Іс қағаздарын жазу барысында жиі кездесетін сөздер мен синтаксистік құрылымдарды пайдалана отырып, сөйлем құрату:
1. Ескерту мәтін беру үшін қолданылатын құрылымдар:
2. Конструкции для передачи текста предупреждения:
- Ақпанның 20 – сы күні келісілген мерзімнің аяқталатынын есіңізге саламыз.
- Мына мәселе барысында хабардар еткіміз келеді.
- ... туралы ескертуді қажет деп санаймыз.
- ... туралы тағы да есіңізге салғымыз келеді.
- ... туралы келісім үстіміздегі жылдың 1 желтоқсанынан күшіне енетіндігін ескертеміз.
3. Айтылатын мәселеге байланысты дәлелдер келтіру, себебін түсіндіру үшін қолданылатын синтаксистік құрылымдар:
- ... сіздің мекемеге тәжірибе алмасу мақсатында жіберіліп отыр.
- ... мекемеде орын алып отырған қазіргі қаржы тапшылығына байланысты...
- ... туралы шешімнің қабылдануына байланысты...
- ... жөндеу жұмыстарының аяқталуына байланысты...
- ... алдын – ала қол жеткізген келісімге сәйкес.
- Сіздің талабыңызға орай...
- ... қарамастан әлі де орын алып отыр.
- ... экономикалық жағдайдың қиындығына орай...
4. Өтініш білдіру үшін қолданылған синтаксистік құрылымдар:
- Менің мекен – жайыма жолдауыңызды сұраймын.
- Аса қажет болғандықтан өтініп сұраймын.
- Осы мәселенің дұрыс шешілуіне мұрындық болсаңыз...
- Сіздің мекеме өкілімен жасалған келісімді ескере отырып, бар
- мүмкіндікті қарасатыруыңызды сұраймыз.
- ... анықтауыңызды сұраймыз.
- ... көлемінде қаржылай көмек беруіңізді сұраймыз.
5. Мәселенің шешілмейтіндігі немесе орындалмайтындығын білдіру үшін қолданылатын құрылымдар:
- ... байланысты сіздің өтінішіңіз орындалмады.
- ... Өкінішке орай сізге қажетті ақпаратты бере алмаймыз, себебі...
- ... Мекеменің аталған тапсырманы орындауға қазір мүмкіншілігі жоқ.
6. Өкілеттік (бұйрықтық) мағынадағы құрылымдар
Конструкции в значении приказа (полномочии) :
- Іске қосылсын.
- Жарамсыз деп табылсын. (считать недействительным)
- Жауапты адам тағайындалсын. (назначить ответственное лицо)
- Бұл мәселеге байланысты жауапкершілік (аты–жөні) – оқытушыға жүктелсін. (ответственность по этому вопросу возложить на преподавателя (ФИО)
- Мәселені қарау (аты –жөні) – оқытушыға тапсырылсын. (рассмотрение вопроса поручить преподавателю (ФИО)
- Шара қолданылсын. (применить меры)
- Қосымша мүмкіндіктер қарастырылсын.
- ... жолға қойылсын.
- Бақылауға алынсын.
- Өзгерістер енгізілсін.
- Жол берілмесін.
7. Кейбір маңызды мәселелер жөнінде мәлімет беру үшін қолданылатын құрылымдар:
Конструкции, используемые для передачи сообщении о некоторых важных вопросах:
- Қатысты мәлімет қолма – қол жіберіледі. (соответствующие данные лично отправляются)
- Құжаттар сіздің мекен – жайыңызға жіберіледі. (документы отправляются на ваш адрес)
- Шара қолданылуда. (меры принимаются)
- Мәліметтер құпия сақталады. (данные хранятся в тайне)
- Орын алған кемшіліктер жойылды.
- ... қосымша қаржы бөлінді.
- ... байланысты іс – шаралар өткізу жоспарланып отыр.
- қауіпсіздігі қамтамасыз етіледі.
