Әже: Балам, Ұлыстың ұлы күні – Наурыз мерекесін келер жылғы тоқшылық пен ырыс, құттың жоралғысы ретінде саналатын наурыз көжесіз елестету мүмкін емес. Бұл күні әрбір үйде қазан оттан түспей, уыз қатырылып, сорпа сапырылады, наурызкөже дайындалады.
Әсет: Ол қандай тағамдардан әзірленеді?
Әже: Қазақ халқының дәстүрінде жеті саны киелі саналады, міне,ұлттық тағам наурыз көже де міндетті түрде жеті түрлі тағамнан әзірленеді. Олар: су, ет, арпа, тары немесе күріш, айран, құрт және тұз.
Әсет: Неліктен осы тағамардан ғана әзірленеді? Меніңше, оның өзінің мәнісі бар.
Әже: Әрине, балам. Ең негізгісі - ол су, яғни «келер ұрпақ судай тасып, көбейе берсін» деген мағына білдіреді. Әдетте, сүрленген ет қосылады, бұл «ет көп болсын» деген мағына білдіреді. Ал арпа болса, керемет емдік қасиеттері бар, сонымен қатар өте тойымды. Дәнді дақылдарды қосатын себеп (тары, күріш) бір тамырдан өсіп өнген дәндер секілді ұрпағымыз жайылып, көбейсін деген мағына жатыр.
Қазағым қашанда сүт тағамдарын «ақ» деп ерекше бағалаған, міне, наурыз көжеге де міндетті түрде айран немесе сүт қосылады, бұл бір жағынан «ақ мол болсын» дегенді білдірсе, екінші жағынан «сүттей ұйып отырайық, іргеміз берік болсын» деген ниет жатыр.
Ал құрт пен тұз болса, тамақтың дәмін келтіреді.
Әсет: Мен бұрын бұл тағамның маңыздылығын білмеппін. Сізге көмектесейін?
Әже: Әрине, жаным. Қолдарыңды жуып кел, бірге әзірлейік.
Қазіргі уақытта негізгі энергия көздері ретінде көмір, мұнай және табиғи газ сияқты табиғи ресурстар қолданылады. энергияның өсіп келе жатқан қажеттілігі табиғатта шектеулі мөлшерде табылған осы қорлардың резервтерін азайтуға алып келеді. егер осы табиғи ресурстарды тұтыну сол мөлшерде жалғасатын болса, олар көп ұзамай қалады. бұл шектеусіз, жаңартылатын энергия көздерінің құнының өсуіне әкеледі. жаңартылатын энергия көздерінің тағы бір маңызды ерекшелігі - олардың тазалығы. мұнай мен көмір тәрізді қазба отыны, зиянды газдардың пайда болуына алып келеді, қоршаған ортаның ластануына әкеледі. қазіргі кездегі ластануды азайтуға болмайтын ауқымда, әлемнің болашағына қауіп төндіреді. қазіргі жағдайды түзетудің ең тиімді тәсілі жаңартылатын энергия көздеріне көшу болуы мүмкін. күн, жел және толқын сияқты шексіз энергия көздері қоршаған ортаға зиян келтірместен энергияны алуға мүмкіндік береді. жаңартылатын энергия көздерінің бірі - жел қуаты. жел энергиясы әртүрлі мақсатта мыңдаған жыл бойы қолданылған. дән тегістеу және желкенді кемелер тарихында қолданылатын жел күші электр энергиясын өндіру үшін де қолданылады. теңіз жағалауында, теңізде, алқапта және қатты жел бар басқа жерлерде орналасқан жел турбиналары кинетикалық энергияны электр энергиясына айналдырады. шикізат пен материалдарға жұмсалатын шығынсыз осы әдіс арзан және таза электр энергиясын қамтамасыз етеді. жел турбиналары аймақтық және жеке пайдалануға жарамды түрлі өлшемдерде жасалуы мүмкін. электр қуатымен қамтамасыз ету қиын және қымбат тұратын жерлерде осындай турбиналарды пайдалану ыңғайлы. бұл ыңғайлы әдіс әлемде де, біздің елімізде де кеңінен таралған. жел энергиясын пайдалану - ең тиімді жолдардың бірі.
Әсет: Әже, Наурыз көже деген не?
Әже: Балам, Ұлыстың ұлы күні – Наурыз мерекесін келер жылғы тоқшылық пен ырыс, құттың жоралғысы ретінде саналатын наурыз көжесіз елестету мүмкін емес. Бұл күні әрбір үйде қазан оттан түспей, уыз қатырылып, сорпа сапырылады, наурызкөже дайындалады.
Әсет: Ол қандай тағамдардан әзірленеді?
Әже: Қазақ халқының дәстүрінде жеті саны киелі саналады, міне,ұлттық тағам наурыз көже де міндетті түрде жеті түрлі тағамнан әзірленеді. Олар: су, ет, арпа, тары немесе күріш, айран, құрт және тұз.
Әсет: Неліктен осы тағамардан ғана әзірленеді? Меніңше, оның өзінің мәнісі бар.
Әже: Әрине, балам. Ең негізгісі - ол су, яғни «келер ұрпақ судай тасып, көбейе берсін» деген мағына білдіреді. Әдетте, сүрленген ет қосылады, бұл «ет көп болсын» деген мағына білдіреді. Ал арпа болса, керемет емдік қасиеттері бар, сонымен қатар өте тойымды. Дәнді дақылдарды қосатын себеп (тары, күріш) бір тамырдан өсіп өнген дәндер секілді ұрпағымыз жайылып, көбейсін деген мағына жатыр.
Қазағым қашанда сүт тағамдарын «ақ» деп ерекше бағалаған, міне, наурыз көжеге де міндетті түрде айран немесе сүт қосылады, бұл бір жағынан «ақ мол болсын» дегенді білдірсе, екінші жағынан «сүттей ұйып отырайық, іргеміз берік болсын» деген ниет жатыр.
Ал құрт пен тұз болса, тамақтың дәмін келтіреді.
Әсет: Мен бұрын бұл тағамның маңыздылығын білмеппін. Сізге көмектесейін?
Әже: Әрине, жаным. Қолдарыңды жуып кел, бірге әзірлейік.