Тәуелсіз қазақ елі Қазақ елі мен жері ұлан байтақ. Жер көлемі жағынан дүние жүзі бойынша 9 орында екені бізге мәлім. Пайдалы қазбалары да өте көп мол. Бүгінгі күнде дамыған, әлемге әйгілі мемлекет. Міне, Тәуелсіз Мемлекет атанғанына биыл 21 жыл толып отыр. 21 жыл ішінде көптеген жетістіктерге жетіп, қазақ елін көркейтіп, дүние жүзіне таныта білдік. Бұл үлкен – жетістік. Әрине, бұның бәрі елбасымыз Нұрсұлтан атамыздың арқасында. Әрине, бұл күн бізге оңайлықпен келген жоқ. Осы азат күн үшін ата-бабамыз, әпке – ағамыздың қаншама көз жастары төгілді, көптеген қан төгілді. Бұл бостандықты халқымыз бұрыннан тілеген. Сонау «Ақтабан шұбырынды, Алқа көл сұлама» аламапты, «Кіші қазан» төңкерісі, Қабанбай, Бөгенбай, Исатай мен Махамбет көтерілістері, осы азат күн үшін күрескен. Осы көтерілістерден кейін енді ғана есімізді жиып келе жатқанда, Ресей бодандығына кірдік. Одан көрмеген азаптарымыз қалды ма? Тіптен тіліміз бен дініміз жойылып кете жаздады. Қаншама халық аштықтан қырылды. Дәл осы кезде Германия Ұлы Отан соғысын ашты. Бар жиған – тергенін, азық – түлігін халқымыз, майданда жүргендерге берді. Ұлы Отан соғысы жеңіспен аяқталғаннан кейін, қанша Ресей бодандығында болсақта, есімізді жиып, Сәбира, Ляззат, Қайрат сияқты жау жүрек батырларымыз Тәуелсіз мемлекет болуымыз үшін қайтадан көтеріліске шықты. Осы әпке – ағаларымыздың арқасында 1991 жылы 16 желтоқсан Қазақстан Республикасының Тәуелсіз күні болып жарияланды. Осы жылы 1 желтоқсан күні Президентіміз сайланды. Осыдан 21 жыл бұрын егемендігіміз жарияланды. Ата – бабамыз сан ғасырлар армандаған арманға қол жеткіздік. Тәуелсіздігімізді алғаннан кейін, қазақ халқының басын біріктіріп, ел қылуға Елбасымыздың үлесі зор. Қанша айтқан мен Ол кісі біздің Тұңғыш Президентіміз. Атамыздың арқасында еліміз елге танылды. Елім елдігін көрсетті, ерлігін танытты. Елін көркейтті, экономикасын дамытты, саясатын жақсартты. Құрып кетуге шақ қалған, діні мен тілін, салт – дәстүрін қайта жандандырды. БҰҰ – на мүше болды, ТМД - ға кірді. Қазақ елін айтқанда, Сарыарқаның төсіне көшіп келген бас қаламыз - Астананы қалайша ескертусіз қалдырамыз? Биыл астанамыз Астана болғанына 15 жыл толды. Қазіргі Астана бұрынғы Целиноград емес. Өте әдемі, көркейген қала. Астана қаласына келген қонақтарымыз, жас қала Астананы көргенде таң қалады. «15 жыл ішінде қалайша тез көркейіп, жақсардыңыздар?» - деген сұрақтар көп туындайды. Кейбір елдердің президенттері: «қазақ елі, өзге мемлекеттерге үлгі болатын ел» деген екен. Тіпті, қазақ елінің жастары үшін көптеген университет, колледж, лицейлер ашылды. Дүние жүзіндегі ең үздік университеттердің қатарына біздің еліміздегі, Алматы қаласындағы Әл - Фараби атындағы университет пен Еуразия Ұлттық Университеті кірді. Бұл Университет Астана қаласында салынған. Жастарды «Болашақ» бағдарламасымен шетелге оқуға жіберілуде. «Дипломмен ауылға» атты шарасы іске асырылуда. Астана қаласын ОБСЕ, Саммит, Азия ойындары өтті. 2017 жылы ЕХРО 2017 жоспарлануда. Яғни, қазақ елі бұдан да танымал болмақшы. Бұл, біз үшін куаңтарлық жаңалық. Міне, бүгінгі күнде еліміз бақыты күн кешуде. «Отан үшін отқа түс, күймейсің» дегендей, отан үшін өмірін қиғандардың есімдері, әрқашан халықтың жүрегінде сақталады. Мен Отанмды жақсы көремін. Мұқағали атамыз айтқандай Отан – біздің бақытымыз. Біз Отанның болашағымыз. Елімізді әрі қарай көркейтетін мына біз боламыз! Еліміздің келешегі – бүгінгі әрекеттеріміз, ұтымды ұмтылыстарымыз және саналы ұрпақ!
Наурызды тойлау "егер Бұлақ көрсең — оның бастауын тазала"деген көне салтпен байланысты таңның атысының дәстүрлі кездесуінен басталды.
таң атқанда барлық ересек тұрғындар, жастар мен балалар күректер мен кетмендерді қолына алып, бұлақ немесе арық маңындағы келісілген жерге жиналып, тазартылды. Содан кейін бәрі бірге құрметті ақсақалдардың басшылығымен ағаштарды отырғызды, қалыптасқан дәстүр бойынша: "табынға қарағанда ағаш адамның жадында қалсын", " бір ағашты кесіп тастаңыз — он отырғызыңыз!».
Салттық іс-шараларды орындағаннан кейін үш адам барлық көшелерді, алаңдарды, аулаларды аралап, барлығын үлкен мерекеге шақырды. Олар жарқын, мерекелік костюмдер киіп, қазақ ертегілерінің кейіпкерлері — Алдар Көсе, Жиренше және сұлу Қарашашқа қатар жүрді. Осыдан кейін мерекелік қойылым басталды. Адамдар көңіл көтеріп, бір — бірін Жаңа жылдың басталуымен құттықтап, бір — біріне жақсылық тіледі, осы мереке — Наурыз жыры үшін бұрыннан қалыптасқан әндерді шырқады, ер адам мен әйел арасындағы күрес, жаңылтпаш-жаңылтпаш-жұмбақтар шешті.
Бұл күндері көп тамақ пісіру әдеттегідей, ол келесі жылы гүлдену мен молшылықты білдіреді. Түстен кейін ауылдың жанындағы белгіленген жерде бұқа кесіліп, оның етінен "бел-котерер" тағамы дайындалды, бұл "түзеткіш диірмен" дегенді білдіреді, өйткені бұқа ең күшті жануарлардың бірі болып саналды, ал одан шыққан тамақ адамдарға күш пен төзімділік берді.
Жынысына, жасына және әлеуметтік қатыстылығына қарамастан барлық адамдар күнделікті міндеттерінен босатылды және тең құқықтарда көңілді ойындар мен ойындарға белсенді қатысты. Бұл уақытта ерлер мен әйелдер арасындағы қарым-қатынаста барлық этикалық тыйымдар алынып тасталды, тіпті аға деверем (қайынага) мен келен (келен) арасында әрқашан болған. Айтпақшы, ғалымдар бұл көңілді ойын-бұл еркін кездесулер мен жаппай бірлескен ойын-сауықтың алыс жаңғырығы деп санайды, бұл екі өзара кландар немесе фратиялар арасындағы өлі табиғаттың жандануы, ерлер мен әйелдер арасындағы қарым-қатынастардағы тыйымдар мен шектеулер қысқа уақытқа жойылған кезде.
Қазақтар Наурызды тойлаған кезде "7" санының болуы міндетті болып табылады — ол аптаның 7 күнін — әлемнің шексіздігінің уақытша бірліктерін қамтиды: ақсақалға қарама-қарсы наурыз-көже салынған 7 тостаған қойылуы тиіс. Барлығы 7 үйге барып, 7 қонақты шақыруы керек. "Көктем Туды "("С рождением весна") — қазақтар көшелерде, саябақтарда, скверлерде және стадиондарда бір-бірін Наурыз мерекесімен құттықтайды.Жеті санының өзі қазақтарда қасиетті сипатқа ие. Наурыз көженің жеті компоненті өмірдің жеті элементін білдіреді. Наурыз көже-жеті құрамдас бөліктен: су, ет, тұз, май, ұн, жарма және сүттен тұратын салттық тағам.
Жаңа жылдың кездесуіне қазақтар өте жауапкершілікпен қарады, оған алдын ала дайындала бастады, шаруашылықты ретке келтірді, арықтарды тазалады, тұрғын үйді тазалады, таза киім киді, бай үстел дайындады, ал егін, молшылық, жаңбыр, сүт тілектерінің белгісі ретінде тұрғын үйдегі барлық сыйымдылықтарды сүтпен, негізгі сумен, айранмен және астықпен толтырды. Ырымға сай , жүзеге асыру болып табылады жыл, және индия.
Наурыз. Билер
Қарттар айтқандай, Наурыз үйге кірген кезде барлық аурулар мен сәтсіздіктер оны айналып өтуі керек. Наурызды тойлау күні барлық тырысты болуы мейірімділікпен орналасуы рух, кездесу кезінде жүктеме бір-біріне объятья, высказывали ең жақсы тілектерін айтып, барлық қайғы мен бақытсыз араладық тарап.
