Сәлем менің сүйікті анашым.Сіздің жылы мейірімге толы жүзіңіз,аялы алақаныңыз,қоңыр әдемі даусыңыз,ұзын қара бұрымыңыз мен үшін әлемнің жарығы.Сіз мына дүниеде маған жарық беріп жол сілтейтін жарық әлемімсіз,түнде жарық жұлдызымсыз анашым.Сіздің:Айналайын ұлым,оқуыңды жақсы оқы,ертең жоғарғы оқуға түсесің,мықты білімді азамат боласың,-деген сөзіңіз маған қуат береді.Өзім үшін әрі сізді ренжітпеу үшінде сабақтарыма мұқият қарап,жақсы бағалар алуға тырысып жүрмін.Бірде демалыста кішкене ініме қарауды тапсырып,дүкенге кеткен кезіңізде мен шамалы оғаш қылық жасадым.Ойыншықпен ойнап отырған ініме қарамай телефонның ойынына кіріп кеттіппін.Ол орындықтан құлап маңдайын жаралап алды.Сіз келгесін інімді көріп,маған ұрыстыңыз.Мен сізді ренжітіп алғаныма қатты өкіндім.Сіз інімнің маңдайын таңып жатқанда барып кешірім сұрадым.Сіз:Ұлым өзіңе айтылған нәрсені мұқият орында,міндетіңе алдыңба соны орындауға тырыс,-деп,басымнан сипадыңыз.Өзім ініме қарамай,ойнап кеткеніме қатты ұялдым.Анамның ақылынан кейін өз істеріме байыппен қарайтын болдым.Анам кей істерімді қолдап,кей істерімді жасауға болмайтынын айтып,түсіндіріп отырады.Анашымда менің жақсы адам болғанымды қалайтынын білемін.Сол үшінде сабағымды жақсы оқып,тентектігімді жеңіп,тәртіпті болуға тырысып жүрмін.Қазірде сабағымды жақсы оқимын.Музыка мектебінде гитара классында оқып жүрмін.Спорттада жетістіктерім жетеді,дзюдо секциясына қатысамын.Міне көктемде келді.Әкеммен бақшада жеміс ағаштарын отырғызамыз.Ақылшы қамқор анама,асқар таудай әкеме,маған осы бақытты өмірді сыйлағаны үшін алғысым шексіз.Өмірлеріңіз ұзақ болсын анашым,әкешім,сіздер барда мен бақыттымын.
Абай 10 тамыз 1845 ж. қазіргі Семей облысының Шыңғыс тауларында Қарқаралының аға сұлтаны Құнанбайдың төрт әйелінің бірі, екінші әйелі Ұлжаннан туған.
Ақынның арғы тегі Орта жүз Тобықты Арғын ішіндегі Олжай батырдан басталады.
Болашақ ақын сабырлы мінезімен, кең пейілімен ел анасы атанған “кәрі әжесі” Зеренің таусылмайтын мол қазынадай аңыз ертегілерін естіп, абысын-ажынға жайлы, мінезі көнтерлі, әзіл-қалжыңга шебер, жөн-жобага жетік өз анасы Ұлжанның тәрбиесінде өсті. Абай әуелі ауылдағы Ғабитхан молдадан сауатын ашады да, 10 жасқа толған соң 3 жыл Семейдегі Ахмет Риза медресесінде оқиды.
Абай - ақын, ағартушы, жазба қазақ әдебиетінің, қазақ әдеби тілінің негізін қалаушы, философ, композитор, аудармашы, саяси қайраткер, либералды білімді исламға таяна отырып, орыс және еуропа мәдениетімен жақындасу арқылы қазақ мәдениетін жаңартуды көздеген реформатор. Абай ақындық шығармаларында қазақ халқының әлеуметтік, қоғамдық, моральдық мәселелерін арқау еткен. Абай Шығыс пен Батыс мәдениеті мен өркениетін жетік білген. Бірқатар әлем ойшылдарының еңбектерімен жақсы таныс болған. Болашақ ақынның дүниеге көзқарасының қалыптасуына оның озық ойлы орыс зиялы қауымының өкілдерімен араласуы орасан зор ықпал етті. Абай — ұлы ақын әрі ойшыл. Ол өз төңірегіндегі адамдардың, жақындары мен шәкірттерінің бойындағы өз халқына риясыз берілгендікті, оның мүдделерін қорғау қасиеттерін қолдап отырды. Ұлы ақын жас ұрпақты имандылыққа, адамгершілікке, ғылым-білім үйренуге шақырды. Жастарды бес нәрседен — өсектен, өтіріктен, мақтаншақтықтан, еріншектіктен, бекер мал шашпақтықтан қашық болуға, бес асыл іске — талап етуге, еңбекті сүюге, терең ойлай білуге, қанағатшыл болуға, қайырымды рақымшылық жасауга шақырды.
Абай жастардың бойындағы кеселді кемістіктерді, арсыздық пен ұятсыздықты, дөрекі надандықты тәрбие және білім беру арқылы жоюға үндеді. Ақын ол үшін қазақ балаларын оқытатын мектептерді көптеп салуды жақтады.
Анаға хат.
Сәлем менің сүйікті анашым.Сіздің жылы мейірімге толы жүзіңіз,аялы алақаныңыз,қоңыр әдемі даусыңыз,ұзын қара бұрымыңыз мен үшін әлемнің жарығы.Сіз мына дүниеде маған жарық беріп жол сілтейтін жарық әлемімсіз,түнде жарық жұлдызымсыз анашым.Сіздің:Айналайын ұлым,оқуыңды жақсы оқы,ертең жоғарғы оқуға түсесің,мықты білімді азамат боласың,-деген сөзіңіз маған қуат береді.Өзім үшін әрі сізді ренжітпеу үшінде сабақтарыма мұқият қарап,жақсы бағалар алуға тырысып жүрмін.Бірде демалыста кішкене ініме қарауды тапсырып,дүкенге кеткен кезіңізде мен шамалы оғаш қылық жасадым.Ойыншықпен ойнап отырған ініме қарамай телефонның ойынына кіріп кеттіппін.Ол орындықтан құлап маңдайын жаралап алды.Сіз келгесін інімді көріп,маған ұрыстыңыз.Мен сізді ренжітіп алғаныма қатты өкіндім.Сіз інімнің маңдайын таңып жатқанда барып кешірім сұрадым.Сіз:Ұлым өзіңе айтылған нәрсені мұқият орында,міндетіңе алдыңба соны орындауға тырыс,-деп,басымнан сипадыңыз.Өзім ініме қарамай,ойнап кеткеніме қатты ұялдым.Анамның ақылынан кейін өз істеріме байыппен қарайтын болдым.Анам кей істерімді қолдап,кей істерімді жасауға болмайтынын айтып,түсіндіріп отырады.Анашымда менің жақсы адам болғанымды қалайтынын білемін.Сол үшінде сабағымды жақсы оқып,тентектігімді жеңіп,тәртіпті болуға тырысып жүрмін.Қазірде сабағымды жақсы оқимын.Музыка мектебінде гитара классында оқып жүрмін.Спорттада жетістіктерім жетеді,дзюдо секциясына қатысамын.Міне көктемде келді.Әкеммен бақшада жеміс ағаштарын отырғызамыз.Ақылшы қамқор анама,асқар таудай әкеме,маған осы бақытты өмірді сыйлағаны үшін алғысым шексіз.Өмірлеріңіз ұзақ болсын анашым,әкешім,сіздер барда мен бақыттымын.
Объяснение:Жоспар:
1. Абайдың туған жері, мезгілі.
2. Абайдың отбасы.
3. Абай мұрасы.
Абай 10 тамыз 1845 ж. қазіргі Семей облысының Шыңғыс тауларында Қарқаралының аға сұлтаны Құнанбайдың төрт әйелінің бірі, екінші әйелі Ұлжаннан туған.
Ақынның арғы тегі Орта жүз Тобықты Арғын ішіндегі Олжай батырдан басталады.
Болашақ ақын сабырлы мінезімен, кең пейілімен ел анасы атанған “кәрі әжесі” Зеренің таусылмайтын мол қазынадай аңыз ертегілерін естіп, абысын-ажынға жайлы, мінезі көнтерлі, әзіл-қалжыңга шебер, жөн-жобага жетік өз анасы Ұлжанның тәрбиесінде өсті. Абай әуелі ауылдағы Ғабитхан молдадан сауатын ашады да, 10 жасқа толған соң 3 жыл Семейдегі Ахмет Риза медресесінде оқиды.
Абай - ақын, ағартушы, жазба қазақ әдебиетінің, қазақ әдеби тілінің негізін қалаушы, философ, композитор, аудармашы, саяси қайраткер, либералды білімді исламға таяна отырып, орыс және еуропа мәдениетімен жақындасу арқылы қазақ мәдениетін жаңартуды көздеген реформатор. Абай ақындық шығармаларында қазақ халқының әлеуметтік, қоғамдық, моральдық мәселелерін арқау еткен. Абай Шығыс пен Батыс мәдениеті мен өркениетін жетік білген. Бірқатар әлем ойшылдарының еңбектерімен жақсы таныс болған. Болашақ ақынның дүниеге көзқарасының қалыптасуына оның озық ойлы орыс зиялы қауымының өкілдерімен араласуы орасан зор ықпал етті. Абай — ұлы ақын әрі ойшыл. Ол өз төңірегіндегі адамдардың, жақындары мен шәкірттерінің бойындағы өз халқына риясыз берілгендікті, оның мүдделерін қорғау қасиеттерін қолдап отырды. Ұлы ақын жас ұрпақты имандылыққа, адамгершілікке, ғылым-білім үйренуге шақырды. Жастарды бес нәрседен — өсектен, өтіріктен, мақтаншақтықтан, еріншектіктен, бекер мал шашпақтықтан қашық болуға, бес асыл іске — талап етуге, еңбекті сүюге, терең ойлай білуге, қанағатшыл болуға, қайырымды рақымшылық жасауга шақырды.
Абай жастардың бойындағы кеселді кемістіктерді, арсыздық пен ұятсыздықты, дөрекі надандықты тәрбие және білім беру арқылы жоюға үндеді. Ақын ол үшін қазақ балаларын оқытатын мектептерді көптеп салуды жақтады.