«Байқоңыр» ғарыш айлағы Қазақстан Республикасының оңтүстік-батыс бөлігінде, Қызылорда облысының территориясында орналасқан, жалпы көлемі 6,7 мың км2 жерді алып жатыр. Аймақтың рельефі – тұздытопырақты, жылжымалы құмды төмпешіктерден тұрады. Өсімдік түрлері көп, біпақ сирек орналасқан, негізінен эфермелерден тұрады, шілде айының ортасына дейін сақталып, сонан соң күйіп кетеді. Бір жылдың үш жүз күнінде жел соғып, оның 17-38 күнінде шаңды борандар тұрады.
Көптеген ғылыми зерттеулер ауа ылғалдылығының төмендеуін, жылдың әр мезгілінде температураның күрт өзгеруін ғарыш ұшу аппараттарының жұмысымен байланыстырады. Алғашқы (1981 – 85 жж.) эксперименттік бақылаулар қуатты ғарыштық ұшу аппаратының «Спейс — Шаттл» немесе зымыран жеткізгіш «Сатурн — 5» аппаратының ғарышқа ұшыру кезінде Канаверал – Европа жағалауымен Солтүстік Атлантаға дейінгі аралықтың ауа ағынының (циклон) өзгеруін, ал жылдың жылы уақытында (жаздық) «Плесецк» ғарыш айлағынан ұшырылатын қуатты ұшу аппаратының әсері бұрынғы Одақ территориясының Орталық Европалық бөлігіне және солтүстік-батыс облыстардың атмосфералық ауа ағынының активтілігінің жоғарылауына әсерін тигізетінін дәлелдейді. Қуатты ғарыш ұшу аппараттары ұшырылатын «Байқоңыр» ғарыш айлағына жақын орналасқан аймақтарда ауа райы күрт бұзылып, 3-5 тәулікке дейін боранды құм суырып, жел болып, температураның (0-60С) төмендеу процесі жиі байқалатыны белгілі. Бұл процесс суы тартылып, табаны кеуіп, тұзға айналған Арал аймағы үшін қаншалықты кері әсері барын айтпасқа болмайды. «Байқоңыр» ғарыш айлағы орналасқан аймақтың басты экологиялық мәселесі – Арал теңізі деңгейінің төмендеуі және жердің тұзданып құрғақшылыққа айналу процесі. Сондықтан ғарыш айлағының жұмысы қоршаған ортаға қосымша кері әсерін тигізуде.
Сабақтардан кейін мен тез жиналып, үйге барамын. Бүгін әкем үйге ертерек келеді, сондықтан біздің отбасымыз бІрге кешкі ас ішеді. Осындай отбасылық ас ішу күнде болып жатпайды. Мен мектептен қайтамын. Сол кезде анам ас дайындап тұрады, ал менің сіңлім оған көмектеседі. Әкем жұмыстан келеді, біз кешкі ас ішуге отырамыз.
Кешкі ас үстінде біз тек тамақ ішпейміз, сонымен қатар әңгімелесеміз. Мен және менің қарындасым мектепте және күндіз не болғанын айтамыз. Әкем жұмысы жайында және тағы басқа қызықты оқиғаларды айтады. Анамды тыңдау -сондай қызық десеңші! Оның айтқан әңгімелері өте күлкілі. Кешкі ас шай ішумен аяқталады. Мен осындай кештерді ұнатамын. Олар- өте қызық, күлкілі. Бірақ кеш аяқталады. Мен жақсы көңіл күйде сабақ оқуға кірісемін. Жатарға аз уақыт қалса да, әйтеуір, бір нәрсе жасап үлгеремін.
Көптеген ғылыми зерттеулер ауа ылғалдылығының төмендеуін, жылдың әр мезгілінде температураның күрт өзгеруін ғарыш ұшу аппараттарының жұмысымен байланыстырады. Алғашқы (1981 – 85 жж.) эксперименттік бақылаулар қуатты ғарыштық ұшу аппаратының «Спейс — Шаттл» немесе зымыран жеткізгіш «Сатурн — 5» аппаратының ғарышқа ұшыру кезінде Канаверал – Европа жағалауымен Солтүстік Атлантаға дейінгі аралықтың ауа ағынының (циклон) өзгеруін, ал жылдың жылы уақытында (жаздық) «Плесецк» ғарыш айлағынан ұшырылатын қуатты ұшу аппаратының әсері бұрынғы Одақ территориясының Орталық Европалық бөлігіне және солтүстік-батыс облыстардың атмосфералық ауа ағынының активтілігінің жоғарылауына әсерін тигізетінін дәлелдейді. Қуатты ғарыш ұшу аппараттары ұшырылатын «Байқоңыр» ғарыш айлағына жақын орналасқан аймақтарда ауа райы күрт бұзылып, 3-5 тәулікке дейін боранды құм суырып, жел болып, температураның (0-60С) төмендеу процесі жиі байқалатыны белгілі. Бұл процесс суы тартылып, табаны кеуіп, тұзға айналған Арал аймағы үшін қаншалықты кері әсері барын айтпасқа болмайды. «Байқоңыр» ғарыш айлағы орналасқан аймақтың басты экологиялық мәселесі – Арал теңізі деңгейінің төмендеуі және жердің тұзданып құрғақшылыққа айналу процесі. Сондықтан ғарыш айлағының жұмысы қоршаған ортаға қосымша кері әсерін тигізуде.
Сабақтардан кейін мен тез жиналып, үйге барамын. Бүгін әкем үйге ертерек келеді, сондықтан біздің отбасымыз бІрге кешкі ас ішеді. Осындай отбасылық ас ішу күнде болып жатпайды. Мен мектептен қайтамын. Сол кезде анам ас дайындап тұрады, ал менің сіңлім оған көмектеседі. Әкем жұмыстан келеді, біз кешкі ас ішуге отырамыз.
Кешкі ас үстінде біз тек тамақ ішпейміз, сонымен қатар әңгімелесеміз. Мен және менің қарындасым мектепте және күндіз не болғанын айтамыз. Әкем жұмысы жайында және тағы басқа қызықты оқиғаларды айтады. Анамды тыңдау -сондай қызық десеңші! Оның айтқан әңгімелері өте күлкілі. Кешкі ас шай ішумен аяқталады. Мен осындай кештерді ұнатамын. Олар- өте қызық, күлкілі. Бірақ кеш аяқталады. Мен жақсы көңіл күйде сабақ оқуға кірісемін. Жатарға аз уақыт қалса да, әйтеуір, бір нәрсе жасап үлгеремін.