Ерте ерте ертеде бір арал болыпты. Ол аралды соқыр жас ханшайым басқарады екен. Бірақ басқарады деген атақ, оның сыртынан өгей шешесі басқарды. Өгей шешесі өзіне қажеттісін алып жүре беріпті. Бір қызығы ол арал адамдарың өзіне өзіне сендіріп, басқаруды өзіне алу үшін заңды алып тастапты. Тек елдің сен ханшайымның анасы деген сөзіне еріп масаттанып жүре беріпті. Аралда заң болмағандықтан ұрлық, тонау, зорлық-зомбылық көп болды. Аралдың байлары ақша арқылы ойларына келгеннің істеп жүрді.
Ханшайым жастайыннан соқыр қалған, өте жас, әдемі, ақылды қыз екен. Бірақ ханшайым өзін ылғи зұлым адам секілді ұстады. Оны бәрі сырттай соқыр мыстан деп айтып жүрді. Осының бәрін білген құдай аспаннаң періштені түсіреді. Періште адам секілді болды, өте сымбатты еді. Періштеге аралды қалпына келтіру туралы тапсырма беріледі. Періште жұмысқа кіріспес бұрын ханшайымның көз жанарын қайтаруды ойлайды. Осылайша ханшайымның көз жанары бір түн ішінде қайтарылады. Періште әрі қарай тапсырманы орындауға көшеді. Ханшайымның қасына көмекші болып алды. Ханшайым оған шың сенді. Енді періште адамдар алдындағы зұлымдықты тоқтату үшін ханшайымға басқарушылықты қайтып беру керектігін түсінді. Бірақ оның өгей шешсі оны бергісі келмеді. Ол ханшайымды жас , ол басқара алмайды деп бай шенеуліктерді өзіне тартты. Бұған уйренген байлар ханшайым келсе бұрынғы заңдардың қайтып келетінің біліп ханшайымның өгей шешесін жақтайды. Періште не істерін білмей адамдарға аралдың қаншалықты нашарлап кетткеннің, халықтың жағдайын айтып барынша ханшайымға түсіндіреді. Ханшайым шарасыз еді. Ол оны халық соқыр мыстан деп айтатының білетін. Періште кедей халықтарды жинап, оларға қандай жағдайда екенін айтып, басқарушыны өзгерту керектігін айтады. Халық көтерліске шыққалы жатқаның білген ханшайымның өгей шешесі : қалағандарын заң ба? Мен заңды қайтарайын, бірақ ханшайым басқарушы бола алмайды ғой, ол әлі жас дейді. Сөйтіп заңды қайтарады. Періште бүкіл халықтың алдына шығып: тағы бір заң енгізсеніз дейді.
Өгей шешесі: ия қосайын. қандай заң.
Періште: сайлау-дейді.
Өгей шешесі: (Бұл сөздің мағынасын түсінбей жазтып), қосам деді.
Осылайша халық сайлауда ханшайымды таңдап, тату өмір сүріпті.
Мені бір ой мазалайды. Ол осыкүнгі бауырлардың қатыгездігі. Мүмкін көп балалы отбасында мұндай нәрсе туындамайтын шығар. Бірақ мен екі отбасын білемін. Екі отбасында да екі ер баладан. Бір отбасындағы үлкенінің алды қырықта болса, кішісі отыздан асқан. Екінші отбасындағы ұлдардың жас айырмашылығы екі жыл ғана. Бауырлардың біреуі «үлкенмін ғой» деп, екіншісі «кішімін ғой» демейді, айтысқанда бірін бірі жерден алып жерге салып жатады, тіпті ұстасып қалудан, төбелесуден тайынбайды. Бір отбасындағы екі ұл бір үй үшін қырылып қала жаздап, қазір сол үйді салған аналары кіші ұлымен пәтер жалдап тұруға мәжбүр. Ал екінші отбасындағы ана екі ұлдың тіпті бір-бірін өлтіріп ала ма деп бірге қалдыруға қорқады. Сонда бұл қалай? Неге байланысты? Тәрбие дейін десең, аналары өте жақсы, ал әкелері енді кезінде ішкен. Бірақ бір-бірін сонша жек көруге не себеп, қандай бәсекелестік? Мен апалы-сіңлілердің арасында ондай қарым-қатынасты байқамаппын. Өйткені апалы-сіңлілер әрқашан бір-біріне жаны ашып, өз отбасының қорынан жұбайына білдіртпей үнемі әпкесіне/сіңлісіне, одан қалды жиендеріне бірдеңе алып беріп жатады, қиын-қыстау кездерді айтпағанда.
Кезінде баласын өлімге қиып, «енді маған бауыр табылмайды» деп бауырын құтқарушы еді.