Қазақ елі мен жері ұлан байтақ. Жер көлемі жағынан дүние жүзі бойынша 9 орында екені бізге мәлім. Пайдалы қазбалары да өте көп мол. Бүгінгі күнде дамыған, әлемге әйгілі мемлекет. Міне, Тәуелсіз Мемлекет атанғанына биыл 21 жыл толып отыр. 21 жыл ішінде көптеген жетістіктерге жетіп, қазақ елін көркейтіп, дүние жүзіне таныта білдік. Бұл үлкен – жетістік. Әрине, бұның бәрі елбасымыз Нұрсұлтан атамыздың арқасында. Әрине, бұл күн бізге оңайлықпен келген жоқ. Осы азат күн үшін ата-бабамыз, әпке – ағамыздың қаншама көз жастары төгілді, көптеген қан төгілді. Бұл бостандықты халқымыз бұрыннан тілеген. Сонау «Ақтабан шұбырынды, Алқа көл сұлама» аламапты, «Кіші қазан» төңкерісі, Қабанбай, Бөгенбай, Исатай мен Махамбет көтерілістері, осы азат күн үшін күрескен. Осы көтерілістерден кейін енді ғана есімізді жиып келе жатқанда, Ресей бодандығына кірдік. Одан көрмеген азаптарымыз қалды ма? Тіптен тіліміз бен дініміз жойылып кете жаздады. Қаншама халық аштықтан қырылды. Дәл осы кезде Германия Ұлы Отан соғысын ашты. Бар жиған – тергенін, азық – түлігін халқымыз, майданда жүргендерге берді. Ұлы Отан соғысы жеңіспен аяқталғаннан кейін, қанша Ресей бодандығында болсақта, есімізді жиып, Сәбира, Ляззат, Қайрат сияқты жау жүрек батырларымыз Тәуелсіз мемлекет болуымыз үшін қайтадан көтеріліске шықты. Осы әпке – ағаларымыздың арқасында 1991 жылы 16 желтоқсан Қазақстан Республикасының Тәуелсіз күні болып жарияланды. Осы жылы 1 желтоқсан күні Президентіміз сайланды. Осыдан 21 жыл бұрын егемендігіміз жарияланды. Ата – бабамыз сан ғасырлар армандаған арманға қол жеткіздік. Тәуелсіздігімізді алғаннан кейін, қазақ халқының басын біріктіріп, ел қылуға Елбасымыздың үлесі зор. Қанша айтқан мен Ол кісі біздің Тұңғыш Президентіміз. Атамыздың арқасында еліміз елге танылды. Елім елдігін көрсетті, ерлігін танытты. Елін көркейтті, экономикасын дамытты, саясатын жақсартты. Құрып кетуге шақ қалған, діні мен тілін, салт – дәстүрін қайта жандандырды. БҰҰ – на мүше болды, ТМД - ға кірді. Қазақ елін айтқанда, Сарыарқаның төсіне көшіп келген бас қаламыз - Астананы қалайша ескертусіз қалдырамыз? Биыл астанамыз Астана болғанына 15 жыл толды. Қазіргі Астана бұрынғы Целиноград емес. Өте әдемі, көркейген қала. Астана қаласына келген қонақтарымыз, жас қала Астананы көргенде таң қалады. «15 жыл ішінде қалайша тез көркейіп, жақсардыңыздар?» - деген сұрақтар көп туындайды. Кейбір елдердің президенттері: «қазақ елі, өзге мемлекеттерге үлгі болатын ел» деген екен. Тіпті, қазақ елінің жастары үшін көптеген университет, колледж, лицейлер ашылды. Дүние жүзіндегі ең үздік университеттердің қатарына біздің еліміздегі, Алматы қаласындағы Әл - Фараби атындағы университет пен Еуразия Ұлттық Университеті кірді. Бұл Университет Астана қаласында салынған. Жастарды «Болашақ» бағдарламасымен шетелге оқуға жіберілуде. «Дипломмен ауылға» атты шарасы іске асырылуда. Астана қаласын ОБСЕ, Саммит, Азия ойындары өтті. 2017 жылы ЕХРО 2017 жоспарлануда. Яғни, қазақ елі бұдан да танымал болмақшы. Бұл, біз үшін куаңтарлық жаңалық. Міне, бүгінгі күнде еліміз бақыты күн кешуде. «Отан үшін отқа түс, күймейсің» дегендей, отан үшін өмірін қиғандардың есімдері, әрқашан халықтың жүрегінде сақталады. Мен Отанмды жақсы көремін. Мұқағали атамыз айтқандай Отан – біздің бақытымыз. Біз Отанның болашағымыз. Елімізді әрі қарай көркейтетін мына біз боламыз! Еліміздің келешегі – бүгінгі әрекеттеріміз, ұтымды ұмтылыстарымыз және саналы ұрпақ!
