Табиғат – барлық тіршілік атаулының құтты қоныс-мекені, алтын ұя- бесігі, бар байлықтың ырыс, қазынасы. Ал, адам үшін табиғат ең қасиетті де, қастерлі ұғым! Өйткені адамның өзін дүниеге алып келген аяулы да ардақты Анасы, сондықтан да адамның табиғатты «Ана» деп құрметтеуінде де өте терең танымдық та, тағылымдық және тәрбиелік мәні зор ұғым жатыр.Табиғатты аялау, оған үнемі жанашырлық сезіммен қамқорлық жасап отыру ата-бабаларымыздың ұрпақтарына ұран етіп қалдырған аманаты екендігін ешқашан да естен шығармауға тиіспізХалық ұғымында «табиғат»- деген ұғым «туған жер» деген сөзбен мағыналас, әрі мазмұндас айтылады..«Жер – Ана, ел - бала», «Тозған жерде тоқшылық болмайды», «Күте білсең – жер жомарт» және т.б.Әрбір табиғат байлықтарына және оның жеке туындыларына да арнайы айтылатын экологиялық тыиым сөздер халық арасында кеңінен таралған. Ондай тыйым сөздердің тағылымдық та, тәрбиелік те мәні зор. Мысалы, күнделікті өз мұқтажымызды өтеп жүрген ауыз судың тазалығын сақтауға арналған көптеген тыиым сөздер «суға түкірме», «суды ластама», «бұлақты былғама», «су ішкен құдығыңа түкірме», «өзің ішетін суға өлген ит тастама» және т.б. бар. Осы айтылған әрбір сөзде ұлағатты ұғым, қаншама терең мағына жатыр десеңізші!
Алыстан-кайдан?түбірі-алыс,сын есім,дара,негізгі,сапалық.-тан шығыс септігінің жұрнағы.
Талып естілетін-қалай?түбірі-тал,зат е,дара,негізгі,деректі,жалпы,болымды.-ып көсемшенің жұрнағы.естілетін-түбірі-есті,сын е,дара,негізгі,қатыстық.-л сын есімнен етістік тудырушы жұрнақ.-етін-есімшенің жұрн.
Құс-зат есім,дара,негізгі, деректі
жалпы,болымды.шуы-несі?түбірі-шу,зат е,дара,негізгі,жалпы,дерексіз,болымды;-ы тәуелдік жалғаудың 3-жағы.
Танық ауада-түбірі-Танық,кандай?сын е,дара,негізгі,сапалық.ауада-кайда?түбірі-ауа,зат е,негізгі,дара,жалпы,дерексіз,болымды;-да жатыс септігінің жұрн.
Бейне бір сырнай даусындай
Бейне-зат е,дара,негізгі,жалпы,болымды.бір-сан е,дара,негізгі,есептік.сырнай-зат е,дара,негізгі,жалпы.даусындай-қандай?түбірі-дауыс,зат е,дара,негізгі,жалпы,дерексіз.-ын-ырықсыз етіс.дай-туынды сын есім тудыратын жұрн.
Сызылады - етістік,түбірі-сыз,етістік,дара,негізгі,салт,болымды.-ыл етістіктен бұйрық етістік тудырушы жұрнақ.-а көсемшенің жұрнағы,-ды-3-жақтың жіктік жалғауы.