Ерте ерте ертеде бір арал болыпты. Ол аралды соқыр жас ханшайым басқарады екен. Бірақ басқарады деген атақ, оның сыртынан өгей шешесі басқарды. Өгей шешесі өзіне қажеттісін алып жүре беріпті. Бір қызығы ол арал адамдарың өзіне өзіне сендіріп, басқаруды өзіне алу үшін заңды алып тастапты. Тек елдің сен ханшайымның анасы деген сөзіне еріп масаттанып жүре беріпті. Аралда заң болмағандықтан ұрлық, тонау, зорлық-зомбылық көп болды. Аралдың байлары ақша арқылы ойларына келгеннің істеп жүрді.
Ханшайым жастайыннан соқыр қалған, өте жас, әдемі, ақылды қыз екен. Бірақ ханшайым өзін ылғи зұлым адам секілді ұстады. Оны бәрі сырттай соқыр мыстан деп айтып жүрді. Осының бәрін білген құдай аспаннаң періштені түсіреді. Періште адам секілді болды, өте сымбатты еді. Періштеге аралды қалпына келтіру туралы тапсырма беріледі. Періште жұмысқа кіріспес бұрын ханшайымның көз жанарын қайтаруды ойлайды. Осылайша ханшайымның көз жанары бір түн ішінде қайтарылады. Періште әрі қарай тапсырманы орындауға көшеді. Ханшайымның қасына көмекші болып алды. Ханшайым оған шың сенді. Енді періште адамдар алдындағы зұлымдықты тоқтату үшін ханшайымға басқарушылықты қайтып беру керектігін түсінді. Бірақ оның өгей шешсі оны бергісі келмеді. Ол ханшайымды жас , ол басқара алмайды деп бай шенеуліктерді өзіне тартты. Бұған уйренген байлар ханшайым келсе бұрынғы заңдардың қайтып келетінің біліп ханшайымның өгей шешесін жақтайды. Періште не істерін білмей адамдарға аралдың қаншалықты нашарлап кетткеннің, халықтың жағдайын айтып барынша ханшайымға түсіндіреді. Ханшайым шарасыз еді. Ол оны халық соқыр мыстан деп айтатының білетін. Періште кедей халықтарды жинап, оларға қандай жағдайда екенін айтып, басқарушыны өзгерту керектігін айтады. Халық көтерліске шыққалы жатқаның білген ханшайымның өгей шешесі : қалағандарын заң ба? Мен заңды қайтарайын, бірақ ханшайым басқарушы бола алмайды ғой, ол әлі жас дейді. Сөйтіп заңды қайтарады. Періште бүкіл халықтың алдына шығып: тағы бір заң енгізсеніз дейді.
Өгей шешесі: ия қосайын. қандай заң.
Періште: сайлау-дейді.
Өгей шешесі: (Бұл сөздің мағынасын түсінбей жазтып), қосам деді.
Осылайша халық сайлауда ханшайымды таңдап, тату өмір сүріпті.
Объяснение:
Ағасы бардың жағасы бар, інісі бардың тынысы бар.
Мені бір ой мазалайды. Ол осыкүнгі бауырлардың қатыгездігі. Мүмкін көп балалы отбасында мұндай нәрсе туындамайтын шығар. Бірақ мен екі отбасын білемін. Екі отбасында да екі ер баладан. Бір отбасындағы үлкенінің алды қырықта болса, кішісі отыздан асқан. Екінші отбасындағы ұлдардың жас айырмашылығы екі жыл ғана. Бауырлардың біреуі «үлкенмін ғой» деп, екіншісі «кішімін ғой» демейді, айтысқанда бірін бірі жерден алып жерге салып жатады, тіпті ұстасып қалудан, төбелесуден тайынбайды. Бір отбасындағы екі ұл бір үй үшін қырылып қала жаздап, қазір сол үйді салған аналары кіші ұлымен пәтер жалдап тұруға мәжбүр. Ал екінші отбасындағы ана екі ұлдың тіпті бір-бірін өлтіріп ала ма деп бірге қалдыруға қорқады. Сонда бұл қалай? Неге байланысты? Тәрбие дейін десең, аналары өте жақсы, ал әкелері енді кезінде ішкен. Бірақ бір-бірін сонша жек көруге не себеп, қандай бәсекелестік? Мен апалы-сіңлілердің арасында ондай қарым-қатынасты байқамаппын. Өйткені апалы-сіңлілер әрқашан бір-біріне жаны ашып, өз отбасының қорынан жұбайына білдіртпей үнемі әпкесіне/сіңлісіне, одан қалды жиендеріне бірдеңе алып беріп жатады, қиын-қыстау кездерді айтпағанда.
Кезінде баласын өлімге қиып, «енді маған бауыр табылмайды» деп бауырын құтқарушы еді.
Объяснение: