Ғалам біз білмейтін дүниелерге толы. Кішкентай күнімнен аспанға қарап, күндіщз күн мен бұлттарды, түнде жұлдыздар мен аппақ айды тамашалап, ұзағынан қарағанды ұнататынмын. Аспан әлемі мені ерекше еліктіретін. "Анау тұрған дөп-дөңгелек айдың үстіне шығып алып, жерге қараса, біздің ғаламшар ол жерден қандай болып көрінер екен? Бұлттан бұлтқа секіріп, күн сәулелеріне шомылсам ғой", - деген ойлар келетін санама. Ғарышқа, аспанға ерекше құмар болдым. Ғарышкер болуды армандайтынмын.
"Аспанда тіршілік бар ма екен? Бар болса дәл күнге барып, сонда тұрар едім", - деп ойлайтынмын. Дөңгеленген жарқын, сәулелері нұр сыйлайтын Күннің жалындаған от екенін ойламаппын да ғой. Сонда туыстарым, жақсындарымды алып барсам Күн мен Айдан үй тұрғызсақ дейтінмін. Мұның бәрі бала қиял. Бірақ бүгінде небір түрлі жаңалықтар ашылып, құрылғылар пайда болуда. Бәлкім, бір кездері Айда тұру да мүмкін болып қалар.
А ң жаратылу тарихына үңіліп қарасақ, Жаратушы Алла ең алдымен «Адам» атаны жара- тып, «Хауа» ананы оның қисық қабырғасынан жаратқан. Яғни, әйел еркек атаулының қабырғасынан жаралған әлсіз жаратылыс. Осы себепті кез-келген әйел ерлердің көмегіне мұқтаж, жылулығына зәру. Расында ерлердің ісін әйел қанша талпынғанмен жүзеге асыра алмайды. Себебі, бұл өмірдегі қай салада болмасын еркектің мысы басым. Бірде басылымның бас редакторы Қаныбек ағайдан мынадай оқиға естідім. Ашаршылық алапаты жайлап, халық аштан қырылып жатқан қайғыға толы жылдар екен. Қара халық үшін бір уыс бидай табылмас азық болатын сол кезеңдерде, бір отбасының отағасы атқа мініп, отба- сын асырау үшін тамақ табам деп жол жүріп кетеді. Аядай ғана қуыс кепеде жаңа туған ана мен өмірге енді ғана есік ашқан шарана қалады. Содан кеш батып, қараңғы бола бастағанда үйде ер адамның жоғын сезіп, кепенің айнала- сын бір топ қасқырлар қоршап алады. Бұрын-соңды ешбір жыртқыш жоламайтын еді, бұл не болғаны деп қорыққан отанасы не істерін білмей, абдырап қалады. Әлі мен қауқары жоқ жас ана жыртқышқа жем болдық деп үмітін үзіп тұрғанда түз тағысы жердің астын қазбалап ішке кіріп үлгереді. Бірақ, сол мезетте жыртқыштар сыртқа аты- лып, қайта қашып шығып кетеді. Әлгі әйел жемтік таппай жүрген аң бізді қалай аясын, қалайша кері қайтты деп таң қалып тұрғанда, анадай жерде үйге қарай келе жатқан ер адамды көзі шалады. Содан барып, қасқырлар еркектің исін сезіп қашқан екен ғой, – деп пайымдайды. Иә, бұдан ұғатынымыз – ер адамның қасиетінің жоғарылығы, әйелге қарағандағы үстемдігі. Адам тұрмақ, хайуан да одан сескенетіндігі. Бұл бір ғана мысал. Қазақ жігіттері мен ерлері туралы жырласам жыл таусылмас, сірә! Дана қазақтың «қасиет анадан, өсиет атадан» деген сөзі бекер айтылмаған ғой. Мектептің мың мұғалімі жабылса да, бір әкенің тәрбиесін бере алмайды екен. Ерлерге тән өр рух пен қазаққа тән текіліктің сыры осында. Кешегі ел басына іс түскен аласапыран заманда ақ білектің күшімен, ақ найзаның ұшымен ержүрек ерлер елді қорғады, жерді қорғады. Отан үшін жан алысып, өзегімен от кешкен батыр бабалардың ерлігі тарихтың таңбасындай ел жадында мәңгілікке сақтаулы. Сол зұлмат заманда сұм соғысты көзбен көріп, жанқиярлықпен жан тапсырып, жеңіс туын желбіреткен батыр бабалардың ұрпағы бүгінде бар. Оған дәлел – бейбітшілік за- манда ерлікке пара-пар игі іс жасаған бейбіт күннің батырларының көбеюі. Әрине, бұның бәрі біздер үшін үлкен қуаныш. Себебі, кез-келген нәзік жанды оқыс оқиға орын алса, ең бірінші ер-азаматына арқа сүйеп, соған сенім артады. Сондықтан, әйел атаулының ғана емес, күллі халықтың арқа сүйер панасы – ер-жігіттер. Иә, біз ерлерді батыр бабалардың жалғасы деп білеміз, соларға сенеміз. Осыдан бес жыл бұрын әскерге барудан қашатын қазақ жігіттері көбейген еді, ал, қазір отан алдындағы борышын өтеуге асығатын қазақ азамат- тары көбейді. Қысқасы, біздің елде қалың қолға қарсы тұратын қаһармандардың жалғасы жетерлік. Еңбегі орасан ерлерімді қанша ұлықтасам да артық ет- пес. Қызметтің әр саласында жүргендер мен ауа райының аптаған ыстығы мен суығына шыдап, табиғаттың тылсым күшіне төтеп берген дала диқандары мен жеті қат жер- де жүрген кеншілердің, ғарыштың ғаламатына жол ашқан әуедегі азаматтарымның еңбегі де ерлікке пара-пар. Олай болса, халықты қазақы тәрбие мен намысқа жетелейтін, арлы болуды аңсап, жігерін жонып, жалы- нымен көпті жылытатын жігіттердің саны артсын! «Ел үмітін ер ақтар, ер атағын ел сақтар» дегендей, халық артқан үкілі үмітті арқалап, сенім үдесінен шығатын ер- лер көбейсін. Құрметті әйелдер қауымы! Тектілік пен сырбаздықтың сардары болған Отаншыл ұландарды ұлықтап, қадірін білейік.
Ғалам біз білмейтін дүниелерге толы. Кішкентай күнімнен аспанға қарап, күндіщз күн мен бұлттарды, түнде жұлдыздар мен аппақ айды тамашалап, ұзағынан қарағанды ұнататынмын. Аспан әлемі мені ерекше еліктіретін. "Анау тұрған дөп-дөңгелек айдың үстіне шығып алып, жерге қараса, біздің ғаламшар ол жерден қандай болып көрінер екен? Бұлттан бұлтқа секіріп, күн сәулелеріне шомылсам ғой", - деген ойлар келетін санама. Ғарышқа, аспанға ерекше құмар болдым. Ғарышкер болуды армандайтынмын.
"Аспанда тіршілік бар ма екен? Бар болса дәл күнге барып, сонда тұрар едім", - деп ойлайтынмын. Дөңгеленген жарқын, сәулелері нұр сыйлайтын Күннің жалындаған от екенін ойламаппын да ғой. Сонда туыстарым, жақсындарымды алып барсам Күн мен Айдан үй тұрғызсақ дейтінмін. Мұның бәрі бала қиял. Бірақ бүгінде небір түрлі жаңалықтар ашылып, құрылғылар пайда болуда. Бәлкім, бір кездері Айда тұру да мүмкін болып қалар.
Объяснение: