқып, аударып шықты. кейін орыс түркітанушылары көп зерттеді л. н. гумилев орхон жазба ескерткіштерін "көк түріктердің өздері туралы жазған шежіресі" деп бағалады.
Мұражай, музей, (грек тілінде museіon – муза сарайы) – тарихи-ғылыми дерек ретіндегі ескерткіштерді, өнер туындыларын, мәдени құндылықтарды, т.б. мұраларды сақтап, жинақтап, ғылыми-танымдық қызмет атқаратын мекеме.
Мұражай заттық және рухани құндылықтарды танытуда, ғылыми тұрғыда зерттеп, оның нәтижелерін насихаттауда, осы негізде тәлім-тәрбие беруде маңызды рөл атқарады. Мұражай ғылымның, білімнің, мәдениеттің қалыптасуына ықпал ететін ғылыми мекеме ретінде өскелең ұрпақтың тәрбиесіне, тарихи сананың қалыптасуына ықпал етеді.
Объяснение:
1. Мағжан Жұмабаев – Алаш қозғалысының қайраткері, сыршыл ақын, қазақ әдебиетінің жарқын жұлдызы.
2. Ол 25 маусым 1893 жылы Солтүстік Қазақстан облысы, қазіргі Мағжан Жұмабаев ауданы, Сасықкөл жағасында туған.
3. Мағжан шығармаларындағы романтикалық сарын, әсіресе, оның символистік арнада жазған өлеңдері ерекше шығармалар. Ақын символизмі болашақ пердесін ашатын жаңа мифология туғызды.
4. "Саяси себептерге" байланысты атылды. Кеңестік жүйенің қуғын-сүргінінің құрбаны болды.
5. Сөз көркем ғана емес, оның артында терең мағына болуы керек. Одан біз эстетикалық құндылық қана емес тәрбие де аламыз.