Ұрлық Бұрын бір ел болыпты , халкынын бәрi ұры екен . Кеш батса болды , коршiсiнiн үйiне ұрлыкка туседі екен . Ұрылар үйіне келсе , олардын да үйiн де біреулер тонап кететін корiнедi . Ұрылар елi осылайша омір сурiптi . Bua Бiр күнi осы елге бір адал кiсi кешiп келеді . Әлгі адам кештi өз үйінде кітап окумен еткiзедi . Тун болганда ұрлыкка келген ұрылар шамы жанып тұрган уйден адамды кореді де , өз жендерiне кетеді . Осылайша бiраз уакыт отедi . Ендi жұрт адал адамга ренжи бастайды . Адал адам журт тiлегiне карсы келе алмай , ол да кеш бага уйiнен кетіп , тан ата оралып жүредi . Тек журт сиякты урлыкка бармайды . Ол тундi өзен жағасында аспандагы айга , агып жаткан суга карап , көпір үстінде өткізіп жүреді . Танертен үйіне келсе , ұрылар үйін тонал кетеді екен . Біраз уакыттан кейiн адал адам кедейге айналады . Ал ұрлыкпен айналысып жүрген отбасылар байып , ұрлыкпен айналыспайтын болады . Адал адамнын үйiне ұрлыкка тускен ұрылар ештене таба алмай , кедей бола бастайды . Байыгандар адал адам сиякты тунде табигатты тамашалап , кепiр үстiнде жүруді әдетке айналдырады . Осыдан кала халкы бай , кедей болып бөлінеді . Ендi бай адамдар өздері ұрлык iстемейдi , бiрак кедейлерге ұрлык iстетеді . Осылайша байыгандар одан әрі байып , кедейлер кедейлене береді . Бірте - бірте байлар өздері ұрлауды да , өзгелердi урлыкка жалдауды да кояды . Бiрак ендi байлыгын ұрыла корга ойлайды . Содан даса келiп , сак ып , турме салады . Арада біраз жыл өткенде әлгi каланын тұрғындары урлык деген создi ұмытады . Өздерi ұры болса да , ендi олар « бай » , « кедейміз >> дейдi екен . Сонда баягы адал адам гана өзгермеген едi . Бiрак ол да ұзамай өмірден өтіпті . Елдiн айтуына караганда аштан еліпті . Мәтіннен 1 қоғамдық , 1 тұрмыстык , 1әлеуметтік мәселені аныктаңыз .

Қазақ бас киімдерБас киімдер қазақ өте әдемі және төл.Аталық жәнеәйелдер бас киімдер болады . Аталық бас киімдер: 1. Тюбетейка (тақыя) - ылғи тасыды, тіпті немесе қысқыбөріктің астында алтыаяқта. Басты налысо қырды.Такияша пішінге, аласалау околышем, домалақ бас плоскаянемесе клинообразная. Абжауқын кесте, түсті строчкой,аппликацией безендірілді. 2. Борык (бөрік) - войлока деген үлбірмен жабулы матажәне шілтерлі повседневная бөрік. Домалақ болдынемесе ара пішін қалпақтың. 3. Тумак ( тұмак) -зимняя бөрік, из құралатын тульимаңдайды, құлақтарды және мойынды жап- және 4лопастей. Арман кочевой халықты желден және аязданқорғады. - лисьим үлбір, ал сверху- мақпал қапталды. 4. Калпак (қалпақ) - ұзарт- бөрік войлока, жай пішіннен. 5. Аккалпак (аққалпақ) - биік бөрік ақ войлока. 6. Аиркалпак (аырқалпақ) - вверх қайырулы егістіктерменбиік және тіліктермен. Өте мінез және төл бас киім. Әйелдер бас киімдер: Қыздар шаштарды ұсаққа өрді ұсақ орақтар. Оларды еркін соң арқамен тасыды, бірақтығыз бір ораққа деген жиды және подвески,монеталарды прикрепляли, тканью тыстады. 1. Қыздар такию жазының тасыды, әдемі сырлы бусами,маржандармен, күміспен. Басқа үкі - султанчик изүкілердің крепили. Үшін ненің сол жасады? (сияқтықорғады). 2. Борык әйелде үлбірдің сияқты бас ерлердіңқайырылмаппын шеті болған, да жез жүндермен болубілді. 3. ең төл, емес кездеспеппін не бастың, той бас киімсәукеле: биік (70 см дейін) бөрік ара пішін усеченногоконуса болды бір халықтың. Тығыз негізде, бай жезбляхами из алтынның, меруерттің, монеталардың,жылтырақтардың, маржандардың. Әншейін мақпалдан,үлбірдің шетімен. Сзади ша арқаға кең, бай жез таспаалтынның шашағымен түсті, мен боков- наушникисәндермен. Салалы подвески из нитей, маржандардың,бирюзы, күмістің және алтынның, монеталардың,тындырымды бол-

Қазақ ұлттық мәдениетінің ең байырғы, аса құнды салаларының бірі - қолөнері, оның ішінде ою өрнек болып табылады. Ою өрнектер әсемдікпен, сәнділіктің белгісі ғана емес, сонымен бірге халықтың арман- ойының, тілек мүддесінің нышаны, осы тұрғыдан алып қарағанда ою өрнектің мазмұндылық ерекшеліктері сан алуан. Бүгінгі ұрпақ өзінің ұлттық сезімдерін, өнерін жоғалтпауы қажет. Өнер адамға жақсы әсер ететін және оны тәрбиелейтін нәзік дүние.Оның құндылығы орасан зор. Сонау жазу-сызу шыға қоймаған ерте заманда адам өз ойын тасқа , сүйекке, ағашқа ойып, қашап түсіріп отырған. Қазіргі қолөнер саласындағы «сүйек ою өнері», «ағаш ою өнері» деген сөздер сол ерте заманда қалыптасқан ұғымдар. Қолөнердің сала-саласында кең қолданылып келген, өнердің өте көне әрі күрделі түрі- ою-өрнек өнері. Қазақтың қол тума сәндік өнерінің барлық түрлеріне де оюлар мен өрнектер алғашқы элемент ретінде қолданылады. Ою мен өрнек қолөнер бұйымдарының тұтынушылық және эстетикалық мәнін аша түседі. Сондықтан да қолөнер заттарының әр қайсысындағы оюлау мен өрнектеуге, әшекейлеуге жіті зер сала білу керек.