Сабақтың мақсаты:6.5.1.1 - мәтіндерден деректі және дерексіз зат, көптік мәнді есімдерді ажырата білу, жазбаша, ауызша жұмыстарда қолдану
Жаңа сөздер
қатал -строгий
қолда -поддержи
түсін -пойми
үйрет -научи
өзімшіл- самовлюбленный, эгоист
ескер- обрати внемание, учти
Ой шақыру. Әнді тыңдау. Өлең не туралы?
Тапсырма. Өлеңді оқы. (14 бет 1 тапсырма) Онда кім туралы айтылған? Деректі зат есімдерді тап
Тапсырма. Суретке қара " Ана мейірімі" деген тақырыпты шағын мәтін құра. Мәтіндегі деректі, дерексіз зат есімдер мен көптік мәнді
есім сөздерді қолдан
Тапсырма. Мәтінді оқы (14 бет 3 тапсырма) Мәтіндегі ақпараттың дұрыстығын тексер (15 бет 4 тапсырма)
Берілген сұрақтарға жауап.
Қазақтың отбасы дәстүрінде тыйым сөздер ненің құралы болып саналады?
Қазақ халқының тәрбие құралдарының бірі - тыйым сөздер. Тыйым сөздер балаларды тәртіпке салудың басты құралы болып табылады.
Тыйым сөздер арқылы балаларды неге үйреткен?
Бұл сөздер есі кірген балаларды жаман әдет, жат пиғыл, орынсыз қылық, теріс мінездерден сақтандырып отырған. Тізені құшақтау - жалғыз қалудың, қолды төбеге қою - ел-жұрттан безінудің, үлкеннің жолын кесу - әдепсіздіктің, асты төгу - ысыраптың белгісі деп танылған және ондай ерсі істерге қатаң тыйым салынған.
Табалдырық қазақ халқында қандай ұғым болып саналады?
Табалдырық – қазақта қасиетті ұғым.
Табалдырық - ненің шекарасы?
Ол үйдің сырты мен ішінің шекарасы, босағаның мықты болуының кепілі ғана емес, құт пен кедейліктің де шекарасы. Табалдырық – бақ пен сордың қарауылы екен.
Табалдырыққа қатысты қандай тыйым сөздер айтылған?
• «Табалдырықты баспа, бақыт қашады».
• «Табалдырықта тұрма, үйге келетін жақсылықты қайтарма».
• «Табалдырықта тұрып, кедейлікті шақырма, жаман ырым бастама».
Табалдырық - ненің белгісі?
Табалдырық – құттың белгісі. Табалдырығыңнан құтсыз адам аттаса – жұтайсың, құтты адам аттаса – құтаясың.
Жас келін келгенде, қандай ырым жасалады?
Жас келін түскенде босағада отқа май құйғызып барып, табалдырық аттатқан. Келін табалдырықтан аттағанда шашу шашып, құт шақырып, оң аяғымен кіргізген.