Наурыз көже– ұлттық тағам. Келер жылғы молшылықтың жоралғысы ретінде наурыз тойында әрбір шаңырақта міндетті түрде әзірленген. Халықтық дәстүр бойынша оған бидай, тары, сүр ет, бұршақ, сүт, су, тұз сияқты кем дегенде жеті түрлі азықтық заттар міндетті түрде қосылуы тиіс. Тақ санын сақтап, мұндай заттар көбейтіле беріледі. Соғымнан арнайы сақталған мүшелер (қазы, қарта, шұжық, т.б.) де қосылады. Ол негізінен бидай көже, тары көже секілді әзірленген (қысқаша Көже). Наурыз көжені халық арасында “тілеу көже”, “көп көже” деп те атай береді. Наурыз көжеге, наурызға арналып сойылған малдың кәделі асына Наурыз бата берілген соң, жиналған халық: “ақ мол болсын” деген тілек айтып тарқасады.
Қадір түні (араб.: لَيْلَةِ الْقَدْرِ — Ләйләт-ул-Қадір) — қасиетті түн. Ораза (Рамазан) айының соңғы он күнінің бірінде болады. Бұл түн туралы Құран Кәрімнің “Қадір сүресінде” айтылған. Бес аяттан тұратын сүреде Құранның Қадір түнінде түсірілгендігі, оның мың айдан қайырлы екендігі, бұл түнде Жәбірейіл періште Алла әмірімен жер бетіне түсіп, адамдарға қызмет ететіндігі және таңға дейін тыныштық болатындығы айтылады. Қадір түні періштелер мұсылмандарға дұға оқып, тілеулес болады. Жасалған ғибадаттың мың айға, яғни сексен үш жылға тең болатындығына байланысты мұсылмандар Қадір түнін құлшылықпен өткізуге тырысады. Кейбір риуаяттарға қарағанда Қадір түні. Рамазан айының 27-ші түні, дегенмен Қадір түнінің дәл қай түн екені белгісіз. Сондықтан тақуа кісілер Ораза айының соңғы он түнін түгелдей құлшылықпен өткізеді.[1]
Наурызкөк - наурыз айында ұшып келетін көктем құсы.
Қарасы шағын ғана, осы құсты шығыс елі күтіп жүреді. Оны алғаш көргендер "Наурызкөгім келдің бе?" деп шақырады және де жем шашады. Наурызкөкті ешкім қумайды, үркітпейді. Халқымыз оны бақыт құсы қатарына да қосады.[1]
Бир бай адам өлер алдында өзінің ұлы деп аталады және былай деді: «. Ұлы, менің қайтыс болғаннан кейін әр жұма сайын, сіз жейтін кезде, үй салу әрбір қалада, тұрмысқа - бал жейді» Бай адам өлді. Ұлы өз еркін орындауға бастады: әр жұма сайын қайда жеуге, әрбір қала салынған үйлерге, үйленіп - бал ішіп. Ол ақшаны тастап кетті. Бір күні ол көшеде шығып, қарттарға кездесті. Қарттар оны қарсы алды да, жанына отырды. - Сіз неге отырасыз? - Жай отыру. - шындықты жасаңыз. Джигит үнсіз. - құпияны бөлісіңіз. Мен сізге жақсы жауап беремін. - дейді ақсақал - Менің әкем бай еді. Оның еркін орындау арқылы мен кедей адам болдым. - Ие-ақ қалдырды? Бірінші өсиет: әр жұмада үйленеді. Екінші: әрбір қалада үй салу. Үшіншіден, сіз жеп, бал тамақ. Бұл ерік-жігерді жүзеге асыра отырып, ақшадан шығып кеттім. Elder жігітінің былай дейді: «Сіз Айырмашылықтары әкесінің әр жұма сайын тұрмысқа болады - онда сіз бүкіл өмір үй салуға әр қалада қуаныш жұмсауға боласыз, өз әйелін құрметтеуге білдіреді - сіз жейтін кезде қалуы мүмкін әрбір қала досы бар, бал ішіп ... - Жұмыста тамақ ішкенде, балдан гөрі тәтті болады ». Сонда ғана джигит әкесінің еркін білді.