Наурызды тойлау "егер Бұлақ көрсең — оның бастауын тазала"деген көне салтпен байланысты таңның атысының дәстүрлі кездесуінен басталды.
таң атқанда барлық ересек тұрғындар, жастар мен балалар күректер мен кетмендерді қолына алып, бұлақ немесе арық маңындағы келісілген жерге жиналып, тазартылды. Содан кейін бәрі бірге құрметті ақсақалдардың басшылығымен ағаштарды отырғызды, қалыптасқан дәстүр бойынша: "табынға қарағанда ағаш адамның жадында қалсын", " бір ағашты кесіп тастаңыз — он отырғызыңыз!».
Салттық іс-шараларды орындағаннан кейін үш адам барлық көшелерді, алаңдарды, аулаларды аралап, барлығын үлкен мерекеге шақырды. Олар жарқын, мерекелік костюмдер киіп, қазақ ертегілерінің кейіпкерлері — Алдар Көсе, Жиренше және сұлу Қарашашқа қатар жүрді. Осыдан кейін мерекелік қойылым басталды. Адамдар көңіл көтеріп, бір — бірін Жаңа жылдың басталуымен құттықтап, бір — біріне жақсылық тіледі, осы мереке — Наурыз жыры үшін бұрыннан қалыптасқан әндерді шырқады, ер адам мен әйел арасындағы күрес, жаңылтпаш-жаңылтпаш-жұмбақтар шешті.
Бұл күндері көп тамақ пісіру әдеттегідей, ол келесі жылы гүлдену мен молшылықты білдіреді. Түстен кейін ауылдың жанындағы белгіленген жерде бұқа кесіліп, оның етінен "бел-котерер" тағамы дайындалды, бұл "түзеткіш диірмен" дегенді білдіреді, өйткені бұқа ең күшті жануарлардың бірі болып саналды, ал одан шыққан тамақ адамдарға күш пен төзімділік берді.
Жынысына, жасына және әлеуметтік қатыстылығына қарамастан барлық адамдар күнделікті міндеттерінен босатылды және тең құқықтарда көңілді ойындар мен ойындарға белсенді қатысты. Бұл уақытта ерлер мен әйелдер арасындағы қарым-қатынаста барлық этикалық тыйымдар алынып тасталды, тіпті аға деверем (қайынага) мен келен (келен) арасында әрқашан болған. Айтпақшы, ғалымдар бұл көңілді ойын-бұл еркін кездесулер мен жаппай бірлескен ойын-сауықтың алыс жаңғырығы деп санайды, бұл екі өзара кландар немесе фратиялар арасындағы өлі табиғаттың жандануы, ерлер мен әйелдер арасындағы қарым-қатынастардағы тыйымдар мен шектеулер қысқа уақытқа жойылған кезде.
Қазақтар Наурызды тойлаған кезде "7" санының болуы міндетті болып табылады — ол аптаның 7 күнін — әлемнің шексіздігінің уақытша бірліктерін қамтиды: ақсақалға қарама-қарсы наурыз-көже салынған 7 тостаған қойылуы тиіс. Барлығы 7 үйге барып, 7 қонақты шақыруы керек. "Көктем Туды "("С рождением весна") — қазақтар көшелерде, саябақтарда, скверлерде және стадиондарда бір-бірін Наурыз мерекесімен құттықтайды.Жеті санының өзі қазақтарда қасиетті сипатқа ие. Наурыз көженің жеті компоненті өмірдің жеті элементін білдіреді. Наурыз көже-жеті құрамдас бөліктен: су, ет, тұз, май, ұн, жарма және сүттен тұратын салттық тағам.
Жаңа жылдың кездесуіне қазақтар өте жауапкершілікпен қарады, оған алдын ала дайындала бастады, шаруашылықты ретке келтірді, арықтарды тазалады, тұрғын үйді тазалады, таза киім киді, бай үстел дайындады, ал егін, молшылық, жаңбыр, сүт тілектерінің белгісі ретінде тұрғын үйдегі барлық сыйымдылықтарды сүтпен, негізгі сумен, айранмен және астықпен толтырды. Ырымға сай , жүзеге асыру болып табылады жыл, және индия.
Наурыз. Билер
Қарттар айтқандай, Наурыз үйге кірген кезде барлық аурулар мен сәтсіздіктер оны айналып өтуі керек. Наурызды тойлау күні барлық тырысты болуы мейірімділікпен орналасуы рух, кездесу кезінде жүктеме бір-біріне объятья, высказывали ең жақсы тілектерін айтып, барлық қайғы мен бақытсыз араладық тарап.