- қысқа мерзімде ұйымдастырылады.
- Күнделікті қатаң бақылау қойылады.
8. Хабарлау, мәлімдеу мақсатында қолданылатын құрылымдар:
Конструкции , применяемые в целях оповещения, сообщения:
- ... туралы сізді хабардар етеміз. (оповещаем вас о...)
- ... ұйым хабарлайды. (организация оповещает ...)
- ... сізге хабарлаймын. (вас ставлю в известность ...)
- ... туралы сізге мәлімет жеткіземін. (доставляю сообщение о ...)
- ... туралы баяндаймын. (докладываю о )
- ... туралы мәлімдеймін. (заявляю о ...)
9. Қалыптасқан құрылымдар:
- көмек көрсету.
- тексеріс жүргізу.
- тез арада хабарлаңыз.
- қажетті жағдай жасаңыз.
- ұсыныс қабылданды.
- жөнелтуге дайындаңыз.
- шешім қабылдаңыз
- ақпарат беріңіз.
- қоғамдық пікір.
«Егер мен миллионер болсам» тақырыбына диалог құрастыру.
Еркебұлан: Нұрсұлтан, сен не істеп отырсың? Сурет салып отырмысың?
Нұрсұлтан: Жоқ, аға. Армандап отырмын.
Еркебұлан: Ал мынау суреттер не үшін?
Нұрсұлтан: Аға, «армандар картасы» дегенді естуіңіз бар ма? Міне, мен сол бойынша армандарымды жазып отырмын. Дәл қәзір миллионер болуды армандап отырмын
Еркебұлан: Бәрекелді, бауырым! Арманың керемет екен. Сонда миллионер болсаң, қайтер едің?
Нұрсұлтан: Әрине, алдымен ата - анама қаржылай көмектесетін едім. Одан кейін өзім көптен армандап жүрген ойыншықтарды сатып алушы едім. Одан кейін ақшаның бір бөлігін қайырымдылыққа жұмсар едім. Менің ойымша, қайырымдылық жасау - кең пейілділік пен мейірімділік белгісі. "Қайырымдылыққа біршама қаражат жұмсалып кетті" деп қынжылмау керек, себебі "кең болсаң, кем болмайсың" демекші, ол жақсылығың да саған міндетті түрде қайтып келеді.
Еркебұлан: Жарайсың! Сенімен толықтай келісемін.
Нұрсұлтан: Рахмет, аға. Бірақ мен бір сәтте бай болып кетпейтінім анық. Алдымен оқуымды жақсы оқып, қалаған мамандық иесі атанып, талмай білім алу керек. Себебі, білім - болашаққа жасаған үлкен инвестиция. Болашақта осы білімімнің арқасында үлкен жетістіктерге жетіп, бай болатыныма сенемін.
Еркебұлан: Дұрыс айтасың. Армандарыңның орындалуына тілектеспін.
Әлем мәдениеті - "ғаламдық ауыл" ретіндегі әлемнің тұрақты дамуын қамтамасыз етуге бағытталған адамдар арасындағы қарым-қатынас пен биліктің жаңа жүйесі. Жаһандану және жоғары технологиялар ғасырында қоғам ұдайы мәдени, экономикалық немесе саяси өзгеріс үстінде. Адамдарға қауіпсіздікте гүлденіп, дамитын бейбіт элем қажет. Қауіпсіздікке, түрақтылық- қа және тиімді дамуға жетудің негізгі жолы - қазіргі барлық мәдени үстаным- дардың түбегейлі өзгеруі. "Әлемдік мәдениет жүйесін" құру объективті әрі тепе-теңдікті ұстанатын, этикалық нормаларға сүйенетін бұқаралық ақпарат құралдарын (БАҚ) құру. Бұл әлемдік мәдениеттің жаңа жүйесі әрі жек көрушілік, сенімсіздік, қақтығыс пен соғыс тудыратын қарабайыр мәдениетті "ғаламдық ауылымыздан" ығыстырып шығаруды көздейді.