Объяснение:
Наурыз көже– ұлттық тағам. Келер жылғы молшылықтың жоралғысы ретінде наурыз тойында әрбір шаңырақта міндетті түрде әзірленген. Халықтық дәстүр бойынша оған бидай, тары, сүр ет, бұршақ, сүт, су, тұз сияқты кем дегенде жеті түрлі азықтық заттар міндетті түрде қосылуы тиіс. Тақ санын сақтап, мұндай заттар көбейтіле беріледі. Соғымнан арнайы сақталған мүшелер (қазы, қарта, шұжық, т.б.) де қосылады. Ол негізінен бидай көже, тары көже секілді әзірленген (қысқаша Көже). Наурыз көжені халық арасында “тілеу көже”, “көп көже” деп те атай береді. Наурыз көжеге, наурызға арналып сойылған малдың кәделі асына Наурыз бата берілген соң, жиналған халық: “ақ мол болсын” деген тілек айтып тарқасады.
Қадір түні (араб.: لَيْلَةِ الْقَدْرِ — Ләйләт-ул-Қадір) — қасиетті түн. Ораза (Рамазан) айының соңғы он күнінің бірінде болады. Бұл түн туралы Құран Кәрімнің “Қадір сүресінде” айтылған. Бес аяттан тұратын сүреде Құранның Қадір түнінде түсірілгендігі, оның мың айдан қайырлы екендігі, бұл түнде Жәбірейіл періште Алла әмірімен жер бетіне түсіп, адамдарға қызмет ететіндігі және таңға дейін тыныштық болатындығы айтылады. Қадір түні періштелер мұсылмандарға дұға оқып, тілеулес болады. Жасалған ғибадаттың мың айға, яғни сексен үш жылға тең болатындығына байланысты мұсылмандар Қадір түнін құлшылықпен өткізуге тырысады. Кейбір риуаяттарға қарағанда Қадір түні. Рамазан айының 27-ші түні, дегенмен Қадір түнінің дәл қай түн екені белгісіз. Сондықтан тақуа кісілер Ораза айының соңғы он түнін түгелдей құлшылықпен өткізеді.[1]
Наурызкөк - наурыз айында ұшып келетін көктем құсы.
Қарасы шағын ғана, осы құсты шығыс елі күтіп жүреді. Оны алғаш көргендер "Наурызкөгім келдің бе?" деп шақырады және де жем шашады. Наурызкөкті ешкім қумайды, үркітпейді. Халқымыз оны бақыт құсы қатарына да қосады.[1]
Бай адам өлді. Ұлы өз еркін орындауға бастады: әр жұма сайын қайда жеуге, әрбір қала салынған үйлерге, үйленіп - бал ішіп. Ол ақшаны тастап кетті.
Бір күні ол көшеде шығып, қарттарға кездесті. Қарттар оны қарсы алды да, жанына отырды.
- Сіз неге отырасыз?
- Жай отыру.
- шындықты жасаңыз.
Джигит үнсіз.
- құпияны бөлісіңіз. Мен сізге жақсы жауап беремін. - дейді ақсақал
- Менің әкем бай еді. Оның еркін орындау арқылы мен кедей адам болдым.
- Ие-ақ қалдырды?
Бірінші өсиет: әр жұмада үйленеді. Екінші: әрбір қалада үй салу. Үшіншіден, сіз жеп, бал тамақ. Бұл ерік-жігерді жүзеге асыра отырып, ақшадан шығып кеттім.
Elder жігітінің былай дейді: «Сіз Айырмашылықтары әкесінің әр жұма сайын тұрмысқа болады - онда сіз бүкіл өмір үй салуға әр қалада қуаныш жұмсауға боласыз, өз әйелін құрметтеуге білдіреді - сіз жейтін кезде қалуы мүмкін әрбір қала досы бар, бал ішіп ... - Жұмыста тамақ ішкенде, балдан гөрі тәтті болады ». Сонда ғана джигит әкесінің еркін білді.