Еңсегей Бойлы Ер Есім– Қазақ хандығының билеушісі (1598 – 1645) "Еңсегей бойлы ер Есім" дастаны (1941 жыл, көлемі 7000 жол) дәстүрлі эпикалық жанр арнасында жазылған. Жырдың 1941 ж. Қазанғап Байболұлы жазып шыққан нұсқасы «Еңсегей бойлы ер Есім» деп аталады. Ақын мұны Шәкәрім, Астай имам, Қарамолда, Ботпай Тұрта сияқты ел ішіндегі тарихшы - шежірешілердің нақты жазбаларын пайдалана отырып жазып шыққан. Жырдың алғашқы «Шыңғыс хан», «Тәуекел хан» деп аталатын тараулары Шыңғыстың, Тәуекелдің өмірге келуі...
"Бешбармақ" деген атауды қазақтар орыстардың қойған атауы дейді екен. Қазақтардың қолмен жегенін корген орыс қоныс аударушыларының таңырқап қойған атауы екен. Олар оны солай атаған "бес саусақ" - яғни "бес бармақ". Бұл атау қазақ асының төл атауы "ет" сөзін ысырып тастады. "Ет" сөзінің мағынасы қарапайым ет. Еттің аты ет, өйткені ет қазақтардың басты тағамы. 24.03.2004ж. Борис Бурда сұхбаттасымыздың айтқаны: "Дәстүрлі қазақ бешбармағы - негізінен қой және жылқы етінен, сондай-ақ сиыр етінен және құс етінен әзірленеді. Қойдың еті - ол әрдайым жаңа сойылған ет, өйткені бір қойдың өзінен-ақ күшті бір, барлық қонаққа жететіндей бешбармақ шығады. Бұрынғы қазақ-малшысының үйінде әрдайым бір кезекші қой болатын болған, ол қой туралы балалары да білетін болған, өйткені үйде әкесі жоқта қонақ келе қалса, сол қойды соятын болған. Көне заманнан қазақтың ас мәзірі өзіндік пісіру технологиясымен ерекшеленген. Қазақ халқының тұрмыс-тіршілігінің ерекшеліктері оның ас әзірлеуіне де өз әсерін тигізген. Қазақтың дәстүрлі тағамдары негізінен қайнатылып пісіріледі. Осы үрдіспен ғана еттің жұмсақ әрі балғын дәмді болып пісуіне әкеледі, оның нәрлі болып, иісін бұрқырата жөнеледі. Бешпармақ (бесбармақ) сөзінің аудармасы 5 саусақ дегенді білдіреді. Өйткені оңтүстік азиялықтар ежелден-ақ таяқшалармен тамақтанса, орта азиялықтардың барлығы қолымен тамақ жеген екен. Әлі күнге дейін тамақтануға байланысты ұлттық рәсімдер өткізу барысында өзбектер, қазақтар, қырғыздар және тәжіктер қолмен тамақтанғанды жөн көреді екен.
Еңсегей Бойлы Ер Есім– Қазақ хандығының билеушісі (1598 – 1645) "Еңсегей бойлы ер Есім" дастаны (1941 жыл, көлемі 7000 жол) дәстүрлі эпикалық жанр арнасында жазылған. Жырдың 1941 ж. Қазанғап Байболұлы жазып шыққан нұсқасы «Еңсегей бойлы ер Есім» деп аталады. Ақын мұны Шәкәрім, Астай имам, Қарамолда, Ботпай Тұрта сияқты ел ішіндегі тарихшы - шежірешілердің нақты жазбаларын пайдалана отырып жазып шыққан. Жырдың алғашқы «Шыңғыс хан», «Тәуекел хан» деп аталатын тараулары Шыңғыстың, Тәуекелдің өмірге келуі...